|
Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hakan
Kodal, sektörün geçmişten dersler çıkardığını vurguladı. 2009’un son
çeyreğinde başlayan toparlanmayı sürdürülebilir kılmak istediklerini anlatan
Kodal, “Artık ‘Ciro kötü, kirayı indirelim’ yerine ‘Kira sadece gider
noktası. Amaç hep beraber ciroyu ve kâr marjlarını nasıl artırabiliriz’i
tartışacağız” dedi.
Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı ve ve Krea
Gayrimenkul CEO’su Hakan Kodal, sektörün ‘geçmişten çıkarılan
derslerle’ yönünü bulacağını söylerken, kira tartışmaları yerine, ciro ve kâr
artışına yönelik çalışmaların önem kazandığını vurguladı. 2008 son çeyrek ve
2009 ilk çeyreğinin sektör açısından kötü geçtiğini hatırlatan Kodal, 2009’un
son çeyreğinde başlayan toparlanmayı, yeni stratejilerle sürdürülebilir hale
getirmeyi amaçladıklarını anlattı.
Bu yıl ikincisi yapılacak AVM Yatırımcıları Konferansı öncesinde görüştüğümüz
Hakan Kodal, sektörün 2009’un son çeyreğinde yüzde 14 büyümesinin ardından, Ocak
2010’da da yüzde 14 büyüdüğüne dikkat çekerek, şunları söyledi: “Yeni
stratejiler üretip daha iyi kâr marjı yakalarsak, toparlanma daha iyi olacak.
‘Ciro kötü, kirayı indirelim’ tartışması değil, ‘Kira sadece gider noktası. Amaç
hep beraber ciroyu ve kâr marjlarını nasıl artırabiliriz’ tartışması yapacağız.
Yeni yatırımlarda dikkat edilmesi gereken noktaları tartışacağız. Yeni AVM’lerde
marka karmasının nasıl olması gerektiğini tartışacağız. AYD’nin ve sektörün
sağlıklı gelişimi için proje üretmek çok önemli. Yanlış yatırımlar
yapılabiliyor. Perakendeciyi ‘Siz burada o ciroyu yapamazsınız, bu kirayı
ödeyemezsiniz’ diye yönlendirmek gerekiyor. Bugüne kadar perakendeci ‘Nasılsa bu
ciro yapılıyor’, yatırımcı ‘O yapıyor, ben de yapayım’ demiş. Bunlardan
çıkarılan dersler var. Yeni dönemde daha sağlıklı politikalar
üreteceğiz.”
2010 ‘sindirim’
Bu yıl AVM sayısında yüzde 10 artış olacağı yönündeki beklentiyi aktaran
Kodal, değerlendirmelerine şöyle devam etti: “Diğer taraftan yaşanan
hareketlilik, krizin etkilerinin daha da azalacağına işaret ediyor. AVM’ler
2008’de toplamda 4.9 milyon metrekare kiralanabilir alana sahipti. 2009’u da,
5.7 milyon metrekare ile kapattık. 2010’da 1 milyon metrekarelik ilave AVM alanı
gelmesini bekliyoruz. 2 sene önce, bugüne ilişkin beklentiler daha fazlaydı;
ancak yatırım açısından sektörde yavaşlama var. Hızlı büyümenin ardından
sindirim dönemi bekleniyordu. Artışlar iyi gidiyor ama 2010 sindirim döneminin
tamamlanacağı yıl. 2010’dan itibaren arzu edilen noktaya geleceğiz. Ciroda
toparlanma söz konusu değil ama perakendede hassasiyet devam ettiği için
marjlarda da bazı sıkıntılar yaşanıyor. Perakende sektörünün kendi içinde yeni
alt markalar yaratarak, daha ucuz üretime yönelerek rekabet ve kar marjlarını
düzeltme çabasına girdi. Fiyat kırarak veya outlet konseptine dönüp çalışılırken
şimdi organize stratejiler geliştiriliyor.”
238 olan AVM sayısı 2012’de 340’a çıkacak
Hakan Kodal, Türkiye’de 2009 sonunda 238 olan alışveriş merkezi sayısının bu
yıl sonunda 270’e çıkmasını, 2011’de 300’e, 2012’de ise 330-340’a kadar
çıkmasını beklediklerini açıkladı. Kodal, finansman sıkıntısı tam olarak
giderilemediği için net bir rakam veremediklerini belirtirken, eskiden bir
yatırımın 10 yıl olan amorti süresinin 15-20 yıla çıktığına da
dikkat
çekti.
Sadece 10-15 AVM’de yaşanan sıkıntı sektör geneline mal
edilmesin
Gayrimenkul sektöründeki ‘Alışveriş merkezi enflasyonu var mı yok mu’
tartışmasını ‘tavuk-yumurta’ hikayesine benzeten Hakan Kodal, halen 238
alışveriş merkezi içinde yapısal sıkıntısı olanların sayısının 10-15’i
geçmeyeceğini savundu. “AYD’ye 95 kurum üye. Kendi içimizde doğru bilgi
paylaşımının, metrekare bazında ciroların, insan kaynağı ve genel bazı
sorunların çözümü için bir yıldır işbirliği yapıyoruz” diyen Kodal, şunları
söyledi: “Bugüne kadar yapılan bazı AVM yatırımları kulaktan dolma bilgilerle
oldu. İşe kısa vadeli bakıyorsanız bir AVM yapmanız kolay. 2-3 yıl sonra
yapılması gereken yatırımlar erken yapıldı diye düşünüyorum. Sıkıntılı 10-15
AVM’deki durumu, sektörün bütününe mal etmemeliyiz.”
|
