Çok Katmanlı Doğal ve Kültürel Bir Yaşam Koridoru olarak Balavca Deresi ve Yakın Çevresi Fikir Projesi Yarışması

Yarışmanın Adı, Amacı, Kapsamı
Yarışmanın adı “Çok Katmanlı Doğal ve Kültürel Bir Yaşam Koridoru olarak Balavca Deresi ve Yakın Çevresi Fikir Projesi Yarışması”dır.

Milas Kenti’nin tarihsel süreç boyunca oluşmuş çok katmanlı yapısının bir parçası olan Balavca Deresi, günümüzde kent ile ilişkisini, görünürlüğünü ve doğallığını büyük ölçüde yitirmiştir. ‘‘Çok Katmanlı Doğal ve Kültürel Bir Yaşam Koridoru olarak Balavca Deresi ve Yakın Çevresi Fikir Projesi Yarışması’’nın amacı, ekolojik ve kültürel bir varlık olarak Balavca Deresi’nin farklı ölçeklerde sürdürülebilirliğinin sağlanmasına, kentsel kamusal mekân oluşturma potansiyeli çerçevesinde kentlinin yaşam kalitesini yükseltmesine, kentin farklı karakterdeki bölgelerini sosyal ve mekânsal anlamda bütünleştirmesine yönelik bir fikir üretim ortamı oluşturmaktır.

Çok katmanlı tarihi bir yerleşim olan Milas’ın morfolojik ve mekânsal gelişimi boyunca süreklilik gösteren Balavca Deresi, bölgenin tarihsel ve kültürel altyapısını oluşturan ekolojik havzanın başlıca unsurlarındandır. Dere günümüz yerleşiminde de farklı kentsel karakter bölgeleriyle ilişkilenmesine karşın altyapısal, çevresel ve mekânsal bağlamda sorunlar taşımaktadır. Yer yer üstünün kapatılmış olması, erişilememesi, kopuk altyapı bileşenleri, dere boyunca farklılaşan sosyal yapı ve trafik yoğunluğu gibi sorunlar, Balavca Deresi’nın Milas kent yaşamı içerisinde etkin bir şekilde yer alamamasına sebep olmaktadır. Tüm bu kentsel ve çevresel sorunlara rağmen, Balavca Deresi’nin doğal ve tarihsel süreklilik içinde kentle kurduğu etkileşimler Milas için önemli bir potansiyel taşımaktadır.

“Çok Katmanlı Doğal ve Kültürel Bir Yaşam Koridoru olarak Balavca Deresi ve Yakın Çevresi Fikir Projesi” Yarışması tarihi, kültürel, mekânsal, ekolojik ve sosyal unsurların bir arada ele alınmasını hedeflemektedir. Yarışma kapsamında, Balavca Deresi’nin Milas kenti ile tarihsel süreklilik içinde kurduğu ilişkinin güçlendirilmesine; kentin omurgası olma potansiyeli ile kentte bütünleştirici bir yaşam alanı olarak ele alınmasına; iklim krizinin yaşandığı günümüzde, ekolojik bir varlık olarak onarılması, sağaltılması ve sürdürülmesine; flora, fauna, kent ve kentliler kurduğu ilişkinin iyileştirilmesine yönelik nitelikli fikirlerin oluşturulması bulunmaktadır. Bu doğrultuda yarışma, çok disiplinli bir bakış açısıyla, çağdaş planlama ve tasarım yaklaşımlarıyla yenilikçi ve yaratıcı fikirler ortaya koyan projelerin arayışındadır.

Yarışmanın Türü ve Şekli
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 23. maddesi ile Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama ve Güzel Sanat Eserleri Yarışmaları Yönetmeliği doğrultusunda Milas Belediyesi tarafından açılan yarışma; serbest, ulusal ve tek kademeli fikir projesi yarışmasıdır.

Yarışmanın Yeri ve Konusu
Yarışmanın yeri Balavca Deresi’nin Milas İlçesinin içerisinden geçen, kuzey ve güneyde D525 Milas-Söke Karayolu ile sınırlanan kısmı ve yakın çevresidir. Balavca Deresi, Sarıçay’ın hidrolojik havzasının bir koludur. Kaynağı Beçin Kalesi olan Balavca Deresi yerleşimin yer aldığı Milas Ovası’ndan geçer, Ova’nın batı sınırını oluşturan Sodra Dağı’ndan gelen yağmur sularını toplar ve Sarıçay’a dökülür.

