|
Deloitte Türkiye Enerji ve
Doğal Kaynaklar Endüstrisi Sorumlu Ortağı Sibel
Çetinkaya, Türkiye'de bu yılın sonunda gerçekleşmesi beklenen 225
milyar kilowatsaat elektrik tüketiminin, 229 milyar kilowatsaate ulaşmasının
beklendiğini belirterek, ''Türkiye'de, Avrupa'daki elektrik tüketiminin altında
gerçekleşen kişi başına elektrik tüketiminin daha da artması gerekiyor'' dedi.
Deloitte tarafından Hilton Otelde düzenlenen sohbet toplantısında konuşan
Çetinkaya, bu yıl, geçen yıla kıyasla yaklaşık yüzde 9 artışla 229 kilowatsaat
elektriğin iç piyasaya sunulduğunu söyledi. Küresel kriz nedeniyle 2009 yılında
Türkiye'de elektrik talebinin 2008 yılına göre azaldığını, geçen yıl krizin
etkilerinin azaldığını ve elektrik talebinde artış olduğunu ifade eden
Çetinkaya, bu yılın 11 ayında Türkiye toplam elektrik talebinin geçen seneye
kıyasla yüzde 9,5 arttığını kaydetti.
1 Aralıkta devreye giren Gün Öncesi Piyasasıyla hedeflenen nihai piyasa
yapısına büyük oranda yaklaşıldığına dikkati çeken Çetinkaya, ''Toplam enerji
tüketiminin yaklaşık yüzde 28,2'si dengeleme piyasası, kalan miktar ise ikili
anlaşmalar vasıtasıyla satılmaktadır'' diye konuştu.
''Dicle EDAŞ'ın devri bir an önce
yapılmalı''
Çetinkaya, ''Türkiye'de bu
yılın sonunda 225 milyar kilowatsaat elektrik tüketimi bekleniyordu ancak, 229
milyar kilowatsaat elektrik tüketileceği gözüküyor. Türkiye'de, Avrupa'daki
elektrik tüketiminin altında gerçekleşen kişi başına elektrik tüketiminin daha
da artması gerekiyor'' dedi. Elektrik dağıtım özelleştirmelerinden elde edilecek
en büyük faydalardan birinin yüzde 70'in üzerinde kayıp-kaçağa sahip olan Dicle
EDAŞ'ın özelleştirilmesi olduğunu ileri süren Çetinkaya, kayıp-kaçakların
azaltılmasıyla büyük bir enerji verimliğinin sağlanacağını kaydetti.
Çetinkaya, özelleştirilme sürecindeki Dicle EDAŞ'ın devrinin bir an önce
gerçekleşmesi gerektiğini vurgulayarak, ''Bölgeye hakim olan ihaleyi kazanan bu
firmalar, söz konusu kayıp-kaçağın önüne geçecektir'' diye konuştu.
''VOB'da beklenen işlem
gerçekleşmedi''
Deloitte Türkiye
Enerji ve Doğal Kaynaklar Endüstri Ortaklarından Uygar Yörük de
elektrik türev piyasalarının açılmasıyla birlikte piyasa katılımcıları açısından
ticaret ve risk yönetimi imkanlarının artmasının öngörüldüğüne dikkati çekerek,
mevcut durumda Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası'nda (VOB) beklenen işlem hacminin
gerçekleşmediğini söyledi.
Gelişmiş Avrupa piyasalarında tüketilen elektriğin yaklaşık 10 katı işlem
görüldüğünü anlatan Yörük, ''Türkiye'de ise VOB Aralık kontratında sadece 12
açık pozisyon var, yani bu neredeyse hiç işlem yapılmadığı anlamına geliyor''
diye konuştu. VOB'daki işlem hacminin gelişmiş ülkelerdeki benzer seviyeye
ulaşmasını beklediklerini kaydeden Yörük, ''İşlem hacminin az olma sebebi
oyuncuların spot piyasadaki fiyata olan güveninin düşüklüğüne bağlı'' dedi.
2012 yılında beklenen önemli bir diğer
gelişmenin ise Güniçi Piyasaların Türkiye'de uygulanmaya başlaması olacağını
bildiren Yörük, yenilenebilir enerji santralleri için yeni bir ticaret imkanı
getireceğini söyledi.
''Gün öncesi
piyasasındaki işlem hacmi 740 milyon lira''
Deloitte Türkiye Enerji ve Doğal
Kaynaklar Endüstrisi Müdürü Duygu Küçükbahar da 1 Aralıkta
teminat ve avans ödemeleri mekanizmasının devreye girdiğini anımsatarak, ''Bu
mekanizmayla piyasadaki rekabet kurallarına zarar vermeden piyasa
gereksinimlerini karşılayacak, nakit akışını sürekli sağlayacak ve piyasa
katılımcılarına riski doğru miktarda yansıtacak bir mekanizma kurulmuştur''
dedi. Aralık 2011 ayının 20 gününde gün öncesi piyasasındaki işlem hacminin
yaklaşık 740 milyon lira olduğunu ifade eden Küçükbahar, ''Piyasa
katılımcılarından talep edilen toplam minimum teminat miktarı yaklaşık 36 milyon
lira olup, katılımcıların piyasadaki işlem hacmine göre bu tutar
güncellenmektedir'' dedi.
''Doğalgazda
atılacak çok adım var''
Deloitte
Türkiye Enerji ve Doğal Kaynaklar Endüstrisi Kıdemli Müdürü Elif Düşmez
Tek de Avrupa'ya gaz sağlamak üzere boru hatları koridorlarından önemli
olan güney koridoru için 4 proje geliştirildiğini anlatarak, bunlardan ITGI ve
TAP'ın Azeri gazını kullanma için ön plana çıktığını belirtti. Tek, Trans
Anadolu Boru Hattı ile Avrupa'ya iletilecek Azeri gazının kimin tarafından
kullanacağının 2012 yılında netlik kazanacağını ifade etti.
Doğalgaz
Piyasası Kanun değişikliğinin gelecek yılın önemli konularından biri olduğuna
dikkati çeken Tek, bu değişikliğin 2012 yılının başlarında gerçekleşmesinin
beklenmediğini kaydetti.
23 firmanın doğal gaz dağıtım şirketlerinin ilk tarife döneminin gelecek yıl
tamamlanacağını kaydeden Tek, yeni tarife metodolojisinin yayımlanmasının
ardından görüşmelerin yapılacağını anlattı. 6 ithalatçı şirket ile 12 toptan
satış şirketinin doğalgaz iletim şebekesi üzerinden sevkıyatlarının sürdüğünü
kaydeden Tek, ticaret hacmi düşük olmakla birlikte bilgi birikimi ve deneyim
anlamında verimli bir dönemin geçirildiğini söyledi. Tek, Başkent Gaz ve İGDAŞ
özelleştirmelerinin mali kriz ve finansman sıkıntısı gölgesinde gerçekleşeceğini
vurguladı. Piyasada rekabet ortamının oluşturulması için BOTAŞ'ın maliyet bazlı
fiyatlandırma kapsamına alınması ve desteklenmek istenen müşteri grupları için
doğrudan teşvik mekanizmalarının oluşturulması gerektiğini dile getiren Tek,
''Doğalgaz piyasasının liberalizasyonu için atılacak çok adım var''
dedi.
|
