İstanbul’un 2010 Avrupa Kültür Başkenti seçilmesinin
ardından Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu (KTVKK) üzerinde baskısını
arttıran AKP, KTVKK’leri saf dışı bırakmak için kurduğu yenileme kurulu ile
tartışmalı projeleri hayata geçiriyor. KTVKK tarafından “sit alanı ilan edilen
bölgeler, “yenileme alanı ilan edilerek kurul kararlarına aykırı projelerle yenileniyor.
Uzmanlar ise, İstanbul’da yenileme alanı ilan edilen
Tarlabaşı, Sulukule ve Süleymaniye örneklerinin bilimsellikten uzak, yanlış ve
aceleci uygulamalar olduğunu belirterek yenileme kurulu üyelerinin siyasi ve
rant amaçlı projelere imza atmalarını eleştirdiler.
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şube
Başkanı Eyüp
Muhcu , yenileme kurulu üyelerinin bölgelere
ilişkin yeterli bilgi ve donanıma sahip olmadığını ileri sürerek, uzman üyelerin
çalışma koşullarının ise zorlaştırıldığını kaydetti. Muhcu, “Yenileme kurulları, AKP’nin 2005’te çıkarttığı Tarihi ve Kültürel
Varlıkların Yenilenmesi Hakkındaki Kanun’a dayanarak kuruldu. Bu kurulun
üyelerinin ikisi YÖK’ten, beşi de Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan atanıyor.
KTVKK’ye baskı yoluyla kabul ettirilemeyen projelerin tamamı yenileme
kurullarında onaylanıyor. İstanbul’da altı tane KTVKK olmasına karşın bir tane
yenileme kurulu var. Hiçbir arşiv çalışması olmayan, siyasi atamalarla
şekillenen bir kurul İstanbul’un tamamından sorumlu oluyor” diye konuştu. KTVKK üzerindeki siyasi baskının sürdüğüne de
dikkat çeken Muhcu, “Haydarpaşa Numune Hastanesi
önünde yapılmak istenen kavşak projesine 3 No’lu KTVKK onay vermedi. Bu kararın
ardından kurul üyeleri Kocaeli bölgesindeki 6 no’lu KTVKK ile yer değiştirdi. 6
no’lu kurul Üsküdar-Boğaz bölgesinden sorumlu oldu. İlk iş olarak da Haydarpaşa
projesini onayladı dedi.
UNESCO Türkiye Temsilcisi ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar
Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Deniz
İncedayı , 2010
Avrupa Kültür Başkenti İstanbul’daki yenileme projelerinin yeni yapılaşma
alanları yaratmaya yönelik olduğunu belirterek çalışmaların tarihi dokuya
zararlar verdiğini söyledi. İncedayı ,
“Uzun sürelere yayılması gereken projeler
oldubittiye getiriliyor. Yenileme bölgesi ilan edilen yerlerdeki kamulaştırmalar
olağanüstü hallerde uygulanan kurallara göre yapılıyor. Bu uygulamaların hukuki
dayanağı olmadığı için eleştiriliyor” açıklamasını yaptı .
Kararlar
aylarca açıklanmıyor
Eski İstanbul 5 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Gözlemci
Üyesi ve Mimarlar Odası Kadıköy Bölge Temsilcisi Arif Atılgan, 2004’te
KTVKK’lerin yapısının değiştirilip üye sayısının 5’ten 7’ye çıkarıldığını
anımsatarak, kurullarda belediyelerin sayısal gücünün arttığına dikkat çekti.
Atılgan, “Kurul üyeleri, eserlerin korunması yerine karardan etkilenecek
kişileri düşünüyorlar. Eserlerin korunması ikinci planda kalıyor. Kurul
kararlarının kamuoyuna açıklanmasında da ciddi sorunlar var. Kararlar aylarca
açıklanmıyor. Gözlemci üyelerin kararlar üzerinde imza yetkisi yok. Bu nedenle
kararların son halini gözlemci üyeler göremiyor” diye konuştu.
|