'Yeni Ülkeler' Artık 'Kentler' mi?

br/> Ulus devletler büyük kentlerin yükselişi karşısında tehdit altında mı? Londra Belediye Başkanı Ken Livingstone, büyük kentlerin bağımsızlığını savunan yerel yöneticilerin sonuncusu.

20 milyonu aşan nüfuslarıyla Şangay, Mexico City ve Bombay gibi kentler pekçok endüstrileşmiş ülkeden daha büyükler ve kırsal kesimden işgücünü kendine çekerek büyümeye devam ediyorlar.

Kentlerin gelişimi üzerine araştırma yapan akademisyenlerden biri olan Sosyoloji Profesörü Richard Sennett, kentlerin yükselişinin, yeraldıkları ülkeyle ilişkilerini değiştirdiğini düşünüyor.

Büyük kentlerin pekçoğu, diğer büyük kentlerden gelen yatırımlar sayesinde yeraldıkları ülkeden ekonomik olarak boşanmış durumdalar. Prof. Sennett, Londra için en önemli yerin New York, New York için ise Londra ve Tokyo olduğunu söylüyor. Sennett, “Londra, kendisinden ve New York’tan oluşan bir ülkeye ait” diyor.

Ayrıca oldukça büyük bir değişim ve büyüme geçiren büyük kentler, kentlere ayrılan kaynağın artırılmasını gerektiriyor.

Örneğin Şangay, sahip olduğu güç ve özerklikle, Çin’le sadece coğrafi bağı olan bir kent-devlet olarak tanımlanıyor.

Geçtiğimiz Perşembe günü, Londra Belediye Başkanı Ken Livingstone’un planlama, çevre ve barınma konularındaki yetkileri genişletildi. Livngstone, Singapur ziyaretinden sonra yaptığı şakayla karışık yorumda; “kendine ait bir dış politikası ve savunma mekanizması olan bağımsız kent devletlerin olmayışının kaçırılmış birer fırsat olduğunu” söylüyor.

Livingstone’ın rakibi olarak seçimlere giren Ivan Massow da ‘başkentin ulusal pastadan daha çok pay alması’ konusunda bir kampanya gerçekleştirmişti.

Londra’nın Metro sistemini onarmanın 2 milyar sterline mal olması beklenirken, kent 2012 Olimpiyatları’nın yaratacağı etkiden 1,5 milyar sterlin gelir elde etmeyi umuyor. Londralılar ülkenin geri kalanının payından kendi lehlerine 20 milyar sterlin de sübvansiyon bekliyor.

Kardeş Şehirler

Londra’yı kendilerine yabancı bir yer olarak bulan pekçok İngiliz bulunuyor. Ve Londra merkezli medyanın, ülkenin geri kalanı hakkında, başkentteki yaşamın prizmasından yayın yaptığı iddia ediliyor.

İngiltere’deki Liverpool, Manchester ve Newcastle gibi şehirler de bağımsızlık fantazilerinin merkezleri olmayı sürdürüyor. Prof. Sennett, Londra ve diğer şehirler arasındaki eşitsizliğin büyüyeceğini ileri sürüyor. Ayrıca ekonomik ve demografik uçurumun artmasıyla Londra’nın örneğin Sheffield’la, Şangay’la olduğundan daha çok ortak yönü olduğunu söylemek imkansız hale gelecek.

Bütün bunlar Avrupa’nın Eski Yunan, Rönesans İtaltya’sı ve 1870 öncesi Almanya’sına dayanan ‘kent devlet’ geleneğinin birer yansıması.

Londra’yı bunlardan ayıran ve dünyanın büyük kentleriyle ortak noktada buluşturan özellik ise göçmenler için bir çekim merkezi oluşu. Prof. Sennett girişimci göçmenlerin bir portresini çizerken, bunların genişlemekte olan New York, Londra ve Şangay gibi şehirlere yönelen ve yaşadıkları kent haricinde bulundukları ülkeye karşı bir bağlılık hissetmeyen kişiler olduğunu söylüyor. Ancak Sennett, 7 Temmuz’daki metro bombalamalarındaki kayıplara karşı duyulan milli hislerin bir umut ışığı yaktığını belirtiyor.

Sennett sözlerine şöyle son veriyor: “İnsanlar milli birlik duygusu olmadan da yaşayabilirler. Bu zaten kültürel olarak sürdürülebilir bir tutum değil.”


Çeviren: Sena Özfiliz