171 Yıllık Endüstriyel Miras Keçi Ağılı Oldu

Padişah Abdülmecit devrinde, mali ve ekonomik işlerde önemli roller oynayan Ohannes ve Bogos Dadyan, İzmit’teki çuha fabrikasının yapımını üstlenmişti. İkili, çuha fabrikasının yapımı için İstanbul’dan İzmit’e gidip gelirken Hereke’de verdikleri bir yemek molasında bölgenin doğal zenginliklerinden etkilenip çuha fabrikasının yapım masrafından kısarak Hereke’de bir dokuma fabrikası inşa etti. Fabrika, 1843’te kuruldu.

Padişah korkusu

Padişah Abdülmecit, fabrikanın kendisinden izinsiz kurulduğunu duyunca 1844’te Hereke’ye ziyaret düzenledi. Hereke’den sorumlu serasker Rıza Paşa ise korku ile fabrikayı padişah için yaptırdıklarını söyledi.

1845’te Ohannes ve Bogos Dadan fabrikayı padişaha karşılıksız verdi. Dünyaca ünlü Hereke halısı, bu fabrikada üretilmeye başlandı. Fabrika, 1925’te Maliye Bakanlığı’na bağlı Sanayi ve Maadin Bankası’na devredildi.

Kentin ilk sendikası

1933’te Sümerbank kuruldu ve fabrika Sümerbank’a bağlandı. Yaklaşık bin işçinin üretim yaptığı fabrikada işçiler, Kocaeli’nin ilk sendikası olan Sümerbank Hereke Kumaş Fabrikası İşçi Sendikası’nı kurdu.

1987’de Sümerbank’ın özelleştirilmesine karar verildi. Şirket, Kamu Ortaklığı İdaresi’ne devredildi. 1995’te Garipoğlu Şirketler Grubu, 103,4 milyon dolara Sümerbank’ı satın aldı. Hereke Kumaş ve Dokuma Fabrikası ise Garipoğlu Grubu’nun satın alım listesinde yer almadı. Fabrika, 1996’da Küçükçalık Grubu’na satıldı.

Özelleştirme sonrasında üretimi durduran Küçükçalık Grubu, aldıkları askeri giyim ihaleleri sonrasında Edirne ve Zeytinburnu dokuma fabrikalarındaki üretim yetersiz gelince Hereke’deki fabrikayı kullandı. Ancak grup, bir süre önce üretimi tamamen durdurdu.

Terk edilmiş fabrika

Sol Gazetesi'nden Uğur Enç'in haberine göre, yaklaşık 5 yıldır üretimin yapılmadığı fabrika çürüdü. Atıl durumdaki binaları ile Hereke’nin merkezinde terk edilmiş bir görüntüye sahip fabrikada keçiler konaklamaya başladı. 171 yıllık geçmişiyle adeta bir tarih olan fabrikanın önümüzdeki günlerde ne olacağı ise merak konusu.