Tarihî Eserler Yıkılsa Bile Yerine Aynısı Yapılabilecek

stanbul Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Marmara Bölgesi’ndeki tarihi cami, tekke, külliye, medrese, türbe, mevlevihane, han ve imaretleri projelendirmeye başladı.

Bugüne kadar ihmal edilen projelendirme sayesinde tarihi eserler yıkılsa bile orijinalinin aynısı yeniden yapılabilecek. Projelendirme çalışmasının içinde rölöve (halihazır durumun tespiti), restorasyon (yenileme), restitüsyon (tamamlama) ve çevre düzenlemesi yer alıyor. Türkiye genelinde 18 bine yakın tarihi eserden neredeyse tamamının bugüne kadar projelendirilmemesi ise dikkat çekiyor. İstanbul Vakıflar Bölge Müdürü Dr. Adnan Ertem, projelendirme çalışmasında en küçük detayların bile kayıt altına alınacağını belirterek, “Bugüne kadar tarihi eserlerimizin onarımları küçük parçalar halinde projelendiriliyordu. Şimdi en ince ayrıntılar bile kayıt altına alınacak. Hiçbir şey olmasa da tarihi eserlerimizin tamamını orijinaline uygun şekilde geleceğe taşıyacağız.” dedi. Dr. Adnan Ertem, proje çalışması bittikten sonra tarihi eserlerin muhtemel depremde hasar görse, hatta yıkılsa bile aynısının yapılabileceğini söyledi.

Vakıflar Bölge Müdürlüğü, ilk çalışmasını 1999 depreminde en büyük zararı gören tarihi Fatih Camii’nden başlattı. Boğaziçi, Yıldız Teknik ve İstanbul Teknik üniversitelerinden 35 kişilik bilimsel heyet Fatih Camii’nin ve bölgenin zemin inceleme çalışmalarını bitirdi. Zeminde birkaç santimetrelik kaymalar tespit eden heyet, üstyapıdaki onarıma geçmeden kaymayı önlemek için külliye etrafına beton enjekte edilmesi kararı verdi. Koruma Kurulu’na bildirilen proje için çalışmalar önümüzdeki ay başlayacak. İlk etapta depremde zarar gören Akdeniz ve Karadeniz medreselerinin ön ve arka taraflarındaki zemine beton enjekte edilecek. Zemin sağlamlaştırıldıktan sonra ise muhtemel depreme dayanıklılığını test etmek için modelleme çalışması yapılacak. Proje gereği tespit edilen verilerin tamamı bilgisayar ortamına aktarılacak ve bilgisayar üzerinde uygulanan deprem senaryosu ile mevcut caminin deprem sırasında nerelerinin zarar göreceği tespit edilecek. Daha sonra ise bu tespite göre orijinaline uygun üstyapı güçlendirme çalışması yapılacak. Fatih Camii’nde uygulanan çalışma Türkiye’de bu alanda yapılmış ilk çalışma olacak.

İstanbul Vakıflar Bölge Müdürlüğü halihazırda 24 tarihi eserin proje çalışmalarını bitirmek üzere. Bölge Müdürü Adnan Ertem, bitirilen bazı projelerin Koruma Kurulu’na verildiğini, bazılarının ise son aşamaya geldiğini belirterek, “Bu sene ise 52 tarihi eserin daha projesi için ihalesi yapılacak. Ayrıca bunlar dışında Süleymaniye Camii de dahil olmak üzere 6 caminin daha çalışması devam ediyor.” şeklinde konuştu. Projelendirilecek tarihi eserler arasında Beyoğlu Elif Efendi Tekkesi’nden Beşiktaş Sinan Paşa Camii Medresesi’ne, Beyazıt Camii’nden Kasımpaşa Mevlevihanesi’ne, Fatih Amcazade Medresesi’nden Eminönü Selamet Han’a kadar toplam 100’e yakın eser bulunuyor. Vakıflar Genel Müdürlüğü, proje çalışmaları için 5 trilyon 138 milyar liralık bütçe ayırdı.