İçerisinden 'Peri Kızı' gibi yüzlerce tarihi eserin gün
yüzüne çıkarıldığı, 'sağlık merkezi' olarak bilinen
Allianoi Antik Kenti, yakınındaki Yortanlı Baraj Gölü
Havzası içinde kaldığı için İzmir 2 Numaralı Kültür ve Tabiat
Varlıkları Koruma Kurulu'nun kararıyla kumla kapatıldı. Kamuoyunda
büyük tartışma yaratan ve mahkemelik olan kararla ilgili hukuki süreç sürerken,
antik kent, geçen 31 Aralık'ta baraj kapaklarının kapanmasıyla suya gömülmeye
başladı. Onlarca çeşme, köprü, sütun gibi eser, kum altında kalırken, şu ana
kadar üzerinde 18 milyon metreküp suyun da biriktiği bildirildi. Toplam
kapasitesi 61 milyon metreküp olan, antik kentin de içinde bulunduğu baraj
havzasındaki ağaçlar da Orman Bölge Müdürlüğü yetkilileri ve
köylüler tarafından kesilmeye başlandı. Baraj suları nedeniyle, sulara gömülen
antik kentin tam ortasından geçen İvrindi-Bergama eski karayolu
da trafiğe kapandı.
Temenni olmadı
Antik kentin suya gömülmesi yeni tepkileri de beraberinde getirirken,
Allianoi Girişim Grubu Dönem Sözcüsü İffet Diler'in, geçen ayki
bilirkişi keşfi sırasında, "Cemre düştüğünde biz yine Allianoi'de olacağız.
Alliaoni o gün yine güneşle buluşacak" temennisi ise ilk cemrenin havaya düştüğü
dün yerine gelmemiş oldu.
"Su üzerine yazılan kararlar"
Antik kentin mahkeme kararlarına rağmen suya gömülmesine tepki gösterenlerden
Avukat Arif Ali Cangı ise, şunları söyledi:
"Allianoi ile aslında 2005 yılından beri yürütülen hukuksal mücadelede
kaybedilen bir dava olmadı. En son koruma kurulunun almış olduğu kuma gömme ve
su altına bırakma hakkındaki davalar da şu an olağan süreçte. Mahalde keşif
yapıldı. Ancak keşif yapıldığı zaman zaten üzeri kumla örtülmüş vaziyetteydi.
Şimdi bilirkişi raporu bekleniyor. Raporun ardından yürütmeyi durdurmayla ilgili
bir karar verilecek. Ancak görülüyorki, burada yapılan bir taraftan tarih
katliamı yapmak, bir taraftan da hukuksal bir mahkeme kararını katletmektir. Bu
aşamadan sonra mahkemelerce verilecek her karar, su üzerine yazılacaktır.
Yürütme kararının durdurulmasıyla ilgili karar beklenmeden yapıldığı için bu
işlemler, ciddi anlamda bir suçu doğuruyor. Göz göre göre, yöneticilerin
vicdansızca icraatları bu duruma getirdi" diye konuştu, Cangı, "Biz, suya da
gömülse yine de antik kentin tarihi için mücadelemizi sürdüreceğiz."
Neler oldu?
Bergama'ya yaklaşık 15 kilometre uzaklıkta bulunan, sağlık tanrısı
Asklepion'a adanan Allianoi adlı antik tedavi ve sağlık merkezi, 1998 yılındaki
kazı çalışmalarında keşfedilmişti. 2001 yılında birinci derece arkeolojik sit
alanı olarak kabul edilen Alianoi de yapılan kazı çalışmalarında, `Peri Kızı'
adlı ünlü tarihi heykelin yanısıra 11 bin sikke, 400 civarında tıbbi alet,
yüzlerce kemik, seramik eser, çeşme, sütun, hamam ve kemerli köprü gün yüzüne
çıkarılmıştı. Dünyanın en iyi korunan kaplıcası olduğu kaydedilen Allianoi'yle
ilgili İzmir 2 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu, sulama amaçlı
kurulan barajın havzası içinde kaldığı için üzerinin kumla kapatılıp su tutacak
hale getirilmesine karar verdi. Çeşitli çevre örgütlerinin tepkisine neden olan,
açıklamalarıyla Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu ile sanatçı Tarkan'ı da
karşı karşıya getiren işlem uygulamaya konulurken, koruma kurulunun kararına
karşı, yürütmeyi durdurma istemiyle açılan İzmir 4'üncü İdare Mahkemesi'ndeki
dava da keşif heyeti geçen ay incelemelerde bulunmuş, raporunu halen
açıklamamıştı. (DHA)
|