|
ent meydanları, kentte yaşayanların buluşma, sosyalleşme mekanlarıdır. Konutlar kentin yatak odaları, meydanlar ise ailenin bir arada yaşadığı salonlar gibidir. Nasıl ki, salonda oturup sohbet edip TV izleyip yemek yersek, kentin salonu meydanlarda da kafelerde, restoranlarda buluşur yemek yer, sohbet ederiz. Meydanlar, festivallere, karnavallara, resmi geçitlere, gösterilere, mitinglere mekân olur, kentliler heykeller etrafında gezer, açık hava konserleri dinler, kafelerde sohbet eder, restoranlarda yemek yer, dini yapılarda ibadet ederler. Meydansız kentler, salonsuz evler gibidirler hasılı.
Güzel İstanbul’un meydanları 1950 sonrası çarpık yapılaşmaya kurban gitti. Birçoğu oluşturulduğu dönemdeki özelliğini kaybetti. O kaybedileni yeniden geri getirmek için şimdilerde yeni çabalar var. Bunlardan biri de Üsküdar’da.
Yahya Kemal ‘in “İstanbul’un fethini gören şehir” diye adlandırdığı Üsküdar, İstanbul’un en kötü yapılaşma örneklerinden biri olma bahtsızlığından biraz olsun kurtulacak mi? Hummalı bir faaliyet var Üsküdar’da. İstanbul’un en önemli transfer merkezi Üsküdar Meydanı için bir meydan planı hazırlandı. Üsküdar Meydanı ve çevresini kötü yapılaşmadan arındırmayı da hedefleyen proje, bakın neler öngörüyor:
 Üsküdar Meydanı, yine bir transfer merkezi olarak işlev görecek. Yapımı süren Marmaray Projesi ve planlanan Üsküdar-Ümraniye-Dudullu metro hattı, Üsküdar Meydanı’nda birbiri ile entegre olacak. Marmaray’ın Üsküdar Meydanı’nda istasyonu olacak. Üsküdar-Ümraniye-Dudullu Metro Hattı ise denize dolgu yaparak Üsküdar durağını oluşturacak. Üsküdar bu kapsamda , bir yandan tüp geçiş ile Yenikapı-Sirkeci ve Kazlıçeşme bağlantısını sağlayacak, bir yandan da Üsküdar-Ümraniye Raylı Sistem Hattı ile de Ümraniye ile olan yolcu transferini gerçekleştirecek. Meydanda iki farklı sistemin birbiri ile entegre olmasını sağlayacak bir devasa yer altı meydanı planlanıyor.
Üsküdar Meydanı transfer merkezi kapsamında raylı sistem ile karayolu sisteminin entegrasyonunu sağlayan otopark alanları tasarlanıyor. Oluşturulacak otopark alanları özellikle deniz yolu, demir yolu ve karayolu ulaşım sistemlerini kullanan yolcularca kullanılacak.
Üsküdar Meydanı’nın daha çok yaya kullanımına açılmasını sağlamak amacıyla da Selman-ı Pak Caddesi ile Paşalimanı Caddesi arasındaki bağlantı karayolu alt geçidi ile gerçekleştirilecek.
Üsküdar Meydanı
Özel proje alanı kapsamında, Üsküdar Meydanı’na yaya olarak geçişi sağlayan üç farklı noktada ve aynı karakterde üç adet karşılama meydanı tasarlanmış. Söz konusu karşılama meydanları Şemsi Paşa Cami, Yeni Valide Cami ve Mihrimah Sultan Cami ile çevreleniyor. Her biri bir anıtsal yapı ile kucaklanan ve Üsküdar meydanına açılan geleneksel meydanların zemin kaplamaları geleneksel malzemelerden oluşacak. Meydana bakan bütün tescilli kültür varlıkları özel aydınlatma elemanlarıyla ışık gösterisi sağlayacak şekilde aydınlatılacak.
Yeni Valide Camii önünde yer alan karşılama meydanı, Üsküdar meydanına merdiven ile bağlanacak. Üsküdar meydanına bağlandığı noktada meydanda yer alan eski dokuyu canlandıracak bir “Nostalji Sokağı” tasarlanmış.. Nostalji Sokağı üzerinde Üsküdar’ın tarihini ve önemli yapılarını anlatan, bununla beraber turizm açısından gereken genel bilgileri içeren simgesel ve fonksiyonel kent mobilyaları düşünülüyor. Ahşap veya çelik strüktürden oluşan kent mobilyaları iki meydana sınır oluşturacak, bununla beraber Üsküdar kent dokusuna ait bir sokağı temsil edecek. Nostalji Sokağı söz konusu kent mobilyalarının devamında çiçekçi, büfe gibi birimlere yer verilecek.
