Binlerce Yıllık Hilar Mağaraları Yabani Otlara Yenik Düştü

nsan topluluklarının ilk kez yerleşik düzene geçtiği yer olduğu iddia edilen Çayönü'ndeki tarihî eserler binlerce yıl ayakta kalmayı başardı, ancak otlara yenik düştü. Otların sit alanındaki kayalıkları çatlatarak zarar vermesi üzerine Diyarbakır İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, yabani otlarla mücadele çalışmalarını sürdüren ziraat mühendislerinden yardım istedi. Diyarbakır'ın Ergani ilçesi Sesverenpınar köyündeki tarihî yapılarda çalışmalarda bulunan arkeologlar, 'Hilar Mağaraları ve Çayönü Tepesi'nin Korunarak Turizme Açılması Projesi' kapsamında yapılan kazılardan sonra tarihî yapılara yabani otların büyük zarar verdiğini tespit etti. Roma, Bizans ve Artuklu dönemine ait lahit, sikke ile insan ve hayvan kemiklerinin bulunduğu Hilar Mağaraları'ndaki kabartmalar ve üzerindeki yazılardan bir kısmının yabani otların kayayı çatlatmasıyla yok olduğu anlaşıldı. Ziraat mühendisleri, toprak altında kalan tarihî eserlerin, kayalarda 'biyolojik çözülme' olarak bilinen taş boşluklarına giren bitki köklerinin (üzüm fidanı, yabani meyve ağaçları) zamanla kalınlaşarak tarihî kayaları çatlattığını tespit etti. Bitkinin bulunduğu yerde çürütülmesi için köküne yönelik ilaç kullanan mühendisler olumlu sonuç aldı. Çayönü bölgesinin dünyada ilk yerleşim yeri olduğunu hatırlatan Diyarbakır İl Kültür ve Turizm Müdürü Tevfik Arıtürk, kazı çalışmasıyla gün yüzüne çıkartılan tarihî dokularla bölgeyi turizme açma çalışmalarının devam edeceğini söyleyerek ziraat mühendislerine teşekkür etti.