|
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) İnşaat ve Çevre Sektör Kurulu tarafından düzenlenen "2023'e doğru TOKİ ve Geleceğin Şehirleri" başlıklı panelde konuşan TOKİ Başkanı M. Ergün Turan; kurum olarak hedeflerinden ve bu hedeflere ulaşmak için belirledikleri stratejilerden bahsederken, kamuoyunda dile getirilen TOKİ'ye yönelik eleştirilere de bir anlamda cevap verdi. 30 yıllık geçmişi olan bir kurum olan TOKİ'nin 2002'den bu yana 637 bin konut, 5 bin 474 idari bina ürettiğini anımsatan Turan, Anadolu'da yaklaşık 3 milyon vatandaşın ev sahibi yapıldığını söyledi. Kendisinin 6 ay önce TOKİ başkanlığı görevine getirildiğini ve iş süreçleri ile organizasyon anlamında yeni bir yapılanmaya gittiklerini kaydeden Turan, yaptıkları ilk işlerden birinin de İstanbul teşkilatını güçlendirmek olduğunu belirtti.
Sosyal konut üretimi artacak
'Konut balonu' tartışmalarına göndermede bulunarak, üst segment konut stokunda bir fazlalık olabileceğine, ancak Türkiye'de ciddi anlamda 'sağlıklı konut' açığı olduğuna dikkat çeken Turan; kendi hedeflerinin orta ve alt gelir gruplarına yönelik nitelikli sosyal konut üretimini artırmak olduğunu ifade etti. 2014 sonuna kadar 40 bin, 2015 yılında ise 50 bin sosyal konutun ihalesini yapmayı hedeflediklerini kaydeden Turan; üretim kalitesiyle ilgili eleştiriler içinse şunları söyledi:
"TOKİ'ye üretim kalitesiyle ilgili eleştiriler yapılıyor; bu eleştirilerde katıldığımız noktalar da var. Ancak, bugünden 10 yıl öncesini değerlendirmek yanlış olur. 10 yıl öncesinin Türkiyesi, birçok kronik sorunla boğuşan bir ülkeydi. Ama bugünün Türkiyesi, kişi başına düşen milli geliri 11 bin dolar seviyelerinde olan bir ülkedir. Elbette konut standartlarının da buna göre ayarlanması gerekiyor; artık, konutların sadece barınma ihtiyacını karşılaması yetmiyor. İnsanlar, bir yaşam merkezi istiyor. Biz kadim bir medeniyetin mensuplarıyız; o medeniyetin kodlarını taşıyan, ama çağdaş olanı da yadsımayan bir üretim hedefliyoruz".
Sektördeki diğer paydaşların da, örneğin yapı malzemesi üreticilerinin de TOKİ'nin 'mutlak kalite' hedefiyle başka bir evreye geçtiğini bilmesinin önemine işaret eden Turan, üretimlerini bu kalite standardına göre yapmaları gerektiğini söyledi.
 M. Ergün TuranArtık "bunlar TOKİ binası" demeyeceksiniz
Turan, diğer bir temel hedeflerinin de dikey mimariden yatay mimariye geçiş olduğuna değinerek, "Bu husus, 62. hükümetin programında da yer aldı. Anadolu, kadim şehirlerin olduğu bir coğrafya; biz de, özellikle kadim şehir merkezlerinde onların emsallerini zorlamayan, o şehirlere değer katan projeler yapacağız. Artık önümüze gelen hiçbir projeyi tartışmadan ihaleye çıkarmıyoruz. İnşallah yakın bir zamanda Anadolu'da herhangi bir şehirden geçerken gördüğünüz binalar için 'bunlar TOKİ binaları' diyemeyeceksiniz" diye konuştu.
