77 yaşındaki Mendes da Rocha, Oscar Niemeyer’den sonra bu ödüle layık görülen ikinci Brezilyalı mimar oldu.
Ödülle ilgili kararı açıklayan Hyatt Vakfı Başkanı Thomas j. Pritzker; Mendes da Rocha’nın, özel konutlardan toplu konutlara, kiliselerden müzelere, stadyumlardan kentsel meydanlara kadar geniş bir çeşitlilikte tasarladığı yapılarında mekan ve ölçekle ilgili derin bir kavrayış sergilediğini belirtirken; Brezilya dışında inşa edilmiş yapılarının sayısı çok olmamakla birlikte, uygulamacı mimar ve eğitmen kimliğiyle eserlerinden edinilecek derslerin evrensel olduğunu vurguluyor.
Bu seneki Pritzker ödülü Türkiye açısından da ayrı bir önem taşıyor. Ödül töreni 30 Mayıs 2006 tarihinde İstanbul’da Aya İrini Müzesi’nde gerçekleşecek ve Mendes da Rocha 100 bin $’lık ödülün yanı sıra bronz madalyasını alacak.
Thomas Priztker her sene farklı bir ülkede gerçekleşen ödül töreni için bu yıl İstanbul’un seçilme nedenini “yüzyıllardır doğu ve batı kültürlerinin kavşak noktasında yer alan bu coğrafyada mimariye karşı olan farkındalığı artırmak” olarak gösterdi.
1979’dan beri verilen Pritzker Ödülü’nün ilkini Philip Johnson, geçen yıl verilen sonuncu ödülü ise Morphosis’ten Thom Mayne kazanmıştı.
Paulo Mendes da Rocha’nın Kısa Özgeçmişi
Kariyerine 1950’de Sao Paulo’da başlayan Mendes da Rocha, “Paulist Brütalist Mimari” olarak adlandırılan ve mimarinin etik boyutunu öne çıkaran basit malzeme ve formları kullanan avant-garde akımın temsilcilerinden biri haline geldi. Günümüzde Brezilya’nın en önde gelen mimarı olarak görülen Mendes da Rocha kariyerini, kullanıcılarına ve topluma duyduğu sorumluluğun ön plana çıktığı yapılar ve mekanlar tasarlamaya adadı.
Mendes da Rocha Sao Paulo Üniversitesi’nde eğitmenlik görevinin yanı sıra, Brezilya Mimarlar Enstitüsü’nün Başkanlığını da yapmış ve Güney Amerika ve Avrupa’da dersler vermiştir. Aldığı birçok ödül içinde onu Uluslararası sahneye taşıyan ödül ise 2000 yılında kazandığı Latin Amerika Mimarlığı’na verilen Mies van der Rohe Ödülü oldu.
En önemli eserleri arasında Sao Paulo’da kısmen toprağa gömülü olarak tasarlanmış olan aykırı bir yapı olan Brezilya Heykel Müzesi, mimariye yaklaşımının simgesi olarak nitelendirilen Forma Mobilya Galerisi, Sao Paulo’nun en eski müzesi olan Güzel Sanatlar Müzesi Renovasyonu ve yine Sao Paulo’nun merkezinde bulunan “Patriarch Plaza” adlı meydan yenilemesi sayılabilir.
| Brezilya Heykel Müzesi |
| Forma Mobilya Galerisi |
| Sao Paulo Güzel Sanatlar Müzesi |
| Patriarch Plaza |
Mendes da Rocha’nın uluslararası alandaki başarıları arasında, 1972’deki Paris Pompidou Merkezi yarışmasındaki finalistliği ve Japonya’nın Osaka şehrinde 1970’de gerçekleştirilen Expo Fuarı Brezilya Pavyonu yer alıyor. Mendes da Rocha şu sıralar İspanya’nın kuzeybatısındaki Galiçya’da Vigo Üniversitesi’nin bir parçası olarak öngörülen “Teknoloji Şehri” için master plan çalışmasını yürütüyor.
| Teknoloji Şehri-Vigo,İspanya |
Derleyen : Sena Özfiliz
|