Kamuoyunda 2-B olarak adlandırılan orman vasfını yitirmiş Hazine
arazilerinin satışı yeniden gündeme geliyor. Belediye mücavir alan sınırları
içinde yapılaşma bulunan yerlerdeki binaların, kullanım alanlarıyla birlikte,
rayiç bedel üzerinden ve 4 yıl vadeyle hak sahiplerine satılması
öngörülüyor.
Yaklaşık 4 yıldır tartışılan 2-B arazilerinin satışına ilişkin yasa taslağı
konusunda çalışmalar hızlandırıldı. Maliye Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı
ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün bünyesinde yer aldığı Bayındırlık ve
İskan Bakanlığı yetkililerinin yürüttüğü çalışmalar kapsamında çeşitli çalıştay
ve toplantılar da gerçekleştiriliyor. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün 2-B
alanlarıyla ilgili kadastro ve tescil çalışmalarındaki son durumun da ele
alındığı toplantılarda, orman dışına çıkarılan Hazine arazilerinin
değerlendirilmesi konusundaki yasa taslağına da son şekli verilmeye
çalışılıyor.
Halen üzerinde çalışılan taslak ile 2-B'lerin bir bölümünün tekrar ormana
dönüştürülmesi, üzerinde yerleşim yerleri bulunanların hak sahiplerine
satılması, daha önce tapu verilenlerin de harca tabi değer üzerinden eski
sahiplerine iadesi planlanıyor.Taslakta getirilen düzenlemeye göre, belediye
mücavir alan sınırları içinde yapılaşma bulunan yerler (yerleşim yerleri), bina
ve bahçe gibi kullanım alanlarıyla birlikte metrekare sınırlaması olmaksızın hak
sahiplerine doğrudan satılabilecek.
Daha önce hazırlanan taslakta Maliye Bakanlığı tasarrufuna geçen ve üzerinde
yapılaşma olan taşınmazlardan 400 metrekareye kadar olanların tamamı, üzerindeki
yapılar bu miktardan fazla ise yapının oturduğu kadar alanın satışına imkan
tanınmıştı. Yeni düzenlemede 400 metrekarelik sınır kaldırıldı.
Kentsel dönüşüm projeleri yapılabilecek
Belediye mücavir alan sınırları dışında kalan, 100 dönüme kadarki tarım
arazileri de, sulu-kuru ayrımı yapılmaksızın hak sahiplerine doğrudan
satılabilecek. Tarım arazileri dışında kalan, üzerinde yapılaşma bulunan ve
Maliye Bakanlığınca uygun görülen taşınmazlar, Toplu Konut
İdaresi'ne (TOKİ), büyükşehir belediyelerine
ve ilçe belediyelerine kentsel dönüşüm projeleri
gerçekleştirmek üzere devredilebilecek. Devlet tarafından
gerçek ve tüzel kişilere dağıtılan, iskanen verilen, özelleştirilen ya da
hisseleri devredilen taşınmazların tapu kayıtları geçerli kabul edilecek. Bu
şekilde devletin daha önce dağıttığı, tapu ve iskan verdiği, ancak daha sonra
2-B kapsamına aldığı yerler, eski sahiplerine bedelsiz verilmiş olacak.
Kişiler adına herhangi bir şekilde tapu kaydı oluşturulmuş yerler de, harca
esas değer üzerinden eski maliklerine verilecek. Buna göre, eskiden tapusu
verilip, daha sonra 2-B diye şerh konulan araziler, hak sahiplerine
devredilecek.
Yetki Maliye Bakanlığı’nda
2-B'lerin satışını Maliye Bakanlığı koordine edecek. 2-B'leri satın almak
isteyen hak sahipleri, bir ay içinde başvuracak. Taslakta yer alan bu süre,
gerek görülmesi halinde uzatılabilecek. Başvurular, illerde defterdarlıklara,
ilçelerde ise mal müdürlüklerine yapılacak.
2-B arazilerini almak isteyen hak sahiplerinden müracaatları sırasında, satış
tutarından mahsup edilmek üzere 10 bin liraya kadar başvuru bedeli alınacak. Söz
konusu bedel, bölgeler, iller, ilçeler ve arazinin konuma göre farklılık
gösterecek. Bu çerçevede Kanunun yayımlanmasından sonra Maliye Bakanlığı'nca
başvuru bedellerine ilişkin bir Tebliğ yayımlanacak.Orman Genel Müdürlüğünce
uygun görülen yerler, yeniden ağaçlandırılmak üzere bu kuruma tahsis edilecek.
Taslağa göre, ''orman içi köyler halkının nakledilmesi sonucu boşaltılan orman
içindeki arazi, yapı ve tesis yerleri Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından
öncelikle projelendirilecek ve devlet ormanı olarak ağaçlandırılacak''
Rayiç beden üzerinden satılacak
2-B'ler rayiç bedelleri üzerinden satılacak. Rayiç bedellerinin
belirlenmesinde Hazine taşınmazlarının satışındaki kurallar geçerli olacak. Bu
çerçevede il ve ilçelerdeki takdir komisyonları, hak sahiplerine satılacak 2-B
alanlarıyla ilgili değer tespitinde bulunacak.
2-B arazilerinin üzerinde çok katlı yapıların bulunması halinde, önce zeminin
değeri belirlenecek daha sonra daire başına düşen hisse tutarı hesaplanacak.
Böylece bu durumdaki hak sahiplerine hisseli satış yapılacak.
2-B'lerin satışı da, Hazine taşınmazlarının satışına ilişkin esaslara tabi
olacak. Ancak Hazine taşınmazlarının bedellerinin ödenmesindeki 2 yıllık taksit
süresi, 2-B arazileri için 4 yıl olarak uygulanacak. Hak sahipleri isterlerse
bedeli peşin, isterlerse de faiziyle 4 yıl taksitle ödeyebilecek. 2-B'lerin
satışından elde edilen gelirler, orman köylüsünün kalkındırılması, orman
köylüsünün nakli ve yeni orman alanlarının ıslahı için kullanılacak.
2-B’lerin toplam büyüklüğü ne kadar?
• Yeni bir yasa taslağı ile değerlendirilmesi çalışmaları süren 2-B
arazileri, Türkiye genelinde 473,5 bin hektarlık bir alanı kaplıyor.
• Bu alan Lüksemburg'un 2, KKTC'nin 1,5, Hong Kong'un da 5 katı bir alanı
kaplıyor.
• 2-B'lerden üzerinde yerleşim yeri bulunan ve hak sahiplerine satılması
planlanan bölüm de, 22 bin 254 hektar olarak hesaplanıyor.
• Devletin resmi verilerinde 2-B arazilerinin toplam büyüklüğü 473 bin 419
hektar olarak yer alıyor.
• 2-B'lerin en fazla olduğu il de Antalya olarak belirleniyor. Bu ilde orman
vasfını kaybetmiş araziler 45 bin 548 hektarlık bir alana yayılıyor. Antalya'yı
39 bin 287 hektar ile Mersin, 34 bin 887 hektar ile de Balıkesir izliyor.
• Ankara'daki 2-B arazi miktarı 31 bin 706 hektarı, Sakarya'da 29 bin 643
hektarı buluyor. 2-B'ler İstanbul'da 18 bin 233 hektar, İzmir'de ise 14 bin 772
hektarlık bir alanı kaplıyor.
• 2-B'lerin yoğun olduğu diğer iller de Muğla, Bolu ve Samsun olarak
belirleniyor. İstanbul'un yüzde 3,4'ünü 2-B'ler oluşturuyor.
|