|
argıtay, kaçak yapıların güçlendirilmesiyle ilgili kamuoyunda tartışma doğuracak bir karar verdi. Buna göre artık kaçak yapılara da deprem güçlendirmesi yapılabilecek.
Bir vatandaşın 4,5 yıllık hukuk savaşı sonucu çıkan karar, belediye başkanlarını endişelendirdi. Pendik Belediye Başkanı Erol Kaya, kararın gecekondulara örtülü af anlamına geldiğini savunurken Küçükçekmece Belediye Başkanı Aziz Yeniay, uygulamada kaos yaşanacağını kaydetti. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Adem Sözüer ise kararın tüm gecekondular için emsal teşkil ettiğine dikkat çekti: Artık kaçak yapılar için tüm belediyeler güçlendirme ruhsatı vermek zorunda.
Söz konusu karar, 60 yaşındaki Saim Türkekul ve ailesinin 1999 depreminden sonra yaşadığı psikolojik sorunlar neticesinde geldi. Bakırköy’de oturdukları apartman depremde orta hasar görmüştü. Binanın 6. katında sıkıntı içinde yaşayan Türkekul, güçlendirme çalışmaları için harekete geçti.
Binayı inceleyen 3 ayrı kurum, verdiği raporlarda olası İstanbul depreminde binanın 'kadayıf' tabir edilen şekilde yıkılacağını öngördü. Müteahhidi projeye aykırı inşa ettiği için ruhsatsız olan bina, kat maliklerinden bir kısmı kabul etmediği için güçlendirilemedi. Saim Türkekul'un Bakırköy 8. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açtığı dava da reddedildi. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi yerel mahkeme kararını bozdu. Yargıtay, oturanların giderlere katılması gerektiğini vurgulayarak binada kat mülkiyetinin kurulmamış olmasının böyle bir istemde bulunmaya engel olmadığını hükme bağladı. 30 Eylül 2004 günü mahkeme de bu karara uydu. Böylece bu emsal dava sayesinde kaçak olsa bile çok haneli apartmanda 1 kişi istemese güçlendirme yapılamaması dönemi kapandı. Artık 1 kişi istese bile güçlendirme yapılabilecek.
Türkekul, hayali olan daireyi, çocuklarını okutup meslek sahibi yaptıktan sonra 1992'de aldı. O zaman ev sahibi olabilmek için daha 5 yıl beklemek zorunda kalacağını bilmiyordu. Müteahhit, projeye aykırı yaptığı binayı Türkekul dava açtıktan sonra 1997'de teslim etti. 17 Ağustos gecesi Türkekul ve eşi büyük bir sarsıntıyla yataktan fırladı. Binadan yüksek bir çatırtı sesi duyuldu. Türkekul ve eşinin psikolojisi bu sarsıntıdan etkilendi.
Bakırköy Belediyesi'nin ‘binanızı inceletin' yazısı üzerine 6 kat maliki inceletme kararı aldı. Bayındırlık Bakanlığı'nın yetki verdiği proje kontrol ve müşavirlik firmalarından biri binayı inceledi. 1,5 ay süren ölçümler bilgisayar ortamına geçirildi. Olası Marmara depremi bilgisayarda similatör olarak uygulandı. Sonuç olarak; binanın olası depremde çökeceği ortaya çıktı. Binanın güçlendirme projesi çizildi. Bu aşamaya kadar her şeye 'evet' diyen 3 kat maliki, güçlendirmeyi kabul etmedi. Türkekul'a göre bunun nedeni ise harcanacak para. 3 defa yapılan toplantıdan sonuç alınamadı. Türkekul, "Bunlara depremi anlatmak kuğulara su balesini öğretmekten zordu." diyor.