 Valide Sultan Cami ve Mihrimah Sultan Cami gibi geleneksel karşılama meydanları ile çerçevelenen meydan, Valide Sultan Cami’ne paralel ve İstanbul Boğazı’na yönelecek şekilde tasarlanmış.Marmaray Projesi’ne ait yaya çıkışları; yer altı meydanı ve meydan beraber düşünülerek yeniden düzenlenecek. Bu kapsamda meydanda farklı yönlerde yaya sirkülasyonu sağlayan 7 farklı çıkış yer alacak.
Üsküdar Meydanı’nda Harem yönünden gelen taşıt yolu ile ulaşılan yer altı katlı otoparkı düşünülüyor. Yer altı meydanı günübirlik ticaret alanları, performans alanları vb. fonksiyonlara sahip olacak şekilde tasarlanmış ve istasyon yapısına kuzey ve güney yönlerden bağlanacak şekilde oluşturulmuş.
Üsküdar Meydanı sahildeki Şemsi Paşa Cami ile çerçevelenen bölgede yine karşılama meydanı, oturma alanları, asma germe sistemi ile örtülen kafeteryalar düşünülüyor. Meydanın diğer bölümlerine göre sirkülasyon alanından çok dinlenme ve oturma alanı olarak tasarlanmış. Bu bölgeden yer altı katlı otoparkına ve Marmaray istasyonuna giriş sağlanabilecek.
Kara Davut Cami Meydanı
Bir diğer önemli operasyon, Üsküdar Belediyesi ve katlı otoparkının kaldırılmasıyla oluşan bölgede gerçekleşecek. Kara Davut Cami ve Mimar Sinan Cami ile kuşatılan, bu bölgede Üsküdar’daki ticari faaliyetleri güçlendirecek ve devamlılığını sağlayacak bir çarşı tasarlanıyor. Bu kapsamda ana sirkülasyon aksı ile bağlantılı kendi içerisinde meydan ve oturma alanlarına sahip bir bölge tasarlanmış. Kara Davut Cami ve Mimar Sinan Çarşısı önünde, söz konusu tescilli kültür varlıkları ile sınırlanan, anıtsal ağaçların gölgesinde oluşan oturma alanları düşünülüyor. Oturma ve dinlenme alanları, kafeteryalar, çarşı içerisindeki meydanlara açılacak.
Bununla beraber katlı otoparkın kaldırıldığı bölgede yer altı katlı otoparkı tasarlanıyor. Yer altı katlı otoparkına iki farklı yönden 2 giriş ve çıkış öngörülüyor. Yer altı katlı otoparkı, işletme maliyeti ve inşaat maliyetleri değerlendirilerek iki farklı boyutta tasarlanmış. Yer altı katlı otoparkından çarşı içine giriş, çıkışlar öngörülüyor.
Kara Davut Cami meydanı önünde bununla beraber, Hakimiyeti Milliye Caddesinin giriş kısmında sergileme alanları oluşturulmuş. Sergileme alanları meydanı sürekli değişen aktivite alanlarına dönüştürecek şekilde tasarlanmış.
Kara Davut Cami meydanı içerisinde yer alan bir meydanda görsel zenginlik yaratmak amacıyla fıskiyeli kuru havuzlar tasarlanmış.
 Meydan çevresinde yer alan yapıların tek ve 2 katlı olması öngörülüyor.. Ticaret alanları üstü açık, üstü kapalı ve yarı açık olacak şekilde farklı özelliklerde düşünülmüş. Cephe kaplaması olarak taş, ahşap ve cam malzemeler kullanılması öngörülüyor. Meydanda zemin kaplaması olarak granit, granit küptaş ve tuğla kaplama malzemeleri düşünülmüş. Meydan üzerinde yer alan yapılar farklı metrekarelerde ve farklı yönlendirmelere sahip olacak şekilde alternatifli olarak tasarlanmış.
Bu bölgede bununla beraber Aziz Mahmut Hüdayi Vakfı’na yönlenen sokak yayalaştırılacak ve bu aks üzerinde yer alan yapılara yeni alternatifler öneriliyor.
Meydan projesi oluşturulurken, birçok projede olduğu gibi, tasarlananlar Üsküdarlılarca paylaşılmadı. Kent tasarımcıları, mimarları ile paylaşıldı mı onu da bilmiyoruz. Ama devasa bir proje ve önemli ekonomik boyutları da var. Umalım projeyi yürütenler, kent estetiği hassasiyetini küf tutmuş ideolojik kayguların arkasına atmaz, kayırmacı davranmaz ve İstanbul’un fethini gören Üsküdar, güzel meydanlarıyla İstanbul’un güzelliğine güzellik katar.
|
