|
"Kat irtifaklı" tapuların 28 Kasım'a kadar
'kat mülkiyeti' şeklinde değiştirilme mecburiyeti ev sahipleri arasında
sıkıntıya yol açtı. Yapı kullanım belgesi (iskân) olan gayrimenkul sahipleri kat
mülkiyeti tapusunu ortalama 300 liralık masrafla kısa sürede alabiliyor. Ancak
asıl sıkıntıyı iskânı bulunmayan bina sahipleri yaşayacak. İskân müracaatında,
binayı yapan müteahhidin vergi ve SSK borcunun olmadığına dair belgeden
demir-çimento vizesi ile yapı denetim uygunluk belgesine kadar 20'ye yakın evrak
isteniyor. Yıllar önce binayı yapan müteahhitle ilgili belgelerin ev
sahiplerinden istenmesine anlam veremeyen uzmanlar, "Daha önce harç vererek
aldığı tapuya vatandaş yeniden para ödemek zorunda bırakılıyor. Masraflar tapu
başına 15 bin liraya kadar çıkabilir." uyarısında bulunuyor.
Masrafları göze alanlar için de teknik şartname iskân alınmasını
imkânsız kılıyor. Türkiye'de binaların yüzde 70'inin iskânsız olduğu dikkate
alındığında, milyonlarca kişinin tapusunu değiştiremeyeceği ve cezalı duruma
düşeceği görülüyor. Ancak kaçak binalar için yasada herhangi bir müeyyide yok.
Dolayısıyla, tapusu olanlar, ya bütün engelleri aşıp önemli bir masraf yapacak
ya da bin TL para cezası ödeyecek. Fakat kaçak binada oturanlar hiçbir
sıkıntıyla karşılaşmayacak.
Adalet Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nın
hazırladığı kanunun amacı, "Yapılaşmadaki bazı boşlukları gidermek ve uygulamada
ortaya çıkan problemleri çözmek" şeklinde açıklanıyor. Düzenlemeyle yeni
yapıların çağın gereklerine uygun ve depreme karşı dayanıklı olması
hedefleniyor.
Kanunun uygulayıcısı konumundaki tapu daireleri ve
belediyelerdeki manzara ise daha düşündürücü. Tapusu ile resmî kurumlara
müracaat edenler ya muhatap bulamıyor ya da memurların verdiği çelişkili
bilgiler karşısında ne yapacağını şaşırıyor. 2008 yılında banka kredisi ile
müteahhitten aldığı dairenin kat irtifakı tapusunu değiştirmek için Bahçelievler
Tapu Dairesi'ne giden Göksel Ç.'nin yaşadıkları da sorunun karmaşıklığını teyit
eder nitelikte. Ne Tapu Dairesi'nde ne de belediyede net cevaplar alamadığını
belirten Göksel Ç. kanunun nasıl uygulanacağını, kimleri kapsayıp kimleri
kapsamadığını memurların bile tam olarak bilmediğini söylüyor. Tapulu evinin
aslında birçok eksiği bulunduğunu Tapu Müdürlüğü'nde öğrenen Göksel Ç., "Binanın
iskan raporu olması gerekiyormuş. Madem bu bir eksiklik, o zaman devlet en başta
evi alırken neden kat irtifakı tapusunu veriyor. Üstelik aynı ev için banka
kredi de açıyor." diyor. Daha sonra da iskan raporu almak için Bahçelievler
Belediyesi'ne giden Göksel Ç., İmar Müdürlüğü, Ruhsat Şubesi, Arşiv Müdürlüğü ve
İş Bitirme Bürosu gibi birimler arasında adeta mekik dokudu. Sadece hangi
evrakların gerektiğini öğrenmek için bile bir gününü yitiren Göksel Ç., "İskan
raporu almak için binanın müteahhidinin 'vergi borcu yoktur' yazısından, inşaat
projesine kadar pek çok evrak isteniyormuş. Bunların hepsini toplamak aylarca
sürebilir. Yıllar önce binayı yapan müteahhidin vergi ya da sigorta borcu varsa
bunun hesabı neden benden soruluyor?" diyor.
Ege'de 7 milyon tapunun değişmesi
gerekiyor
Kanun yürürlüğe girdiğinde Türkiye genelinde imarlı arsa üzerine
yapılan binaların yüzde 70'i kat mülkiyetine geçilmemişti. Tapu kadastro
yetkililerinin verdiği bilgiye göre, yasa 1,5 yılı aşkın süredir yürürlükte
olmasına rağmen tapuların ancak yüzde 10'u değişebildi. Tapu ve Kadastro 3.
Bölge Müdürlüğü'nün verilerine göre sadece Ege Bölgesi'nde yaklaşık 7 milyon
tapunun değişmesi gerekiyor.
İzmir'in Karşıyaka ilçesinde bir apartmanın yöneticisi olan
Ayhan Özsüphandağ, bir süre önce 32 daireli apartmanın tapularını değiştirdi.
