Tarihe Işık Tutacak Kabartma Aranıyor

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve Erdek Belediyesi'nin desteği ile yürütülen ve bu yıl 9’uncusu yapılacak kazı çalışmaları Erzurum Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Nurettin Koçhan, aynı üniversiteden kazı başkan yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Korkmaz Meral, 2 doktora öğrencisi, 2 yüksek lisans öğrencisi, 25 lisans öğrencisi ve 20 işçi ile başladı. Meraklı ziyaretçilerin de gelip çalışmaları izlediği kazı çalışmaları sırasında antik kalıntılar arasında yılanlara rastlanmasına rağmen öğrenci ve işçiler 35 derece sıcak altında kazı çalışmalarını sürdürüyor.

Bu yılki hedeflerinin Avrupalı seyyahlar tarafından dünyanın 8’inci Harikası olarak kabul edilen Hadrianus Tapınağı’nın özellikle üstü tahrip olduğu için çevresini çıkarmak olduğunu belirten Kazı Başkanı Doç Dr. Nurettin Koçhan bu yılın ilk günkü kazılarında, Roma dönemine ait frizlerde yer alan insan figürlerine ait baş ve gövde kısımlarına ait parçalar ile son gün sağlam olarak çıkartılan mermer bir kadın başıyla ilgili açıklamanın gerekli incelemesi yapıldıktan sonra yapılabileceğini söyledi.

Dünyanın en büyük sütun başlığı

Kazıya Hadrian tapınağının yine batı tarafında başladığını belirten Doç. Dr. Nurettin Koçhan, "Batı tarafında özellikle tapınağın üst yapısının düşmüş olduğunu tahmin ediyoruz. 2013 yılında bulunan sağlam sütun başlığının bulunduğu bölümde kazılara başladık. Çünkü üst yapının bu bölümde olabileceğini tahmin ediyoruz Böylece tapınağın üst yapısıyla ilgili daha doğru bilgilere ulaşabileceğimizi tahmin ediyoruz. Son 2 yılda ulaştığımız en önemli buluntu burada gördüğümüz sütün başlığı. Daha öncede sütün başlıklarına ait parçalar buluyorduk ama bu sütün başlığı sağlam olarak çıktı ve yüksekli 2 metre 50 santim. Buna en yakın sütün başı en yakın benzeri Lübnan’daki antik kent Baalbek’te var. Baalbek’teki bu kadar yüksek değil. Kyzikos’taki bu sütün Roma dünyasında görülen en yüksek başlıklardan biri. Bu yapıyı bulduktan sonra ister istemez alınlık figürlerini arıyoruz. Kazıları batı yönünde açmamızın nedeni de alınlıklara ait parçaların bulunabilmesini sağlamak" dedi.

Antik kayıtların doğruluğu

Doç. Dr. Koçhan, alınlığa ait parçaların bulunmasının önemine değindi. Doç. Dr. Koçhan, "2006'dan beri bulduğumuz frizlerde bir savaş sahnesinin işlendiğini biliyoruz. Ama alınlıkta ne işlendiğini bilmiyoruz. Burada çıkacak figürlerde alınlıkta hangi konunun işlendiği konusunda fikir verecek. Tabi antik kayıtlardan bazı bilgiler ediniyoruz. Meesela bir antik kaynakta tapınağın alınlığında Hadrian’a ait bir kabartmasının olduğundan bahsediyor. Hadrian burada Olimpos’un 13’üncü tanrısı olarak burada saygı gördüğünü belirtiyor. Elimizde bununla ilgili bir kalıntı yok acaba antik kaynaklar bilgileri acaba doğru mu? Biraz da onları ortaya koyabilecek buluntuların çıkabileceğine inanıyorum" diye konuştu.

Yapılan kazılarda bugüne kadar tapınağa ait mermer basamaklar ve 3 giriş kapısı olan ve kilise olduğu tahmin edilen bir yapı, Pithos denilen küp şeklinde erzak deposu, 17 metre yüksekliğindeki sütunların 2.25 metre çapında sütun tamburları, tapınağa ait 105-85 ebadında mermer çatı kiremidi, tapınak basamakları, frizler ve içinde 10 kişinin hediyeleriyle birlikte gömülü olduğu bir lahit mezar, Roma dünyasının en büyük sütün başı, Kyzikos paraları, aslan başlı su olukları ve tapınağın 116 metre olan gerçek boyut da belirlenmişti.