|
Kandilli Rasathanesi’nin 8 yıldır üzerinde çalıştığı
Erken Uyarı Sistemi’nin depremden 7 saniye önce ikaz vermesinin
İstanbul’a yarar sağlamayacağı ortaya çıktı. Başbakan Yardımcısı Cemil
Çiçek’in isteği üzerine hazırlanan raporda, hasarın en aza
indirgenebilmesi için sistemin depremi en erken 10 saniye önce haber vermesi
gerektiği belirtildi.
Erken Uyarı Sistemi’nin olası bir İstanbul depremine yararı konusunda
başlatılan tartışmalar büyüyor. Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek’e sunulan bilgi
notu, erken uyarı sisteminin sağladığı 7 saniyelik sürenin, İstanbul’a
yetmeyeceğini ortaya koydu.
Geçen hafta, Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Mustafa
Erdik, erken uyarı sistemini 8 yıldır hayata geçirmeye çalıştıklarını;
ancak ilgili kamu kurumlarının sinyalleri alacak sistemi kurmadığından şikâyetçi
olmuştu. Tartışmalar üzerine Doğal Afetler Koordinasyon Kurulu Başkanı olarak
Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, konuyla ilgili bir çalışma yaptırdı. Cemil
Çiçek’e sunulan bilgi notunda şu çarpıcı değerlendirmeler yer aldı:
En az 10 saniye gerekli
“Erken Uyarı sistemlerinin kuruluş amacı, beklenen olası büyük bir depremi
olduğu andan en az 10 saniye öncesinden ikaz vererek, meydana gelen depremin
zararlarını azaltmaya yönelik olmalıdır. Erken uyarı ikazı ile deprem anında
deprem zararlarının artmasına neden olacak kritik ve hayati önem taşıyan
elektrik, doğalgaz ve çeşitli mühendislik yapılarının güvenli olarak kapatılması
zararların önüne geçilebilir. Kandilli tarafından kurulan mevcut Erken Uyarı
Sisteminin en erken 7 saniye içinde ikaz verdiği düşünülürse, yeterli zamanın
kazanılamayacağı çok nettir. İgdaş ve elektrik dağıtım firmaları da kalan süre
için şu anki teknoloji ile bu çalışmanın gerçekleştirilmesinde zorluk
çekmektedir.
Hatlarda enerji ikinci afet
Kurulu olan Erken Uyarı Sistemi’nin gerekli uyarı ve sinyali uygun ve
zamanında verdiği kabul etsek bile, İstanbul’un elektrik, doğalgaz, su ve diğer
altyapıları bir tek noktadan veya merkezden dağıtılmıyor. Tek noktadan kapatılsa
bile, İstanbul gibi mega kentin iç hatlarında kalan birikim her an önemli bir
ikincil afet olayına yol açabileceği için Erken Uyarı Sistemi’nin işlevselliği
İstanbul mega kentinde tekrar sorgulanmaktadır.
Çalışmalar yetersiz
2001 yılından günümüze kadar geçen 9 yıl içinde ilgili kurum ve kuruluşlardan
sağlanan kaynaklarla istasyon sayısı 150’den, 250 civarına çıkartılmıştır.
Bugüne kadar sisteme harcanan toplam para 10 milyon dolar civarındadır. Buna
rağmen, Erken Uyarı Sistemi’ni işleten Rasathane yetkililerinin açıkladığı
şekliyle istenilen düzeyde olmamış ve hâlâ geliştirilmesi için çalışmalar ve
kaynak arayışları devam etmektedir.”
|