TOKİ projelerine 'mahalle' ayarı geliyor
Yaşanılan muhitlerin, üretilen konutların insanları mutlu etmekten uzak olduğunu belirten ve örneğin Kayabaşı'nda, Başakşehir'de, İkitelli'de daha önce üretilmiş TOKİ konutlarında da insanların sosyalleşebileceği bir alan olmadığını söyleyen Turan; bu anlamda 'mahalle' konseptine yönelik çalışmalar yaptıklarını ve artık bütün projelerine de bu hassasiyetle yaklaştıklarını aktardı. 2015 için koydukları 50 bin konut hedefini anımsatan, bunun da 600 - 700 proje anlamına geldiğini ifade eden Turan, sözlerine şöyle devam etti:
"Her proje için bu tartışmaları yapacağız. Ölçümüz, her yıl şu kadar konut ürettik olmamalı; niteliği de önemsiyoruz. İstanbul'da, mahalle konseptli iki projeyi ihale ettik. Kayabaşı'nda 2 bin 800 konutluk bir mahalle kuruyoruz. İlk defa bir TOKİ projesinde 1 km uzunluğunda, etrafında kafelerin, spor salonlarının, insanların sosyalleşebileceği yerlerin olduğu bir cadde oluşturuluyor. TOKİ olarak kendi içine kapalı konut siteleri yapmıyoruz ve yapmayacağız".
Yöresel mimariyi sahipleniyoruz
TOKİ olarak yöresel mimariyi de önemsediklerini, kaybolmuş ya da kaybolmakta olan yöresel mimari örneklerinin canlandırılmasına katkıda bulunmak yönünde çalışmaları da olduğunu, projeler ürettiklerini aktaran Turan, bunların ilk örneklerinin de Mardin, Nevşehir, Şanlıurfa ve Kars'ta hayata geçirilmekte olduğunu ifade etti.
 Kentsel dönüşümün önündeki en önemli engeller, finansman ve rant algısı
TOKİ'nin kentsel dönüşüm uygulamalarına da değinen ve 51 ildeki dönüşüm çalışmaları kapsamında şu anda yapımı devam etmekte olan 25 bin konut projesi olduğunu vurgulayan Turan, 2023 hedefleri doğrultusunda üretecekleri konut projelerinin de yüzde 40'ının kentsel dönüşüm odaklı olacağını açıkladı. Kentsel dönüşüm projelerinin önündeki en önemli engellerden birinin finansman olduğunu, ancak taraflardaki 'rant' algısını daha da önemli bir problem olarak gördüğünü kaydeden Turan, şöyle devam etti:
"Kentsel dönüşüm, bir felaketten kurtulma fırsatı olarak değil de, zenginleşme aracı olarak görülmeye başlandı. Birbirinden kopuk ve farklı uygulamalar, vatandaşın dönüşüm algısında istenmeyen sonuçlara neden oluyor. Bu bakıştan sıyrılmak gerek. Kamu kurumlarının da bu anlamda dikkatli olması gerek. Bunun siyasi bir popülizm konusu olmasının önüne geçilmeli; buradan siyasetçi ya da belediye başkanı için bir başarı hikayesi çıkmaz. Vatandaş, devlet, müteahhit, kendi sorumlulukularının bilinciyle hareket etmeli. Bunun bedeli şehirlerimize ödetilmemeli".
Kentsel dönüşümün başarıya ulaşması için bir diğer gerekliliğin de rezerv konut üretimi olduğuna dikkat çeken Turan, TOKİ olarak bunun için de girişimleri olduğunu söyledi. Üsküdar Belediyesi ile Çengelköy'de bir rezerv alanı oluşturulması için protokol imzaladıklarını, benzer bir uygulamayı da Kayaşehir'de yapacaklarını belirten Turan; bu konutların kesinlikle satılamayacağını söyledi.
TOKİ'nin yurtdışı faaliyetleri
Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde TOKİ'nin potansiyelinin kullanılması konusunda da, "Bizim kanunumuz, yurtdışında da faaliyet göstermeye müsait" diyen Turan, "Şu anda 90'a yakın ülkeyle temas halindeyiz. Hatta örneğin Somali'de yürüttüğümüz proje tamamlanmak üzere. Ancak, TOKİ şu an özel sektöre, 'hadi gelin, şunları yapalım' diyemez. Bir ülkede iş yapmanın birçok farklı koşulu var. Fakat, sivil toplum öncülüğünde bir çalışma komitesi oluşturulur ve bu bir zemine oturtulursa, biz de destek verebiliriz" diye konuştu.
|