Tarihsel olarak, Balavca Deresi’nin içinden geçtiği Milas yerleşimi antik dönemden günümüze kadar sürekliliğe sahip olan, Labraunda ve Beçin gibi kırsal, kentsel ve kutsal yerleşimlerin yer aldığı bir ağın parçasıdır. Karya Krallığı ve Menteşe Beyliği Dönemlerinde başkent olmuş olması nedeniyle Milas bu yerleşim ağı içinde önemli bir yere sahiptir. Günümüzde 150 bine yaklaşan nüfusu ile Muğla’nın en büyük ilçelerinden biri olan Milas’ta kültür ve turizm, tarım ve hayvancılık, enerji ve hammadde üretim, sanayi, lojistik ve hizmet sektörü bileşenleri yer almaktadır. Verimli tarım topraklarına sahip olan ilçe, tarihten günümüze kırsalında devam eden tarımsal faaliyetlerin merkezi konumunda olmayı sürdürmektedir. Hem kırsalında hem de kentsel yerleşim alanında yerel nüfusunu, sosyal dokusunu ve değerlerini büyük ölçüde korumuş olan Milas, bu nitelikleriyle çevresindeki diğer yerleşimlerden farklılaşmaktadır. Yerleşim sürekliliğinin yansıması olarak farklı kültür katmanlarının somut ve somut olmayan izlerini barındırması nedeniyle önemli bir kültür turizmi potansiyeline sahiptir.

Milas’ın her katmanının şekillenişinde tarih boyunca önemli bir rol oynamış olan Balavca Deresi, kentin mekânsal yapısında ve kent hafızasında bir değer olarak var olmuştur. Ancak, farklı etkenlere bağlı olarak giderek artan kirlilik ve taşkınlar nedeniyle Balavca Deresi zamanla Milas için değerden çok sorun alanı olarak görülmeye başlanmıştır. Bu doğrultuda, 1970’lerden itibaren yapılan ıslah çalışmaları kapsamında dere yatağı geçirimsiz beton bir kanal hattına dönüştürülmüş; kısmen yer altına alınarak kentteki görünürlüğünü ve önemini kaybetmiştir. Her ne kadar kuzeyde ve güneydeki karayolu nedeniyle sürekliliği kesintiye uğramış, yer yer üzeri kapatılmış ve kanal içerisine alınmış olsa da Balavca Deresi çok katmanlı kadim tarihi ve güzergahı boyunca tarımsal, dini/ kutsal, endüstriyel, idari, ticari ve konut yapılarından oluşan doku ve peyzajlara değmesi açısından, bugün hala çok önemli konumdadır.

Bu bağlamda, yarışmanın konusu, bütünleştirici ve iyileştirici bir ekolojik, kentsel ve kültürel öge olarak Balavca Deresi ve yakın çevresinin bir yaşam koridoru olarak tasarlanmasıdır.

Yarışmacılardan Beklenilenler

Balavca Deresi ve yakın çevresini, bütüncül bir ekosistemin parçası olarak ele alan, içinden geçtiği Milas kentinin çok katmanlı hafızasını öne çıkaran ve kentin sosyal ve mekansal niteliklerini artıran üst ve alt ölçeklerde mekansal kurgular önererek doğayı, kültürü ve kentliyi buluşturan bir yaşam koridoru olarak tasarlanması, yarışmacılardan beklenmektedir. Bu çerçevede geliştirilecek önerilerde beklentiler aşağıda belirtildiği gibidir:

■ Balavca Deresi odağında, doğal ve kültürel mirasa ilişkin üst ve alt ölçeklerde birbirleri ile tutarlı, uyumlu ve destekleyici kararlar geliştirilmesi;

■ Üst ölçekteki ekolojik sistemlerin bir parçası olarak Balavca Deresi’ni su varlığı olarak koruyan, rejeneratif karakterini ortaya çıkaran ve devamlılığını gözeten öneriler ortaya konması;

■ Yerel flora ve faunaya uygun yaşam koşulları sağlayan öneriler getirilmesi;

■ İklim Krizinin yol açtığı özellikle kuraklık gibi ivmelenen doğal afetler bağlamında derenin ekolojik önemini gözeten, iklim ve afete dirençli ve duyarlı yaklaşımların benimsenmesi;

■ Balavca Deresi’nin Milas için birleştirici potansiyelini ön plana çıkaran, doğal ve tarihi miras farkındalığı yaratacak, toplumun bu değerler ile mekânsal olarak bütünleşmesini sağlayacak anlatılar geliştirilmesi; derenin kent içinde zamanla yitirdiği görünürlüğünün ve bütünselliğinin ortaya çıkarılması;

