Topkapı Sarayı'ndan Taklidine Milyon Dolarlık Dava

b>Osmanlı mirasının en önemli eserlerinden olan Topkapı Sarayı’nı hem mimari açıdan hem de isim olarak taklit eden Topkapı Palace yeni bir tartışma ile gündeme geldi. İstanbul Topkapı Sarayı’nı Sevenler Derneği yöneticileri, Topkapı Sarayı’nın ismini kullanan otelin marka parası ödemediğini belirterek dava açmak için girişim başlattı. Derneğin 2. başkanlığını da yürüten avukat Bülent Gökçen, Topkapı Sarayı’nın marka değerinin milyon dolarla ifade edildiğini belirtiyor. Söz konusu otelin, tarihî bir sarayın ismini ve mimarisini kullanarak yüz binlerce dolar para kazandığına dikkat çeken Gökçen, “Fakat marka parası olarak tek kuruş ödemiyorlar. Bunun artık önüne geçilmesi gerek.” diyor.

Kamuya mal olduğu için, ‘Topkapı Sarayı’ markasının tescilli bir marka olarak kullanmak hukuken mümkün değil. 1997’den beri Antalya’da faaliyet gösteren Topkapı Palace Oteli, MNG Holding’e ait. Holdingin avukatlarından Ayhan Yılmaz, derneği muhatap olarak kabul etmeyeceklerini söylüyor. Devletle bu konuda sorun yaşamadıklarını kaydeden Yılmaz, kanuna göre eserin koruma süresinin de geçtiğini belirtiyor.

Topkapı Sarayı’nın ticari bir marka olarak kullanılamayacağını kabul eden Yılmaz, “Türk Patent Enstitüsü’ne başvurduk. Fakat halka mal olmuş eser olduğu için, ‘Tescil edilmesi mümkün değil.’ dediler.” ifadesini kullanıyor. Kendi tescilli markalarının ‘World Of Wonders’ olduğunu söyleyen Yılmaz, Topkapı Palace’ı da ‘yardımcı unsur’ olarak kullandıklarını dile getiriyor. İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Ahmet Emre Bilgili ise, sarayın başka taklitlerinin de bu şekilde yapılabileceğini hatırlatarak, “Topkapı Palace Oteli’nin yaptığını ‘şık’ bulmuyorum.” diye konuşuyor.

Fatih Sultan Mehmed tarafından 1478’de yaptırılan Topkapı Sarayı, Sultan Abdülmecid’in Dolmabahçe Sarayı’nı yaptırmasına kadar yaklaşık 380 sene devletin idare merkezi ve Osmanlı sultanlarının resmî ikametgâhı oldu. Kuruluş yıllarında yaklaşık 700.000 m²lik bir alanda yer alan sarayın bugünkü alanı 80.000 m². Topkapı Palace Otel ise 1997’de Antalya’da, sarayın mimarisini ve ismini taklit ederek kuruldu. MNG Holding avukatlarından Yılmaz, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kendilerine her türlü yetkiyi verdiğini söylüyor. Topkapı Palace ismini Türkiye turizmi için kullandıklarını savunan Yılmaz, “9 yıldır faaliyet gösteriyoruz. Bakanlık şimdiye kadar bize bir şey söylemedi. Bakanlığın broşürlerinde bile otelin tanıtımı yapıldı.” diyor. Otelin devlet tahsisli arazi üzerine yapıldığını anlatan Yılmaz, 49 yıl sonra mülkiyetin devlete geçeceği bilgisini veriyor. Yılmaz ayrıca, arazi kullanım ücreti ve otel kullanım bedeli olarak devlete trilyonu bulan rakamlar ödediklerini söylüyor.

İstanbul Topkapı Sarayı’nı Sevenler Derneği adına ihtarnameyi hazırlayan avukat Bülent Gökçen, sarayın isminin ve mimarisinin bire bir taklit edildiğini ve bu yüzden marka bedeli ödenmesi gerektiğini öne sürüyor. Ekimde açacakları dava için de Paris Sözleşmesi ve 556 sayılı kanun hükmündeki kararnameye göndermede bulunan Bülent Gökçen, “Kamuya mal olmuş büyük bir eserin ismi ve tasarımı ticari meta konusu yapılamaz. Topkapı Palace’ın bu fiilleri hem marka hem de tasarım tecavüzü niteliğindedir.” diye konuşuyor. Bülent Gökçen, dava sonunda tazminat kazanılması durumunda, bunun doğrudan Topkapı Sarayı’na aktarılmasını istediklerini kaydediyor. Topkapı Sarayı’nın marka değerinin de milyon dolarla ifade edildiğini dile getiriyor.

Derneğin başkanı eski müze müdürü
Dava açmaya hazırlanan İstanbul Topkapı Sarayı’nı Sevenler Derneği 1996’da kuruldu. 01.06.1968 tarihli ve 6/10297 karar sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile ‘Kamu Yararına Çalışan Dernekler’den sayılıyor. Derneğin başkanlığını Filiz Çağaman yürütüyor. Çağaman, daha önce Topkapı Sarayı Müze Müdürlüğü de yapmıştı.