|
Bölgedeki çatışmalar Diyarbakır’da sanayi ve ticareti durma noktasına getirdi. Daralmaya giden esnaf, tüccar ve sanayici işçi çıkarmaya başladı. Ayakta kalabilmek için acil destek bekleyen iş dünyası bir rapor hazırlayarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na taleplerini sıraladı. Dünya Gazetesi'nden Mahir Solmaz'ın haberine göre, raporda, afet bölgesi talebi öne çıktı. 65 bin esnafın 100 bin kişiyi istihdam ettiği Diyarbakır’da eğer tedbir alınmazsa 50 bin insanın işsiz kalabileceği ifade ediliyor. Böyle bir tablo karşısında sosyal sorunların daha çok artması ve göçlerin başlamasından endişe ediliyor. Üretimin durma noktasına geldiği Diyarbakır OSB’de ise geçici işten çıkarmalar başladı. Çatışmaların yoğun olarak yaşandığı Silvan, Lice ve Bismil’den Diyarbakır kent merkezine göçlerin başladığı, son olarak 4 gün sokağa çıkma yasağının olduğu Sur’dan da kente bir göç dalgası olduğu söyleniyor.
"Acilen esnafımıza en az 50 bin liralık can suyu kredisi verilsin"
Alican Ebedinoğlu / Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (DESOB) Başkanı:
"Son iki aydır Sur’da, Silvan’da ve Bismil’de yaşananlar halkı tedirgin ediyor, vatandaş sokağa çıkamıyor ve alışveriş yapamıyor. Bu da esnafın daha da dibe vurmasına yol açtı. Diyarbakır esnafının yüzde 20’si Suriçi’nde. 20’nin üzerinde büyük çaplı ciğercinin olduğu bir yer var. Geçen gün sohbet ettiğim bu ciğercilerden biri 2 ay öncesine kadar günlük 250 kilo ciğer sattığını, şimdi ise satışın 40-45 kiloya düştüğünü söyledi. Kadrosunu 43’ten 13 kişiye düşürmüş. Bir afet yaşıyoruz. Bu afetin artçı sarsıntıları bütün bölgeyi etkiliyor. Soma’da, Reyhanlı’da olay sonrası afet bölgesi uygulaması yapıldı. 6-7 Ekim olayları sonrası esnafın işyerleri tahrip edildi. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na, Esnaf ve Sanatkarlar Genel Müdürlüğü’ne ve konfederasyonumuza sunduğum raporda taleplerimizi ilettim. Bu talepler şöyle; Mevcut kredi borçları en az bir yıl ertelensin, vergi, SGK borçlarına yüzde 50 destek verilsin. KOSGEB acilen esnafımıza en az 50 bin liralık faizsiz, uzun vadeli can suyu kredisi versin. Diyarbakır’da 65 bin esnaf, 100 bin kişiye istihdam sağlıyor. Kapanan işyeri sayımız bir yıl içinde en az yüzde 50 olabilir. Otellerimizin doluluğu % 100’den % 30’a düştü. Bu tablo sosyal sıkıntıları ve göçleri getirecek. Hükümetin acilen başta Diyarbakır olmak üzere bölgeye ‘destek paketi’ açıklaması gerek."
"OSB'de tehlike çanları çalıyor"
Abdulkadir Karavil / Diyarbakır OSB Başkan Vekili:
"OSB’de tehlike çanları çalmaya başladı. Ne mal satabiliyoruz, ne üretim yapabiliyoruz. OSB’de üretim aşamasında 154 firma var. Ek OSB ile birlikte yatırımcı sayımız, inşaatı devam edenlerle birlikte 268. İstihdamımız ise 5 bin civarında. Ancak işten çıkarmalar başladı. Bunların bir kısmı geçici ve ücretsiz işten çıkarmalar. İşten çıkarmalar yüzde 30’ları buldu. Yatırımını iptal edenler var. İnşaat aşamasındakiler ise çalışmaları çok ağırdan alıyor. Biz afet bölgesindeyiz. Yıllarca istidam, yatırım ve markalaşmak için ama bu emek şimdi avuçlarımızın içinden kayıp gidiyor. Bu bizim suçumuz değil. Hükümet acilen bölgeyi Afet Bölgesi kapsamında değerlendirilmeli. Vergi, SGKve Bağkur borçları en az bir yıl ertelensin. Krediler ertelensin ve yeni krediler uzun vadeli düşük faizli verilsin. Devlet, sanayici ve esnafı nasıl ayakta tutacağını düşünmeli."
"Açılan şirket sayısı yüzde 25 oranında geriledi"
Ahmet Sayar / Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı:
"Açılan şirket sayısında yüzde 25 gerileme var. 2014’ün ilk 6 ayında 622, 2015’in ilk 6 ayında ise 694 şirket açılmış. 2014’ün 3. çeyreğinde 306 şirket açılmış. Bu yılın 3. çeyreğinde ise 229 şirket açılmış. Son 3 ayda OSB’de arsa tahsisi için hiç müracaat yok. İhracat yüzde 21 daralmış. Özellikle turizm ve hizmet sektörü tam bir çıkmazda. Otellerin doluluğu ciddi seviyelerde düştü. Esnaf çarkını döndüremiyor. Döndürenlerde borçla döndürebiliyor. Artık bankalar da kredi vermemeye başladı. Merkez bir ilçede 3-4 gün sokağa çıkma yasağı oluyorsa, bu bölge afet bölgesi kapsamında değerlendirilmeli. Ekonominin “e” si bitti. Eylemsizlik kararı diyaloğa dönüştürülmeli ve çözüm süreci devam ettirilmeli. Ayrıca esnaf ve sanayicimiz için acil, SGK, vergi gibi destekler uygulanıp, ekonomik bu daralmanın önü faizsiz ve uzun vadeli kredilerle açılmalı."
"Süreç yeniden başlamalı"
Engin Yeşil / Diyarbakır Ticaret Borsası Başkanı:
"Bölgede yaşanan bu kaos ortamından önce organize sanayi bölgesine yatırım ve arsa tahsisi için ciddi bir başvuru vardı. Şu anda kesildi Kimse şu anda yatırım düşünmüyor. Yüzde 100, yüzde 80 kapasite ile üretim yapabilen tesislerde kapasite oranı şu anda yüzde 25- 30’larda. Finans kuruluşlarının bölgeye bakışı çok değişti. İpotekler güvenlik nedeni ile çok düşük gösteriliyor. Faiz oranları daha önce yıllık bazda yüzde 8-9 iken, şimdi yüzde 16-22 arasında. Kredi borcunu kapatıp, yeni kredi için başvuranlara kredi verilmiyor. Bölge ciddi sıkıntı içinde. Çözüm süreci yeniden başlamalı. Vergi, SGK borçları ertelenmeli, bundan sonrasını ise devlet karşılamalı. Uzun vadeli düşük faizli krediler verilmeli. Aksi taktirde bölgede herşey daha kötüye gider, işsizlik kol gezer."
|
