|
Türkiye’de 2009 yılında işsizlik oranı bir önceki yıla göre 3 puanlık artışla
yüzde 14 olarak açıklandı. 2009’un ilk aylarında kriz etkisiyle aylık bazda
yüzde 16.1 seviyesine kadar çıkan ardından piyasalarda yaşanan toparlanmanın
etkisiyle yüzde 13’lerde duraklayan işsizlik rakamı yıl genelini yüzde 14’lük
ortalamayla kapatırken, işsiz sayısı bir önceki yıla göre 860 bin kişi artarak 3
milyon 471 kişiye yükseldi.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) işgücü
araştırması sonuçlarına göre kentsel yerlerde işsizlik oranı 3.8 puanlık artışla
yüzde 16.6, kırsal yerlerde ise 1.7 puanlık artışla yüzde 8.9 olarak
gerçekleşti. Türkiye’de tarım dışı işsizlik oranı bir önceki yıla göre 3.8
puanlık yükselişle yüzde 17.4 seviyesine çıktı. Geçen yıl tarımın istihdam
içindeki payı 1 puan arttı, sanayi sektörünün payı 1.6 puan geriledi. İşgücüne
katılma oranının 1 puanlık artışla yüzde 47.9 olarak gerçekleştiği 2009’da,
istihdam edilenlerin sayısı bir önceki yıla göre 83 bin kişi artarak 21 milyon
277 bin kişi oldu. Kayıtdışı istihdam yüzde 0.3 puanlık artışla yüzde 43.8
oranında gerçekleşirken, geçen yıl bir önceki yıla göre tarım sektöründe sosyal
güvenlikten yoksun çalışanların oranı yüzde 87.8’den yüzde 85.8’e düşerken,
tarım dışı sektörlerde yüzde 29.8’den yüzde 30.1’e yükseldi. TÜİK’in
araştırmasında öne çıkan noktalar şöyle:
Çalışanların yüzde 43.8’inin hiçbir sosyal güvencesi
yok
Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik
kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yıla göre 0.3 puanlık
artışla yüzde 43.8 oldu
İşgücüne katılma oranında Doğu Karadeniz öne çıktı
2009 yılında işgücüne katılma oranının en yüksek olduğu bölge yüzde 60.7 ile
Doğu Karadeniz bölgesi olurken, erkeklerde en yüksek olduğu bölge (yüzde 74.3)
Akdeniz, kadınlarda (yüzde 48) Doğu Karadeniz bölgesi olarak belirlendi.
İşsizlik yüzde 17.5 ile Akdeniz’de zirve yaptı
İşsizlik oranının en yüksek olduğu bölge yüzde 17.5 ile Akdeniz bölgesi iken,
en düşük olduğu bölge yüzde 6 ile Doğu Karadeniz bölgesi olarak açıklandı.
İşsizlerin yüzde 22’si İstanbul’da
2009 yılında en yüksek istihdam artışı 72 bin kişi ile Güneydoğu Anadolu
bölgesinde gerçekleşti. Buna karşılık en fazla istihdam azalışının yaşandığı
bölge İstanbul bölgesi oldu. Bu bölgede toplam istihdam 197 bin kişi azalırken,
bu azalışın yüzde 82.2’si sanayi istihdamının azalışından ileri geldi. 2008’de
İstanbul’da 493 bin olan işsiz sayısı geçen yıl 753 bin seviyesine çıktı. Bu
rakam toplam işsizlerin yüzde 22’sine işaret ediyor. Kentteki işsizlik oranı
yüzde 16.8 ile ortalamanın üzerinde seyretti. 15 ve daha yukarı yaştaki kurumsal
olmayan nüfusun yüzde 18.6’sını barındıran İstanbul, toplam istihdamın yüzde
17.5’ine sahip durumda.
Güvenlikçinin işi garanti bilgisayar hayal kırıklığı
TÜİK, bu yıl ilk kez eğitim durumu ve mezun olunan okullara göre işsizlik
verilerini açıkladı. En son mezun olunan okul ve mezun olunan alanlara göre
işgücü dağılım istitistiklerini yayımlayan TÜİK’in rakamlarına göre en yüksek
işsizlik oranı yüzde 31.3’le sosyal hizmetler okuyanlarda gerçekleşti. Bunu
ulaştırma ve çevre koruma yüzde 21.1’lik işsizlik oranıyla takip etti. Sanat
dalındaki işsizlik oranı ise yüzde 24. Bu arada bilgisayar mezunlarının da yüzde
20.6’sı işsiz kaldı. En düşük işsizlik oranı yüzde 1.6 ile güvenlik eğitimi
alanında gerçekleşti. Güvenlik eğitimi alan 96 bin kişiden sadece 2 bin kişi
işsiz kaldı. Sağlıkta eğitim alanların yüzde 4’ü, hukuk eğitimi alanların yüzde
4.3’ü, veterinerlik eğitimi alanların ise yüzde 6.8’i işsiz.
