Ankara'daki "Son Bizans" Yok Olmanın Eşiğinde

Ankara’da Bizans döneminden ayakta kalan tek yapı olan Saint Clement Kilisesi günümüzde yok olmak üzere. Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun (GEEAYK) 12 Nisan1980 tarihinde aldığı 2167 sayılı karar ile tescillenen St. Clement Kilisesi can çekişiyor. 

Arkeofili'den Bensu Aldırmaz'ın haberine göre, bilinen tarihi en az 10 bin yıl öncesine kadar uzanan Ankara tarih öncesinden günümüze kadar pek çok medeniyeti barındırdı. Bu medeniyetlerden biri de Bizans. Fakat Ankara’da Bizans döneminden kalan son eser olan St. Clement Kilisesi günümüzde yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Bir binanın içinden geçilerek güçlükle ulaşılabilen St. Clement Kilisesi’nin sadece birkaç duvar kalıntısı ve kilisenin zemin katına ait bir kemer ayağı günümüze ulaşabildi.

Ankara’da varlığını zor da olsa sürdürmekte olan bu yapı, oldukça önemli bir kültür varlığı olmasına rağmen günümüzde harabe halinde. Birçok yeni yapılan binanın arasında kalmış bu yapıyı, küçük bir merdiven sayesinde iş yerlerinden zorla alınan izinle ziyaret etmek mümkün olabiliyor.

Ankara’nın Ulus semtinde, Denizciler Caddesi ve Çıkrıkçılar Yokuşu’nun kesiştiği köşede bulunan St. Clement Kilisesi, eski adliye binasının arkasında kalıyor.

Kilisenin tarihi

Kilisenin tarihi hakkında birçok araştırmacı farklı görüşler öne sürüyor. Kilise genel olarak 4. ve 9. yüzyıllara tarihlendirilmekte. Clement Kilisesi’nin yerine daha sonra II. Murad döneminde Turasan Bey’in yeğeni Ahmed Bin Hızır Yeğen Bey tarafından cami ve medresesinin yapıldığı, 1917 yılında çıkan büyük yangında bu iki eserin tamamen yıkılmış fakat bir süre minaresinin sağlam kaldığı bilinmekte. 1925 yılından sonra o da kaldırılmış. Bazı eski resimlerden camiden ayrı bir minaresinin ve bu minarenin çinilerle süslü olduğu görülmekte. Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan Tarih İçinde Ankara kitabında da yer verilen kilise, Bizans Dönemi mabetlerinden biri olarak tanıtılıyor.