Davos'ta Tarihi Skandal

Radikal'den Ömer Erbil'in haberine göre, Dünya Ekonomik Forumu’nun 46. Yıllık Toplantısı İsviçre’nin Davos kasabasında başladı. Dünyada en eski tapınak merkezi kabul edilen Şanlıurfa'daki Göbeklitepe’nin tanıtımı yapıldı. ‘’zeropointintime.com ‘’ link adresinden tüm dünyaya tanıtım servis edildi ve tüm broşür ve afişlere bu link adresi verildi. Ancak bu linkteki bilgilerin birçoğu yanlış. Üstelik Göbeklitepe için M.Ö. 11 bin 600 tarihlemesi yapılarak büyük bir skandala imza atıldı.

Şanlıurfa'ya 18 kilometre mesafede ilk kez 1963'te İstanbul ve Chicago üniversitelerinden araştırmacıların yüzey çalışmaları sırasında fark edilen Göbeklitepe, Şanlıurfa Müzesi ve Alman Arkeoloji Enstitüsü tarafından kazıları sürdürülüyor. Neolitik döneme ait yabani hayvan figürlü "T" biçimli dikili taşlar, 8-30 metre çapında dairesel ve dikdörtgen şekilli dünyanın en eski tapınak kalıntıları, çok sayıda yabani hayvan figürü, insan heykelleri bulundu. UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesine de giren Göbeklitepe Davos’ta büyük bir organizasyonla tanıtıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Şahenk sponsorluğunda yapılan organizasyonun tanıtım afiş ve broşürlerinde Göbeklitepe M.Ö. 11. 600 olarak gösterildi. Oysa Göbeklitepe M.Ö. 9.600 tarihleniyor.

Arkeolog Nezih Başgelen tanıtımları bilim insanlarına değil reklamcılara yaptırırlarsa ortaya böyle bir sonuç çıkmasının normal olduğunu belirterek şöyle bir değerlendirme yaptı:

‘’Göbeklitepe sıradışı arkeolojik bulgularıyla tüm dünyaca tanınan bir ören yeridir. Tarım ve hayvancılığa geçiş aşamasındaki son avcı grupları tarafından yapıldığı öngörülen dünyanın bilinen en eski kült ve en ilginç yapılar topluluklarının ortaya çıkarıldığı arkeolojik bir kazı alanıdır. 2014'te kaybettiğimiz kazı başkanı Prof. Dr. Klaus Schmidt'in son araştırmalarına göre Göbeklitepe'de Dikilitaşlı Dairesel Yapıların en erken kullanımının Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ’ın  A evresine yani yaklaşık olarak M.Ö 10.000 - 9000 olduğu bilimsel  olarak ortaya konmuştu. Prof. Schmidt, III. Tabaka'nın MÖ 10. binyıla, daha yeni tabakanın ise MÖ 9. binyıla tarihlenmesi gerektiğini belirtmişti. En erken tarihin alındığı D Yapısının MÖ 10. binyıl ortalarında yapıldığı ve aynı binyılın sonlarında terk edildiğini ise yayınlarında belirtilmişti. Gelecekte belki daha farklı ve daha erken sonuçlara da ulaşılabilir ancak elimizdeki son bilgiler bu çerçevede idi. Bu yüzden Davos'ta paylaşılan tanıtım malzemelerindeki Bakanlık ve Şahenk logolu "zeropointintime" M.Ö 11.600 yani günümüzden 13.600 önceki bir tarih yeni bir bilimsel bulgu sözkonusu değil ise ciddi bir tarihleme hatasıdır. Göbeklitepe gibi tüm dünyanın izlediği ve sonuçlarının titizlikle izlendiği bir konuda çok daha dikkatli olunması gerekirdi. Kültür ve sanat alanlarındaki seçkin ve saygın kurumlarının kuruluşlarının temsilcileri önünde düştüğümüz durum ise cidden düşündürücüdür. ‘’