Karşılıksız Çek Oranı Son Üç Yılın En Yüksek Seviyesinde

Rifat Hisarcıklıoğlu, bu yılın 9 aylık döneminde karşılıksız çek sayısının geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 49 arttığını, yine bu dönemde piyasadaki çeklerin karşılıksız çıkma oranının geçen yıl yüzde 2,6 iken, bu yıl yüzde 4,3'e yükseldiğini kaydetti. Hisarcıklıoğlu, mahkemeler tarafından yasaklama kararı alınan çek adetlerinde de ciddi bir artış olduğuna işaret ederek, geçen yılın tamamında bu rakamın 48 bin adet iken, bu yılın 9 ayında 338 bine ulaştığını bildirdi. Ancak bu artışta yeni düzenleme sonrasında karşılıksız çek keşidecilerine verilen yasaklama kararlarına ilişkin sürecin hızlanmış olmasının da etkisi olduğunu dile getiren Hisarcıklıoğlu, şunları söyledi:
     
''2012 yılında karşılıksız çek miktarındaki hızlı artışın iki nedeni var. İlk olarak karşılıksız çekte hapis cezasının kaldırılmasının ardından yeni bir kontrol mekanizması kurulamadı. Reel sektörün beklentisi, Kredi Kayıt Bürosu'nun (KKB) faaliyete geçmesiyle birlikte çek kabul edecek müteşebbisin, çek keşidecisinin geçmiş çek ödeme bilgilerini görebilmesiydi. Böylece çeki kabul edip etmeme kararını hangi riski aldığını bilerek verebilmesini sağlanacaktı.

Nisan ayında faaliyete geçen bu sistem ile müşterinin kredi hesaplarıyla ilgili pozitif ya da negatif ödeme performansı bilgileri bankalar arasında paylaşılmaktadır. Bu güzel bir gelişme olmakla birlikte bu sistem reel sektöre tamamen kapalı. Karşılıksız çek sayısındaki artışın ikinci nedeniyse, bu yılın ilk yarısına ilişkin büyüme rakamlarında da görüldüğü üzere iç piyasada yaşanan durgunluktur. Yurt içi tüketim yılın ilk yarısında geçen senenin aynı dönemine göre reel olarak binde 2 azaldı. Benzer şekilde özel sektörün makine ve teçhizat yatırımı harcamaları da reel olarak yüzde 5,9 geriledi.''
     
Hisarcıklıoğlu, sonuç olarak çekte yeni bir kontrol mekanizmasının devreye alınmasına ihtiyaç olduğunu vurgulayarak, piyasada çarkın işlemesi için çekin çok önemli bir işlev gördüğünü, ancak karşılıksız çeke uygulanan hapis cezasının kalkmasının ardından çek sisteminin güvenilirliğini artıracak bir mekanizmanın hala hayata geçirilmediğini ifade etti.
    
''Çeke olan itibar azaldı''
    
Bu yüzden çeke olan itibarın azaldığını dile getiren Hisarcıklıoğlu, ''Şimdi riskli-risksiz ayrımı kalmadı. Herkes diğerine şüpheyle bakıyor. Bugünlerde piyasada vadeli çekin yerine bankaların ticari kredi kartı kullanımı artıyor. Ancak bunlar birbirinin yerine ikame edilecek şeyler değil. Kaldı ki, çekten beklenen hareketi oraya yükleyemezsiniz. Çekte yaşanan sıkıntılar konusunda Anadolu'dan her gün e-postalar ve telefonlar geliyor'' diye konuştu.