Türkekul, 2000 yılının Şubat'ında Bakırköy 8. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde dava açtı. Dosyanın oluşturulması için 1 sene geçti. Mahkeme sürecinde ‘yüksek riskli orta hasarlı' olarak verilen proje müşavirlik firmasının raporu dikkate alınmadı. Bilirkişi istendi. İTÜ İnşaat Fakültesi öğretim üyeleri binayı tekrar inceledi. 6 Temmuz 2001 tarihli rapor öncekinin aynısıydı. Türkekul, depremin ne zaman geleceği kestirilemediği için mahkemenin bir an önce karar vermesini bekliyordu. 1 Mart 2003'teki mahkeme kararı Saim Türkekul'u hayal kırıklığına uğrattı. Davası reddedilmişti. Türkekul, vazgeçmedi. Kararı Yargıtay'a götürdü. 5 Mart 2004'te yerel mahkeme kararı bozuldu. 30 Eylül 2004'te mahkeme Yargıtay'ın bozma kararına uydu. Bu kararda kaçak yapıların güçlendirilmesi için belediyelere yetki veren Bayındırlık Bakanlığı'nın genelgesi de dikkate alındı. Yıllardır deniz manzaralı dairesinde sıkıntılı günler geçiren Türkekul artık rahat. Bir an evvel güçlendirme çalışmalarına başlanacağını söylüyor.
'Yargıtay'ın kararı gecekondulara örtülü af'
Küçükçekmece Belediye Başkanı Aziz Yeniay, güçlendirme çalışmalarının ruhsatlı binalara yapılabileceğini söyledi. Binaların yüzde 90-95'inin kaçak olduğunu dile getiren Yeniay, projeye uygun olmayan binalara Yargıtay karar verse bile güçlendirme çalışması yapılamayacağını söyledi. Yeniay, güçlendirilme yapılsa bile kaçak bölgelerde yıkım yapacaklarını hatırlattı.
Uygulamanın muhatabının kim olacağı konusunda karışıklık olduğunu vurgulayan Yeniay, "Yargıtay yapılsın derse, belediye de ruhsat olmadan böyle bir şeye izin vermem der. İçinden çıkılmaz bir hal alır." diye konuştu. Başkan Yeniay, binaların fizikî ve plan boyutuna bakılmaksızın yapılacak yasal bir düzenlemenin kargaşayı ortadan kaldıracağını belirtti.
Pendik Belediye Başkanı Erol Kaya ise kararın apartman sakinlerini bağlayacağını düşünüyor. Güçlendirme çalışmalarının ruhsatlı ya da ruhsata bağlanacak binalara yapılması gerektiğine işaret eden Kaya, "Deprem tehlikesine karşı apartman sakinlerinin anlaşmasını sağlıyor, doğru bir karar." dedi. Başkan Kaya, apartmanın iyileştirilmesi için böyle bir kararın bağlayıcı bir etkisinin olacağını kaydetti. Kaya, kararın imarsız binalara uygulanması halinde 'örtülü af'fın gündeme geleceğine dikkat çekti.
Dava, yeni TCK’ya ışık tuttu
Türkekul, dava dosyasını İstanbul Büyükşehir Belediye Zemin ve Deprem İnceleme Müdürü Mahmut Baş ve yeni Türk Ceza Kanunu'nun hazırlanmasında yer alan TBMM Adalet Komisyonu Danışmanı Doç. Dr. Adem Sözüer’e verdi. Sözüer, TCK'nın hazırlanması sırasında bu tür davaları inceleyerek ne tür sorunlar çıktığını tespit ettiklerini belirtti. Sözüer, binanın çökeceği bilinerek inşa edilmesi halinde buna sebep olanların 'ihmal' yerine 'kasten' adam öldürmekten yargılanmasının bu davaların bir sonucu olduğunu anlatıyor. Yeni TCK ile herkesin İmar Kanunu'na uygun bina yapması zorunluluğunun getirildiğini bildiren Sözüer, bu davanın Yargıtay'da kesinleşmesiyle emsal teşkil edeceğini vurguladı.
|