■ Balavca Deresi’nin çevresindeki kırsal, kentsel ve kutsal çok katmanlı yerleşim ağının ayrılmaz bir parçası olarak yeniden ele alınması,

■ Balavca Deresi’nin Milas kent bütünü çerçevesinde, hem içinden geçtiği hem de ilişki kurduğu çevrelerdeki miras alanları, ekonomik gelişim, sosyal yaşam alanları, kamusal açık alan sistemi ile ilgili farklı tarihsel ve kültürel katmanları bağlayıcı-birleştirici öneriler getirilmesi;

■ Dere boyunca farklılaşan karakterdeki alanların bütüncül bir anlatı içerisinde ele alınması; bu doğrultuda Şartnamenin ‘Yarışma Alanı ve Çevresine İlişkin Bilgiler’ maddesinde belirtilen 10 alanın kendilerine özgü nitelikleri değerlendirilerek, dere ile kurdukları ilişkilerin kurgulanmasına yönelik çözümler üretilmesi ve anlatıyı en iyi örnekleyen en az bir alan için tasarımlar geliştirilmesi;

■ Geliştirilen tasarımların, zamansal olarak farklılaşan kullanım biçimlerine uyum gösterebilecek, açık ve kapalı alanların potansiyellerini ortaya çıkaran esnek mekansal düzenlemeler önermesi;

■ Balavca Deresi boyunca yer alan ve dere ile ilişkilendirilebilen açık ve kapalı alanların potansiyellerinin ortaya çıkarılarak kentsel yaşam ile bütünleşmelerinin sağlanması;

■ Balavca Deresi’nin yakın çevresindeki ulaşım ve dolaşım örüntülerini gözeten, yaya ve çevre dostu önerilerin geliştirilmesi;

■ Farklı toplumsal grupları ilişkilendiren ve bütünleştiren; yerel alan kullanıcılarının yaşam kalitesini artıran; kentsel kamusal yaşamı zenginleştiren; bunu yaparken toplumun dezavantajlı kesimlerini göz önünde bulundurarak sınıfsal ayrımları öteleyen yaklaşımlar benimsenmesi;

■ Derenin UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ndeki alanlar ile ilişkisinin göz önünde bulundurulması;

■ Turizm ile yerel ihtiyaçları dengeleyen ve turizmi çeşitlendiren önerilerin ortaya konması.

Yarışmaya Katılma Koşulları

Yarışmaya katılacak ekiplerin; TMMOB Mimarlar Odası’na üye mimar, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası’na üye peyzaj mimarı, TMMOB Şehir Plancıları Odası’na üye şehir plancısı en az birer kişiyi ekipte bulundurması zorunludur. Jüri, yarışmanın konusu, amacı ve kapsamı doğrultusunda yarışmacılardan beklenenler nedeniyle, çok katmanlı doğal ve kültürel peyzaj alanlarının gerektirdiği çok disiplinli yapıda çok boyutlu düşünmeyi sağlayacak bir ekip oluşumunu kuvvetle önermekte ve desteklemektedir.

Yarışmaya katılacaklarda aranacak koşullar:

■ Yarışmaya katılacak ekiplerde yer alan mimar, peyzaj mimarı ve şehir plancısı üyelerin; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin Mimarlar Odası, Peyzaj Mimarları Odası veya Şehir Plancıları Odası üyesi olmaları ve meslekten men cezalısı durumunda bulunmamaları,

■ Jüri üyeleri ve raportörleri belirleyen ve atayanlar arasında olmamaları,

■ Yarışmayı açan idare personeli ve idare adına hareket eden danışmanlar ve onların çalışanları arasında olmamaları,

■ Jüri üyeleri (danışman, asli, yedek) ve raportörlerin 1. Dereceden akrabaları, ortakları, yardımcıları ve çalışanları arasında olmamaları,

■ Jüri çalışmalarının herhangi bir bölümüne katılmamış olmaları,

■ Yarışmayı açan İdare’de, yarışma ile ilgili her türlü işlemleri hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli olmamaları,

■ 4734 ve 4735 sayılı kanunlar ile diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olmamaları,

