Akılalmaz Talan!

Tarih boyunca büyük medeniyetlere mekân olan Ege’den çalınan tarihi eserlerle ilgili bir bilanço hazırlandı. Habertürk'ün haberine göre, 2 bin 164 arkeolojik sit alanı bulunan, 28’ini Türk, 11’ini yabancı heyetin yaptığı toplam 39 arkeolojik kazının devam ettiği Ege Bölgesi’nde şimdiye kadar bin 177 tarihi eser çalındığı belirlendi. Özellikle sit alanlarında dedektörlü, kazmalı yağmacılar, eserleri toprak altından çıkartarak, müzeye teslim etmek yerine başka ülkelere satıyor. Bölgedeki 32 müzede sergilenen eserlerden bazıları da güvenlik görevlileri ve kameralar olmasına rağmen çalınıyor. Özellikle sikke, kolye ve takılar sergilendikleri müzelerden çalınırken, insan figürleri, mermerler ise ören yerlerinden en çok çalınan eserler olarak kayıtlara geçti.

Berlin Pengamon müzesi, Zeus sunağı

İlk çağın en büyük heykeltıraşlık şaheserlerinden biri olarak nitelendirilen ve Bergama Kralı 2. Eumenes tarafından Galatlarla yapılan savaşın kazanılmasının ardından kurtarıcı Zeus’a bir şükran ifadesi olarak inşa edilen ünlü Zeus Sunağı kabartmaları, Alman mühendis Carll Humman tarafından parça parça sökülerek deniz yoluyla İzmir’den Almanya’ya kaçırıldı.

Halikarnas mozolesi

Kral Mausolos adına karısı ve kız kardeşi Artemisia tarafından Bodrum’da yaptırılan Halikarnas Mozolesi‘nin yükseldiği yer bugün bir çukur halinde. İngiliz araştırmacı Newton 1856-1857 yıllarında kabartmaları, Mausolos ve Artemisia’nın heykellerini, 4 atlı arabanın parçalarını British Museum’a götürmüştür.

Tarihin ilk müzik notaları

1882 / 1883 yıllarında Aydın-İzmir demiryolu inşaatı sırasında Tralleis antik kentinde bulunmuştu. MÖ 200 ile MS 100 tarihleri arasında yaşadığı tahmin edilen Seikilos’un mezartaşına kazınmış halde bulunan notaların, tarihte bilinen ilk müzik parçasının notaları olduğu belirlendi. Seikilos mezar taşı, 1923 ayaklanmalarında İzmir’e, ardından yurtdışına kaçırıldı ve yazıt 1966 yılından bu yana Danimarka’nın Kopenhang Müzesi’nde sergileniyor.

İhtiyar balıkçı heykeli

Gevre Köyü yakınlarındaki antik Aphrodisias kentinde Prof. Dr. Kenan Erim başkanlığında sürdürülen kazılar sırasında, 1989’da Tiberius Portikosu’ndaki havuzda 33 santim uzunluğunda mermer bir baş bulundu. Başın, 1904 yılında Fransız arkeolog Paul Gaudin tarafından bulunarak yurtdışına kaçırılan ve müzeye satılan gövdeye ait olduğu belirlendi.

Çalınan diğer eserlerden bazıları

Datça, Knidos antik kentinden MÖ 2 bin yılına ait olduğu tahmin edilen “Knidos Aslanı” ve “Knidos Demeteri”

2 bin 400 yıllık mezar odasından çalındığı tahmin edilen Kral Hekatomnos’un tacı

Balıkpazarı Açık Hava Müzesi’nden Hellenistik döneme ait “Dionysos” kabartmasının baş kısmı çalındı.

Salihli’nin Sart örenyeri Gynasium’ndan “Medusa” kabartması Manisa St. Jean Kilisesi’nden 140 santim uzunluğunda İslami mezar taşı

Denizli Tavas’ta Heraklia Hieronu’da bulunan Artemis heykelinin başı Balıkesir Kuva-i Milliye Müzesi deposundan 2. Dünya Savaşı’ndan kalan 6.35 mm çapında tabanca.

Interpol devrede

Kültür ve Turizm Bakanlığı, yurtdışında tespit ettiği çalıntı eserlerin Türkiye’ye iadesi için Interpol aracılığıyla yazılı girişimlerde bulunuyor. Bakanlık, nereye kaçırıldığı belli olmayan tarihi eserleri ise internet sitesinde fotoğraflarını ve özelliklerini de yayınlayarak bulmaya çalışıyor. Çalınan eserlerin bulunduğu ülkelerin tespit edilmesinin ardından konsolosluklar ve elçilikler aracılığıyla hukuki süreç başlatılarak iadesi sağlanıyor.