Türk Sineması Bir Duayenini Kaybetti

aftasonu bir acı haber de sinema dünyasından geldi. Ağustos ayından bu yana tedavi görmekte olan Halit Refiğ'in, dün sabah (11 Ekim Pazar) hayatını kaybettiği açıklandı. Halit Refiğ, Salı günü (13 Ekim) Teşvikiye Camii'nde kılınacak öğle namazı sonrası Zincirlikuyu Mezarlığı'nda defnedilecek. 'Yaşamak Hakkımdır' filminde Atıf Yılmaz'ın asistanı olarak sinemaya adım atan Refiğ, kendini, hem pratik hem de düşünsel anlamda sinemaya dair herşeyin içindeydi. Yönetmen için devam etmekte olan Antalya Altın Portakal Film Festivali kapsamında da anma programı düzenlenecek.

Halit Refiğ, 2007 yılında sanal mimarlık müzesi mimarlikmuzesi.org'ta açılan 'Halit Refiğ Filmlerinde Aşk ve Ölüm Mekânları' sergisi kapsamında Yapı-Endüstri Merkezi'nde (YEM) gerçekleştirilen bir dizi etkinlikte yer almış ve filmlerinden örnekleri izleyicilerle paylaşmıştı.

Halit Refiğ

Refiğ, 5 Mart 1934’te İzmir’de doğdu. Sinemacı olmaya karar verince Robert Kolej’deki mühendislik eğitimini yarıda bıraktı (1953). İlk amatör filmlerini 1954 - 1955’te yedek subaylık yaptığı Kore ve Japonya’da gerçekleştirdi. 1956’da dergi ve gazetelerde sinema üzerine yazılar yazmaya, 1957’den itibaren de fiilen sinemada çalışmaya başladı. 1960 yılında 'Yasak Aşk' filmi ile yönetmen oldu. Şehirdeki Yabancı (1963) ve Gurbet Kuşları (1964) gibi toplumsal gerçekçi özellikte ilk dönem filmlerinden sonra  'ulusal sinema' kavramı geliştirmeye çalıştı. Bu görüşlerini topladığı 'Ulusal Sinema Kavgası' adlı kitabını yayınladı (1971).

Kemal Tahir’in eserleri ve kendisiyle dostluğu düşünsel gelişmesini büyük ölçüde etkiledi. Birlikte yaptıkları senaryo çalışmalarından Kemal Tahir’in sağlığında sadece 'Haremde Dört Kadın' filme çekilebildi (1965). TRT televizyonu için 1974 - 1975 yılında hazırladığı 'Aşk-ı Memnu', yerli televizyon dizilerinin öncüsü oldu. Yine TRT televizyonu için hazırlanan 'Yorgun Savaşçı' dizisinin ses ve görüntü malzemeleri 1983 yılında başbakanlık emriyle yakıldı; fakat bir video kaydı 1993 yılında TRT’de kesintisiz olarak yayınlandı. 1990 yılında Kemal Tahir’in 'Karılar Koğuşu' adlı romanından yazarın Malatya cezaevi günlerini anlatan bir film yaptı. 1974 – 1975 yıllarında İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nin bünyesinde Türkiye’de ilk olarak sinema-televizyon yüksek öğretimini başlatanlar arasında yer aldı. 1977’de ABD’de Wisconsin Üniversitesi’nde 'The Intercessors', 1984’te Ohio Denison Üniversitesi’nde 'In The Wilderness' adlı filmleri gerçekleştirdi. Yaptığı 60’ı aşkın filmden çok sayıda ödül kazanmış, filmleri Amerika, Asya, Avrupa ve Afrika ülkelerinde düzenlenen çeşitli şenlik ve gösterilerde Türkiye’yi temsil etmiştir.

Halit Refiğ filmografisi için tıklayınız