"Uzmanın Görevi, Yatırımcıyı ve / veya Tasarımcıyı Doğru Yönlendirmektir"

strong>Yatırımcının LEED ya da BREEAM tercihinde belirleyici olan nedir? Yerine getirilmesi gereken kriterlerin zorluğu olabilir mi?

Her iki sistemi de yatırımcıya doğru anlatmak gerekiyor. Kriterlerin hepsi uygulanabilir, herhangi bir zorluklarının olduğunu söyleyemeyiz. Sonuçta her iki sistem de ‘yeşil’ bir bina yapmak için oluşturulmuş. Yatırımcının doğru karar verebilmesi için önüne konulan yatırım hesaplarının (fayda-maliyet analizleri) doğru ve  mantıklı olmasıdır. Geri dönüşü kısa olan tüm yatırımlar genellikle kabul görülmekte ve yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmektedir. BREEAM 1994 yılında, LEED ise 1998 yılında geliştirilmiş; her iki sertifikanın amacı da çevreye saygılı, su ve enerji tasarruflu, sağlıklı binalar yapılmasını sağlamaktır. Mutlaka birbirlerinden farkları olacaktır; çünkü biri ABD, diğeri ise İngiltere kaynaklı.

Bizim gördüğümüz, ABD’lilerin çok pratik oldukları. Sürecin takip edilmesi ve yönetilmesi anlamında çok kolay bir sistem oluşturmuşlar. LEED online üzerinden her şey otomasyona bağlanmış. Leedonline’da bulunan çeşitli LEED şablonlarını doğru olarak doldurduğunuzda, hiçbir sıkıntı yaşamıyorsunuz. Bu noktada BREEAM’in, LEED’e göre biraz daha manuel bir sistem olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca LEED’in referans aldığı standartlar, mühendislerimizin, özellikle makine ve elektrik mühendislerimizin bildikleri standartlar. Mühendislerimiz, yaptıkları yeşil bina olmasa bile ASHRAE standartlarını takip ediyorlar. İki sistemin malzeme yaklaşımı da biraz farklı. BREEAM, malzemenin yaşam döngüsü boyunca çevreye olan etkisine bakıyor; LEED ise emisyon salımına.



Foto: Torium AVM

Sertifika alabilmek için çeşitli başlıklar altında sınıflandırılmış kredileri tamamlamak gerekiyor. Türkiye’nin koşullarına uygun olmadığını düşündüğünüz kriterler var mı?

Türkiye’de uygulanmayan birkaç kredi var; ama diğerlerinin uygulamasında bir sorun olduğunu söyleyemeyiz. Bir projede suyla ilgili kredilerin tamamını, bir diğerinde sürdürülebilir alanlarla ilgili  kredilerin tamamını rahatlıkla alabiliyoruz. Elbette her kriteri her ülkeye uygulayamayabilirsiniz; örneğin her ülkede ‘yenilenebilir malzeme’ bulunamayabilir, bulunsa da üzerinde çalışılan projeye uygun olmayabilir. Ya da maliyetinden dolayı projede yenilenebilir enerji kaynaklarının uygulanması yatırımcının ilgisini çekmeyebilir. Ama enerji, su tasarrufuyla ilgili inanılmaz güzel çalışmalar yapıyoruz.

Türkiye’de yeşil malzemelere yönelik bir etiketleme sistemi henüz yok. ‘Yeşil’ malzemelere ulaşmak konusunda bir sıkıntı yaşıyor musunuz?  

Birkaç yıldır Türkiye’de de yeşil malzemeler konuşuluyor. Örneğin linolyum, geri dönüşümlü ve insan sağlığına zarar vermeyen halılar, sertifikalı ahşap, bambu gibi malzemelere Türkiye’de de rahatlıkla ulaşılabiliyor. LEED, BREEAM gibi sertifikaların bir amacı da, yeşil bina yapımına uygun ürünlerin geliştirilmesini sağlamak. Böylece üretici de motive oluyor; piyasaya yeşil ürünler sunmak noktasında teşvik ediliyor. Zaman zaman seramik, yapıştırıcı, boya vs üreticileriyle görüşüyoruz; onlar da ürünlerini nasıl sertifikalandırmaları gerektiğini soruyorlar. Aslında bir ürünün ille de etiketli olması gerekmiyor; belli kriterleri karşılaması yeterli. Bu kriterlerin ne olduğu da LEED’de açıkça belirtiliyor.