Özsüphandağ, değişiklik için önce belediyeye başvurdu. Belediyeden her bağımsız
tapu için yapı kullanım izin belgesi aldı. Tapu sahiplerinin yaptığı DASK
poliçeleriyle birlikte kadastro müdürlüğüne başvurdu. Kadastroda 420 lira döner
sermaye harcı yatıran Özsüphandağ, teknik personelle birlikte randevu verildiği
gün arsaya gitti. Birkaç gün sonra kadastro müdürlüğünden aldığı 'Cins
Değişikliği Beyannamesi'ne DASK ve Yapı Kullanım İzin Belgesi'ni de ekleyerek bu
defa tapu müdürlüğüne başvurdu. Burada da 250 lira döner sermaye harcı yatıran
Özsüphandağ, 15 gün sonra yeni tapuları alabildi.
"Bunlarla uğraşacağıma cezayı
öderim"
Adem G. ise 10 yıl önce aldığı dairesinin tapusunu değiştirmek
için belediyeye yaptığı başvuru sırasında kendisinden istenen belgeleri duyunca
şaşırdığını söylüyor. Yapı kullanım izin belgesi olmayan Adem G.'ye belediye
yetkilileri öncelikle iskân müracaatında bulunarak bu belgeyi alması gerektiğini
belirttiler. İskan müracaatında binayı yapan müteahhidin vergi ve SSK borcunun
olmadığına dair belgelerden demir-çimento vizesine, yapı denetim uygunluk
belgesine kadar 20'ye yakın evrak toplaması gerektiğini duyunca vazgeçti. Adem
G., "Bunlarla uğraşacağıma cezayı öderim daha iyi." diyor. Seyhan İnşaat Yönetim
Kurulu Başkanı Mustafa Seyhan, Türkiye genelinde Adem G.'nin durumunda 100
binlerce binanın bulunduğunu belirtiyor. Bu binaların kaçak olmadığını, imarlı
yapılar olduğunu belirten Seyhan, "Elektriği, suyu bağlanan bu yerlerin
sahipleri her yıl emlak vergisini de ödüyor. Sadece, zamanında ihmal edilerek
yapı kullanım izin belgeleri alınmamış." bilgisini veriyor. Eski binalara yapı
kullanım izin belgesi almanın adeta imkânsız olduğunu belirten Seyhan, 2004
yılından önce yapılan yapıların büyük bölümünün bu durumda olduğunu ifade
ediyor. Seyhan, inşaatı yapan müteahhidin vergi ve SSK borcu varsa gerekli
belgeler için masrafların tapu başına 15 bin liraya kadar çıkabileceğini
kaydediyor. Bu masrafa hiç kimsenin katlanamayacağına dikkat çeken Seyhan,
sıkıntının ancak genel bir imar affıyla çözülebileceğini dile getiriyor. Harita
Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi İbrahim Akyol ise, söz
konusu kanunun sadece ruhsatlı yapıları kapsadığını, kaçak yapılarla ilgili
herhangi bir düzenleme bulunmadığını söyledi.
İzdiham var "bugün git yirmi gün sonra gel"
deniyor
Tapuların büyük çoğunluğunun değişecek olması, tapu daireleri ve
kadastro müdürlüklerinde yığılmalara yol açtı. Kadastro müdürlükleri, son
günlerde artan başvurulara 20 gün ile bir ay sonraya kadar gün veriyor. Tapu
değişimi için, binadakilerin hepsinin ortak başvurusu gerekiyor. Sahiplerden
birinin katılmaması veya evrakların eksik olması durumunda değişiklik talebi
kabul edilmiyor. Kat irtifakı sahiplerinden birinin veya bina yöneticisinin
talebine rağmen tapu değişimi için gerekli evraklarını götürmeyenlere yazılı
bildirimde bulunuluyor. Buna rağmen evrakları verilmeyen gayrimenkul belediye
sınırları içindeyse belediye, dışındaysa mülkî amire şikâyet ediliyor. Şikâyet
sonrasında bin lira idari para cezası veriliyor.
Hangi işlemler yapılacak?
Tapusunda kat irtifakı yazan işyeri veya daire sahiplerinden
yapı kullanım izin belgesi olanlar, döner sermaye harcını ödeyip bağlı
bulundukları belediyelerden bir örneğini alarak DASK poliçesiyle başvurmaları
gerekiyor.
Yapı kullanım izin belgesi olmayanlar ise öncelikle bu belgeyi
çıkarmaları için belediyeye başvurmaları gerekiyor. Yapı kullanım izin belgesi
için istenen evraklar ise şunlar:
Binayı yapan müteahhidin SSK ilişik kesme belgesi
(SSK'dan)
Müteahhidin vergi ilişik kesme belgesi (Vergi
dairesinden)
Kanal vizesi (ilgili şehrin su ve kanalizasyon
idaresinden)
Temel vizesi
Isı yalıtım vizesi
Toprak vizesi
Demir vize kartı
İskan harçları
Yapı denetim uygunluk belgesi
Asansör vizesi
Binanın cephe fotoğrafları (Fazla aranmıyor)
Uygunluk belgesi
Telekom uygunluk belgesi
Sığınak uygunluk belgesi (Kaymakamlık Sivil Savunma
Müdürlüğü)
Numarataj uygunluk belgesi (Belediye Fen İşleri'nden)
Yangın güvenlik raporu (İlgili belediyenin itfaiye daire
başkanlığından)
|
