|
Uzmanlara göre güneş enerjisinin ulusal elektrik
üretiminin önemli bir oranını oluşturması için son derece büyük bir engel var.
Güneş varken üretilen enerjinin depolanıp güneş battığında kullanılabilmesi için
bir yöntem bulmak gerekiyor. Bu sorunun farklı bir enerji türü olan ve güneş
ısısını kullanarak suyu kaynatıp elektrik üreten termik güneş
enerjisi için fırsat yarattığı görülüyor. Termik güneş enerjisi,
ışıktan gelen enerjiyi suyu ısıtmak veya bu ısıyı da elektrik elde etmekte
kullanılıyor. Isınan sudaki enerji ayrıca bazı tuzlarda da
depolanabilir. Bu şekilde ısınan tuz, yazın enerjinin en fazla kullanıldığı,
evlerdeki elektrikli cihazların açıldığı ve klimaların en yoğun çalıştırıldığı
gece saatlerinde enerji kaynağı olarak kullanılabilir.
Californialı iki şirket, bu depolama teknolojisini kullanmayı planlıyor.
SolarReserve, Nevada çölünde gelecek yıl açılması öngörülen bir
santral inşa ederken, BrightSource California'da 2016 ve
2017'de faaliyete geçecek üç santral kurmayı hedefliyor. Bu dört projenin yaz
gecelerinde, toplamda on binlerce eve elektrik sağlama kapasitesi olacak.
Teknolojinin yaygın olarak benimsenip benimsenmeyeceği henüz belli değil. Ama
Google, Chevron ve Good
Energies gibi şirketler bu alana yatırım yapıyor. Ayrıca NV
Energy ve Southern California Edison benzeri elektrik
şirketleri, tamamen farklı olan bu yeni elektrik santrallerinden elektrik satın
almak için uzun vadeli sözleşmeler imzaladı.
Yeni santrallerin önemli işlevlerinden biri, elektriği doğrudan güneş
ışığından üreten güneş panellerini tamamlamak olacak. Paneller karanlıkta ya da
bulutlu havalarda işlemez hale gelince, santraller depolanmış ısı enerjisini
kullanmaya başlayacak. Ucuzlayan fotovoltaik paneller iyice ucuzlayıp
milyonlarca çatıya yerleştirilirse, bu iş daha da önem kazanacak. Güneş
panellerine ve rüzgâr türbinlerine daha bağımlı hale gelmeye başlayan elektrik
şebekesi, sistemi dengelemek için hızla devreye girebilen (tercihen
yenilenebilir türden) başka enerji kaynaklarına ihtiyaç duyacak. ABD
Enerji Bakanlığı, SolarReserve'e Nevada projesi için
Eylül'de 737 milyon dolarlık kredi garantisi verdi. Santral tam
kapasite çalıştığında 110 megavat elektrik üretecek ve güneş battıktan sonra 10
saat yetecek ısı depolayacak.
Amerikan halkının güneş enerjisi projelerine sağlanan kredi garantileri
hakkındaki görüşü, 535 milyon dolarlık kredi garantisi alan Californialı güneş
paneli üreticisi Solyndra'nın iflasından sonra biraz olumsuz
hale geldi. Güneş panelleri ABD'de enerjinin yüzde 1'den azını sağlıyor. Ama
güneş modüllerinden farklı olarak, genelde önceden satılan elektrik üreten
şirketler için durum her zaman daha iyi oldu. SolarReserve ile BrightSource'un
santrallerinin teknik ayrıntıları biraz farklı. Ama ikisinde de bilgisayarla
çalıştırılan ve güneş ışınını ısıyı tutan bir kuleye yönelten, poster
büyüklüğünde binlerce ayna kullanılacak. SolarReserve ısıyı
erimiş tuzda tutuyor. Bu tuz suyu hemen kaynatarak geleneksel tipte bir türbini
ve jeneratörü çeviren buharı üretmek için kullanılabilecek. Ayrıca sıcak tuz,
ısıyı sonradan kullanılmak üzere saatlerce tutabiliyor.
BrightSource ise suyu ısıtarak hemen buhar olarak kullanıyor
veya depolama amacıyla tuzu ısıtıyor.
Teknoloji değilse de, işin ekonomik yönü karmaşık. Termik güneş enerjisi için
en basit ve ucuz yol, ısıyı hemen elektriğe çevirmek. Ama şirketler biraz,
buğdayı hasat edince doğrudan pazara göndermeyip fiyatın ileride artacağı
beklentisiyle siloda depolayan çiftçilere benziyor. Gelir açısından elektriğin
dağıtıldığı saatin üretim miktarından daha önemli olduğunu düşünüyorlar. Rüzgâr
ve güneş çok miktarda enerji sağlasa da, kapasiteleri fazla değil. Günümüzde
rüzgâr ve güneş enerjisine yedek olarak doğalgazla çalışan pahalı jeneratörler
kullanılıyor. Yılın büyük bölümünde atıl duran bu jeneratörler, rüzgâr
kesildiğinde veya güneş ışımadığında faaliyete geçiyor. Colorado'daki
Ulusal Yenilenebilir Enerji Laboratuvarı'ndan güneş enerjisi
uzmanı Paul Denholm depolamanın, maliyetleri kilowatt-saat
başına 4 sent düşürebileceğini hesaplıyor. Bu, ortalama perakende fiyatı
kilowattsaati 11 sent olan bir ürün için önemli bir avantaj. Tasarrufun büyük
bölümü, gazla çalışan yedekleme jeneratörü kurmamaktan kaynaklanıyor.
BrightSource CEO'su John Woolard yeni
santrallerin temel hedefinin, elektriği şirketlerin en çok ihtiyaç duyduğu
zamanda üretmek olacağını söylüyor. Woolard, "Elektrik şirketleri için değişik
zaman dilimlerinde neyin önemli olduğunu hesaplayarak plan yapıyoruz"
diyor.
|
