|
talyan Eni ile Samsun - Ceyhan Petrol Boru Hattı’nı inşa edecek olan Çalık Grubu’nun İcra Kurulu Başkanı Erdal Çelik, projenin hayata geçmesi için finansmanın hazır olduğunu söyledi. Çelik, "Sayın Cumhurbaşkanımızın onayını takiben, en kısa zamanda inşaata başlarız. 2 yıl içinde bitiririz" dedi.
Samsun - Ceyhan Petrol Boru hattının yapımı için Hükümet’in son adımı atmasından sonra gözler Çankaya Köşkü’ne çevrildi. İtalyan enerji devi Eni ile boru hattını inşa edecek Çalık Grubu’nun İcra Kurulu Başkanı Erdal Çelik, yılda 70 milyon ton petrol taşıma kapasiteli 700 kilometrelik projenin hayata geçmesi için finansmanın da hazır olduğunu söyledi. Çelik, "Sayın Cumhurbaşkanımızın onayını takiben, en kısa zamanda inşaata başlarız. 2 yıl içinde bitiririz" dedi. Bakü-Ceyhan’dan sonra Samsun-Ceyhan Boru Hattı’nın da devreye girmesiyle Orta Asya ve Hazar petrollerinin Türkiye üzerinden Akdeniz’e indirileceğini belirten Erdal Çelik, "Yıllardır boğazlarda yaşanan petrol tankeri kazaları ve bu konudaki kabuslar da bu projeyle sona erecek. Ceyhan da dünyanın en önemli ham petrol dağıtım üssü olarak stratejik önem kazanacak" diye konuştu.
Trans Balkan devre dışı: Samsun-Ceyhan Petrol Boru Hattı projesine uzun süre karşı çıkan Rusya, alternatif olarak Bulgaristan, Makedonya ve Arnavutluk üzerinden Adriyatik’e uzanan TransBalkan porjesini öne sürmüş ve buna destek vermişti. Çalık Enerji CEO’su Erdal Çelik, Samsun-Ceyhan projesinin muhatap ülkelerle karşılıklı mutabakatlar sağlanarak yapılmasına karar verildiğini dolayısıyla Rusya’nın daha önce teklif ettiği Adriyatik’e uzanan TransBalkan alternatif boru hattı projesinin tamamen devre dışı kaldığını bildirdi.
"Samsun-Ceyhan Boru Hattı Türkiye’nin stratejik konumunu stratejik avantaja çevirecek" diyen Çelik şöyle devam etti: "2004 Mart ayında yaptığımız Samsun-Ceyhan Petrol Boru Hattı Projesine ilişkin lisans başvurumuza Bakanlar Kurulu onay verdi. Orta Asya ve Hazar Havzası petrol kaynaklarının Türkiye üzerinden dünya pazarlarına çıkmasına olanak sağlayacak bu proje ile Rus ve Kazak petrolleri boğazları tehdit etmeden Akdeniz’e taşınacak. İstanbul ve Boğazlar’da artan petrol tankeri trafiği hızla azalacak. Biz bu projeyi Türkiye’nin ve İstanbul’un projesi olarak görüyoruz."
Neden ihale yapılmadı: Samsun-Ceyhan Boru Hattı Projesi; İtalyan Eni ve Türk Çalık Enerji şirketlerinin çizdiği özel boru hattı güzergahında kurulacak. Çalık Enerji, proje güzergahı üzerinde 1.5 yıl çalıştı. Daha önce Rusya ve Gürcistan’da boru hattı yapımı işlerini üstlenen İtalyan Eni şirketiyle ortaklık kurdu. Çalık Grubu İcra Kurulu Başkanı Erdal Çelik şunları söyledi:
"Bu proje özel sektörün geliştirdiği bir proje. Yani bir yabancı otomobil fabrikasının Türkiye’ye yatırım yapması gibi bir anlam taşıyor. Fabrikayı yapacak şirketin bir ruhsata ihtiyacı vardır. Buna benzer ruhsat almamız yeterli. Devletten tek kuruş para alınmayacak. Bilakis 1.5 milyar dolarlık harcama yapacağız. Devletten alım garantisi de istenmiyor. Aksine devlete boru hattından günde 1 milyon ton varil petrol geçirme taahhüdü veriyoruz. Dolayısıyla devletin ihaleye çıkmak yerine bu projeye ruhsat vermesi yeterli oluyor. Bu tür projelere de ruhsatı Bakanlar Kurulu veriyor. Bakanlar Kurulu’ndan onay alındı. Şimdi de Cumhurbaşkanı onayını bekliyoruz."
Boğazlar kurtulacak
Türkiye kendi ihtiyacı olarak yılda 28 milyon ton petrol ithal ediyor. Uzmanlar boğazlardan tankerle petrol taşımanın 10 yıl içinde iki katına yükseleceğini tahmin ediyor. Buna göre Samsun-Ceyhan Projesi ile Boğazlar’da şu andaki tanker trafiğini yüzde 50 azalacak. Boğazlar’dan geçebilecek maksimum kapasite yaklaşık günde 2 milyon varil kabul ediliyor ve bu kapasite şu anda kullanılıyor. İspatlanmış ve olası ham petrol üretim programlarına göre Boğazlar’dan geçecek petrole 2013 yılına kadar günlük 1.3 milyon varil eklenecek. Ürün ihracat hacmi de dahil edilirse bu eklenmesi gereken miktar günde 1.8 milyon varil olacak. Normal şartlarda 322 kilometre uzunluğundaki Boğaz geçişi 16 saat ancak, kış dönemlerinde bu süre 25 güne kadar çıkıyor. Bu da, deniz trafiğini, kirlenmeyi, çarpışma risklerini artırıyor.
Samsun sayesinde Ceyhan Roterdam’ı da geçecek
Samsun-Ceyhan Petrol Boru Hattı, Bakü Ceyhan Boru Hattı’nı daha da önemli hale getirecek ve iki hattın Ceyhan’a akıtacağı petrol ile Ceyhan Terminali yılda 191 milyon ton kapasiteye ulaşacak. Bu kapasite yılda 133 milyon ton kapasiteli Rotterdam terminalinden yüksek. Ceyhan yönelik petrol arzının en büyük ve en güvenli merkezi haline gelecek. Bu durumun Ceyhan’da Rotterdam’a benzer bir petrol işlem piyasası kurulmasına yol açması bekleniyor. Samsun Ceyhan Boru Hattı’nın Batı’ya ve Orta Doğu’ya doğru genişleme imkanı da sonraki yıllarda Türkiye’ye fırsatlar sunabilecek.
Çalık: Cumhurbaşkanı bu projeye onay verir
Çalık Grubu’nun patronu Ahmet Çalık, Çankaya Köşkü’nde bekleyen Samsun-Ceyhan Boru Hattı projesini Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in onaylamaması için hiç bir neden göremediğini söyledi. Ahmet Çalık, "Diğer boru hattı projelerinde de ihaleye gerek duyulmadan, ruhsat verilmiş. Doğal olanı da bu zaten. Düşünün ki biz Samsun’dan Ceyhan’a uzanan bir fabrika kuruyoruz ve bunun için de ruhsat istiyoruz. Nitekim Bakanlar Kurulu bu ruhsatı verdi, şimdi Cumhurbaşkanımızın onayı gerekiyor. Biz projemize güveniyoruz, onayı alacağımızı düşünüyoruz" dedi.
|
