"Deniz Araçlarının Mimarları Nasıl Yetişiyor?"

1 Temmuz Denizcilik ve Kabotaj Bayramı’nın 93.'sü kutlanırken, Türkiye’de gemi inşa sanayi ile birlikte yat ve tekne üretimi sektörlerinin hızla büyüdüğü görülüyor. Geleneksel üretim teknikleri ve modern teknolojiyi birleştiren Türk gemi inşa sektörü 1990’lı yılların başından itibaren uluslararası alanda adından söz ettiren adımlar attı. Yerli üreticiler; kuru yük gemileri, kimyasal tankerler, mega yatlar, yelkenliler, balıkçı tekneleri gibi deniz araçlarını üretiyor.

Sektör aslında 2008’de başlayan dünya çapındaki ekonomik krizden olumsuz etkilendi; ancak sıkıntılı dönemde, bakım onarım faaliyetlerine yöneldiği için hızla toparlandı.  Son yıllarda siparişlerin yeniden artış eğilimine girmesiyle gemi ve yat üretimi oranları yeniden yükseldi, ülke çapında tersane sayısı 79’a ulaştı. İhracat, 2019 yılının ilk üç ayında geçen yıla göre yüzde 50 oranında artış gösterdi.

Bu gelişmenin yükselen değeri ise son yıllarda adını uluslararası pazarda özgün tasarımlarıyla duyuran Türk gemi ve yat tasarımcıları oluyor.

Deniz araçlarının geleceğini tasarlıyorlar
Maltepe Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Gemi ve Yat Tasarımı Bölümü Kurucu Başkanı ve Öğretim Üyesi, Türkiye’nin ilk diplomalı yat tasarımcısı Dr. Mehmet Aziz Göksel’e göre, Türk gemi ve yat imalat sanayi, üretim kadar tasarıma odaklanarak geleceğe yürüyor.

Türk gemi ve yat tasarımcılarının kendini tüm dünyaya ispatladığına dikkat çeken Göksel, “Artık hedef özgün ve yenilikçi (inovatif) tasarımlarla müşteriyi, yabancı üreticiyi Türkiye’ye çekmek. Tasarım artık gemi inşa sektöründe bir öncü ve beyaz yakalıların çalıştığı, yenilikleri önerdiği ve hatta dayattığı bir duruma geldi. Yabancı tasarımcılar Türk ofislerinde çalışmak için Türkiye’ye geliyorlar” dedi.

Türk yatırımcı da Türk tasarımcıya güvenmeli
Türk yatırımcının da Türk tasarımcısına güvenmesi gerektiğini dile getiren Dr. Göksel, geçmişte Türk yatırımcının “gemi veya yatı yurtdışında tasarlatmazsa pazar şansının olmayacağı”na inandığını, günümüzde artık bu durumun değiştiğini belirtti. Dr. Göksel, yabancı tasarımların pahalı gelmesi üzerine Türk tasarımcılara yönelen yatırımcının, sonuçlar başarılı olunca alışkanlıklarını değiştirmeye başladığına dikkat çekti.

Deniz araçlarının mimarları Maltepe’de yetişiyor
Maltepe Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesinde, Türkiye ve dünyada ilk kez açılan Gemi ve Yat Tasarımı lisans programının önemine dikkat çeken Dr. Göksel, 2010 yılında ilk öğrencilerini aldıkları bölümde "deniz araçlarının mimarları"nı yetiştirdiklerini söyledi.

Göksel, “Yapısal, işletimsel ve estetik alanda tam teşekküllü eğitim veriyoruz. Akademik kadromuzun tamamı tasarımcılar ve gemi inşa mühendislerinden oluşuyor. Sektörde de çalışan öğretim üyeleri sahadaki bilgi birikimlerini de akademik ortama aktarıyorlar” dedi. 

İhracatın yapılabilmesi için Avrupa standartlarında üretimin önemli olduğuna, bu bilgilerin de Gemi ve Yat Tasarım Bölümünde ders olarak okutulduğuna dikkati çeken Dr. Göksel, bölümde “deniz araçlarının dış mimarisi, yapısı, iç mekan tasarımı, teknenin su altı geometrisi, tersane yönetimi, endüstriyel malzeme” gibi pek çok başlıkta uzmanlık eğitimi verildiğini belirtti.

Öğrencilerin denizde uygulamalı eğitim de aldığını, sektörün beklentilerine cevap verecek yetkinlikte mezun olduklarını ve mezunların yüzde 85’inin de sektörde istihdam edildiğini dile getiren Dr. Göksel, toplu taşım araçlarından askeri gemilere, yatlara kadar tüm deniz araçlarını tasarlayan uzmanlar yetiştirdiklerini söyledi.