■ Şartnameyi edinip, isim ve adres bilgilerini yarışma raportörlüğüne kaydettirmeleri (Ekip olarak katılanlardan bir kişinin bu şartı yerine getirmesi yeterlidir). Ekip üyelerinin her birinin yukarıda yer alan koşulları sağlamaları ve tamamına uymaları zorunludur. Mimar, peyzaj mimarı ve şehir plancı ekip üyelerinden birinin - idareye karşı ekibi temsilen - ekip başı olarak belirlenmiş olmalıdır. Yarışmaya ekip olarak katılan ortakların her biri idareye karşı müştereken ve müteselsilen sorumludurlar. Yarışmaya katılmak isteyenler 150 TL (YüzElliTürkLirası) karşılığında yarışmaya kayıt yaptıracaklardır. Yarışmaya katılım bedeli “BALAVCA_TCKimlikNo” açıklaması ile idareye ait banka hesabına müelliflerden birinin ismi ile yatırılacaktır. Dekontun aslı taratılarak aynı müellifin isim ve iletişim (telefon, e-posta, adres) bilgileriyle birlikte raportörlük adresine e-posta yoluyla gönderilecektir. Yarışmaya kayıt için son tarih yarışma takviminde “Projelerin Son Teslim Tarihi” olarak belirtilen gündür. Bu şartlara uymayanlar yarışmaya katılmış olsalar da tasarımları yarışmaya katılmamış sayılır ve isimleri yarışmaya kabul edilmeme gerekçeleriyle birlikte üyesi oldukları meslek odalarına bildirilir.

Jüri Üyeleri ve Raportörler

Danışman Jüri Üyeleri: Muhammed Tokat Milas Belediye Başkanı; Ernur Öztekin Dr. Arkeolog, Milas Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü, KUDEB Şefliği, KUDEB Birim Sorumlusu; Seydihan Çamur Şehir Plancısı; Ayşegül Keskin Mimar, TMMOB Mimarlar Odası Milas Temsilciliği, Milas Temsilcisi; Tolga Ay Harita Mühendisi, Milas Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü, İmar ve Şehircilik Müdürü; İlker Kalender Harita Mühendisi, MUSKİ Genel Müdürlüğü; Hasan Yavuz Maden Y. Mühendisi, Muğla DSİ 213. Şube Müdürlüğü Baş Mühendisi

Asli Jüri Üyeleri: (isme göre alfabetik olarak sıralanmışlardır) A. Güliz Bilgin Altınöz Prof. Dr. Mimar, Koruma Uzmanı (Jüri Başkanı); Aslıhan Demirtaş Y. Mimar; Ata Turak Orman Y. Mühendisi, Peyzaj Plancısı; Barış Ekmekçi Y. Peyzaj Mimarı; Koray Velibeyoğlu Prof. Dr. Şehir Plancısı; Özgün Özçakır Dr. Mimar, Koruma Uzmanı; Zeynep Eraydın Dr. Şehir Plancısı, Kentsel Tasarım Uzmanı

Yedek Jüri Üyeleri: (isme göre alfabetik olarak sıralanmışlardır) Ayşegül Altınörs Çırak Doç. Dr. Şehir Plancısı; Gizem Deniz Güneri Söğüt Dr. Mimar; İsa Eren Akbıyık Y. Peyzaj Mimarı; Merve Çalışkan Dr.Mimar, Koruma Uzmanı

Raportörler: E. Miray Kısaer Koca Y. Mimar, Koruma Uzmanı; Esra Nur Usta Y. Şehir Plancısı, Koruma Uzmanı; Ege Durgun Mimar, Milas Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü, Ruhsat ve İskan Şefliği

Raportör Yardımcıları: Eda Vardar Mimar; Hasan Şahin Çalışkan Restoratör, Milas Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü, KUDEB Şefliği; Mehmet Anıl Gönen Arkeolog, Milas Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü, KUDEB Şefliği

Yarışma Takvimi

Yarışmanın İlanı: 22 Ocak 2024, Pazartesi
Soru Sorma için Son Tarih: 05 Şubat 2024, Pazartesi, 23.59 Türkiye Saati (GMT +3)
Soruların Yanıtlarının Tarihi: 09 Şubat 2024, Cuma
Projelerin Son Teslim Tarihi: 22 Mart 2024, Cuma, 23.59 Türkiye Saati (GMT +3)
Jüri Değerlendirmesi Başlangıç Tarihi: 25 Mart 2024, Pazartesi
Sonuçların İlanı: 29 Mart 2024, Cuma
Kolokyum, Ödül Töreni ve Yarışma Sergisinin Açılışı: Yarışma sonuçlarının ilanıyla birlikte duyurulacaktır.

Ödüller ve Ödeme Şekli

1. Ödül: 300.000 TL
2. Ödül: 250.000 TL
3. Ödül: 200.000 TL
Mansiyon (5'er adet Eş Değer): 50.000 TL

Ayrıntılı bilgi için tıklayınız