|
Hükümet, AKP’li milletvekillerince hazırlanan ve İçişleri Komisyonu’nun
gündeminde olan yasa teklifi ile sadece kent içlerindeki değil, kent
çevrelerinde de mevcut olan tüm boş alanları kentsel dönüşüm alanı ilan edecek.
Böylece İstanbul, Ankara, İzmir gibi kentlerdeki tüm kentsel dönüşüm alanları
yasallaştırılmış ve meşrulaştırılmış olacak.
TMMOB Şehir Plancıları Odası, eski Beyoğlu Belediye Başkanı
ve AKP İstanbul Milletvekili Nusret Bayraktar tarafından
verilen ve Belediye Yasası’nda değişiklik öngören yasa
teklifini şöyle değerlendirdi:
Amaç yasaları dolanmak: Bu teklif, daha önce gündeme gelen
ve bir türlü yasalaştırılamayan Kentsel Dönüşüm Yasa Tasarısı’nın önemli bazı
maddelerini Belediye Yasası’nın içine yerleştirerek belediyeler ve Toplu Konut
İdaresi’nin (TOKİ) bu alanda karşılaşmış olduğu bazı güçlükleri ortadan
kaldırmayı hedeflemektedir.
Uygun bulunmamıştı: TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve
Turizm ile İçişleri komisyonları raporlarına göre 24.05.2005 tarih, 991 sıra
sayılı “Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Kanunu Tasarısı” imar mevzuatına aykırılığı
ve kentlerde rant sağlamaya yönelik uygulamaların yolunu açacağı gibi
gerekçelerle uygun bulunmadı.
Yeni Sulukule'ler: O dönemde komisyon kanun tasarısının
kapsamını daraltarak sit alanlarıyla sınırlamış ve “Yıpranan Tarihi ve Kültürel
Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında
Kanun” olarak kabul edilmiştir. Bu yasa kapsamında günümüze kadar sonuçlanmış
herhangi bir uygulama bulunmamaktadır. İmar ve koruma mevzuatına rağmen
yürürlüğe giren kanun kapsamında “Yenileme Alanı” uygulamasına başlanan
alanlarda ise İstanbul Sulukule örneğinde olduğu gibi geri dönüşü mümkün olmayan
olumsuz sonuçlar bilinmektedir.
Belediyeler el koyacak: Yasaya “üzerinde yapı olan veya
olmayan, imarlı veya imarsız” ifadesi eklenerek imar mevzuatına, şehircilik ilke
ve esaslarına aykırı bir biçimde belediye sınırları içindeki tüm alanlar,
potansiyel kentsel dönüşüm alanı haline getirilmektedir. Böylece kentin her
köşesi dönüşüm alanı ilan edilebilecek ve istenilen bölgesi ya da parseli,
mevcut sakinlerinden alınarak yüksek rant ödeyenlere terk edilir hale
gelecektir.
Plansızlık yasallaşacak: “İmarsız” ifadesinin eklenmesiyle
kentin çevresindeki alanlar, kentsel gelişme için bütünsel planlama yapılmadan
önce, kentsel dönüşüme konu edilebilecektir. Bu değişiklikle kent çeperindeki
neredeyse tüm boş alanların kentsel dönüşüm alanı ilan edildiği İstanbul,
Ankara, İzmir gibi kentlerdeki plansız kentsel dönüşüm alanları yasallaştırılmış
ve meşrulaştırılmış olacak.
Yurttaşların hakları: Bu değişiklikle, planla denetlenen
kentsel dönüşüm, yerini keyfiliğe dayalı plansız kentsel dönüşüm uygulamalarına
bırakmaktadır. Bu şekilde de kentte yaşayanların konut hakkı, proje ve kararlara
katılma hakkı, anayasaya aykırı bir biçimde kısıtlanmaktadır.
Belediyeler TOKİ olacak: Bir anlamda belediyelerin herbiri,
TOKİ türü yetkilerle donatılmaktadır. Bu yetkilerin kullanımının nasıl
denetleneceği ise meçhuldür.
|
