Asansör Faciası Sonrası Korkunç Rapor

Mecidiyeköy'deki rezidans inşaatında asansörün zemine düşmesi sonucu 10 işçinin hayatını kaybetmesi, asansörlerin denetimini ve güvenilirliğini bir kez daha gündeme getirdi. Bugün Gazetesi'nin haberine göre, Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) feci olayın ardından yaptığı açıklamada Türkiye'deki asansör gerçeğini ortaya koydu.

Yetkili otoritelerce yapılan denetimlere göre, Türkiye'deki asansörlerin yüzde 70‘inin kullanım açısından tehlikeli durumda olduğunu belirtildi. Ayrıca Türkiye'de kullanılan 350 bin asansörden 150 bine yakını Avrupa Birliği'nin (AB) sağlık ve güvenlik uygunluk belgesi olan "CE işareti"ne sahip değil.

İnanılmaz rakamlar

EMO tarafından yapılan yazılı açıklamada, "350 bin asansörün işletmede olduğu tahmin edilen ülkemizde 2012 yılına kadar bu asansörlerin sadece yüzde 7.5‘i kontrol edilmiştir" denildi.

Makina Mühendisleri Odası ve Elektrik Mühendisleri Odası tarafından özveriyle, duyarlı belediyelerle yapılan protokoller kapsamında gerçekleştirilen kontrollere göre asansörlerin yüzde 70‘i kullanım açısından tehlikeli durumda olduğunu dikkat çekilen açıklamada şöyle denildi:

Yılda 20 kişi ölüyor

"2012 yılından itibaren yapılan yönetmelik değişikliği ile kontroller, A Tipi Muayene Kuruluşları tarafından gerçekleştirilmektedir. Her alanda olduğu gibi kontrol ve denetim alanında yaşanan serbestleştirme uygulamaları, Asansör Periyodik Kontrolleri alanında da böylece hayata geçirilmiştir.

Türk Standardları Enstitüsü (TSE) gibi kamu kurumları dahi gelir elde etme güdüsüyle kendi görev alanı dışında bu kontrolleri yapmaya soyunmuş, birçok belediye ile protokoller imzalamıştır. ABD kaynaklarına göre 1993-2002 arasında asansör kazalarında toplamda 80 kişi ölmüştür. Ülkemizde ise Asansör ve Yürüyen Merdiven Sanayicileri Derneği (AYSAD) verilerine göre yıllık ölüm sayısının 17-20 olduğu tahmin edilmektedir."

Yarısı Avrupa standartlarına uygun

TMMOB Makina Mühendisleri Odası'nın nisan ayında yayınladığı "Asansörlerde Durum Raporu Uygulamalar ve Yapılması Gerekenler Raporu"na göre Türkiye'deki yaklaşık 350 bin asansörden 150 bine yakının "CE işareti" (AB direktiflerine uygunluk) bulunmuyor. CE işareti olmayan asansörleri günde ortalama 10 milyon kişi kullanıyor.

Türkiye'deki asansör tesislerinin büyük bir kısmını sürtünme tahrikli asansörler oluştururken, bu tip asansörlerde asansörün aşağı ve yukarı yönde zaman zaman kontrolsuz hareketler sergilemesi sonucu kazalar meydana gelebiliyor. Bu kaza türü, genel olarak frenlerin devre dışı kalması, balatalarının aşınması, tahrik gücünün yetersizliği ve kumanda sistemi arızalarından kaynaklanıyor.

Yetkisiz firmalar yetkiliden fazla

Makina Mühendisleri Odası'nın  raporuna göre, asansör sektoörü, yılda ortalama 25-30 bin asansör kurulumunu gerçekleştiriyor. Sektör, yaklaşık 350 bin civarında asansörün işletme süreçlerinde gerçekleştirilen bakım ve onarımda kullanılan malzeme, cihaz ve ekipmanlarla birlikte yaklaşık 1 milyar dolarlık bir ekonomik büyüklüğe ulaşıyor.

Kurulumu gerçekleştirilen asansörlerin yaklaşık yüzde 12'sinin parçalarının tamamı ithal, yerli marka ile kurulumu gerçekleştirilen asansörlerin yüzde 8'i ise ithal komponentlerden oluşuyor. Raporda, sektörde faaliyet gösteren yetkili firma sayısı 663 iken, herhangi bir yetki almadan çalışan firma sayısının 1500 civarında olduğu bilgisi dikkati çekerken, sektörde istihdam edilen makina mühendisi sayısının 800 civarında olduğunun altı çiziliyor.