İşletme dalında yüzde 15.4
Öğretmenlerde işsizlik oranı yüzde 12.2 olurken, mimarlıkta yüzde 12.1,
işletme alanında ise yüzde 15.4 seviyelerine kadar çıktı. Türkiye’de okuma yazma
bilmeyen 5 milyon 787 bin kişi var. Bunların 4 milyon 698 bini iş aramayıp
evinde otururken, 1 milyon 2 bini çalışıyor. Okul bitirmeyip okuma bilen 3
milyon 689 bin kişinin de 2 milyon 522 bini evde, 988 bini iş hayatında yer
alıyor. Burada da işsizlik oranı yüzde 15.3. İlkokul mezunlarının yüzde 12.2’si,
ortaokul mezunlarının yüzde 17.6’sı, genel lise mezunlarının ise yüzde 18’i
işsiz.
Gençlerde işsizlik adeta patladı her 4 gençten 1’i işsiz
kaldı
Genç nüfusta 2009 yılında işsizlik oranı yüzde 25.3 seviyelerine çıktı.
TÜİK’in verilerine göre her
4 gençten 1’inin iş bulamadığı ortaya çıktı.
2008 yılında genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 20.5 sevilerinde
seyrediyordu.
Doğu Karadeniz’i fındık kurtardı
Geçen yıl işsizlik oranının en yüksek olduğu bölge yüzde 22 ile Adana, Mersin
oldu. Bu illeri yüzde 18.8 ile Şanlıurfa, Diyarbakır takip etti. İşsizlik
oranının en düşük gerçekleştiği yerler ise yüzde 6 ile Trabzon, Ordu, Giresun,
Rize, Artvin, Gümüşhane’den oluşan bölge olarak açıklandı.
OVP’deki tahminin altında kaldı
Kriz döneminde oldukça yüksek düzeyde gerçekleşen işsizlik rakamı buna
karşılık hükümetin Orta Vadeli Programı için öngördüğü yüzde 14.6’nın altında
gerçekleşti. Bu arada 2009 yılında işgücünde 943 bin kişilik artış yaşanırken,
yeni iş bulan kişi sayısı 83 binlerde kaldı.
Adana, Mersin göçle rekortmen oldu
ESENGÜL METİN
TÜİK’in açıkladığı işsizlik rakamında öne çıkan illerin sanayi ve ticaret
odası başkanlarına açıklanan verileri ve işsizlikte mücadelede alınması gereken
önlemleri sorduk. İş dünyasından temsilcilerin bu konudaki görüşleri şöyle:
Güneydoğu'da istihdam neden arttı?
Kayıtdışı azaldı istihdam arttı / Eyüp Sabri Ertekin Şanlıurfa Tic.
Odası Bşk.
“Güneydoğu’da istihdam artışının bir nedeni, kayıtdışılığın önüne geçilmesi.
Bu yüzden istihdam artmış gibi görülüyor. İnsanlar sosyal güvencesi olmayan
işlerde çalışmak istemiyorlar. Ama Şanlıurfa’da hızlı nüfus artışına rağmen yeni
iş alanları yaratılamıyor. Şanlıurfa’da yatırımlar artmalı. İnsanımızın da
harekete geçmesi gerekiyor. Burada kimse bir şey yapmıyor.”
‘İşsizlik alanında Adana’yı geçeriz’ / Galip Ensarioğlu Diyarbakır
Ticaret Odası Başkanı
“Güneydoğu’da istihdamın artışının nedeni Antep bize göre. Çünkü ilin 3.5
milyar dolarlık ihracatı var. Bizim 120 milyon dolar. Komşularla ilişkilerin
gelişmesi ihracatı yüzde 30 artırdı. Diyarbakır’da işsizlik çok düşük. Adana ve
Mersin’e olan göç oralardaki oranı artırıyor. Bize göre Diyarbakır’daki işsizlik
Adana’yı geçer.”
Adana ve Mersin neden çöktü?
Şehirde göç artıyor iş alanları kapanıyor / Ümit Özgümüş Adana Sanayi
Odası Başkanı
“Adana’da ciddi istihdam yaratan pek çok tesis bir bir kapandı. Teşvik yasası
nedeniyle yatırımların başka bölgelere kayması buna neden oldu. Bunun dışında
yaşanan göç işsizliğin en büyük nedeni. Adana 500 bin göç aldı, yeni iş alanları
yaratılamadığı için işsizlik had safhaya çıktı.”
Vasıfsız göç işsiz nüfusunu artırıyor / Şerafettin Aşut Mersin Tic.
ve Sanayi Odası Başkanı
“Bölgemizin işsizlik rakamları her zaman yüksek olmuştur. Mersin göç alan bir
kent. Bu vasıfsız insan göçü işsiz nüfusu artırıyor. Yatırım ve teşvik
uygulamaları gözden geçirilmeli. Mersin tarım, gıda, lojistik ve turizm
potansiyelleri çok yüksek katma değer üretebilecek bir şehir.”
|
