|
b>Yüzde 68'i Shell'e ait İntergen ile Enka'nın ortaklaşa kurduğu ve Türkiye'nin elektrik üretiminin yüzde 14'ünü karşılayacak Gebze ve Adapazarı doğalgaz santralleri 21 Eylül'de hizmete girecek. Shell Başkan Yardımcısı Jereon Van Der Veer, ‘‘Kısa sürede olmaz, ama hedef Türk tüketicisine ucuz ve temiz elektrik enerjisi sunmak’’ dedi.
DÜNYA doğalgaz yataklarının yüzde 70'inin Türkiye'nin çevresindeki 3 bin kilometrelik alanda bulunduğunu vurgulayan Shell Grup Şirketleri Başkan Yardımcısı ve Royal Dutch Petrol Şirketi Başkanı Jereon Van Der Veer, Türkiye'nin Asya ile Avrupa arasında ideal bir doğalgaz geçiş yolu olduğunu söyledi. Veer, Türkiye'ye ‘‘temiz ve ucuz elektrik enerjisi’’ sözü verdi.
Avrupa'nın artan doğalgaz ihtiyacını dikkate alan Shell'in, Türkmenistan doğalgazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya geçirilmesi için aktif olarak çalıştığını kaydeden Veer, ‘‘Zamanı gelince Hazar Denizi kaynaklarının da Batı'ya aktarılması için aktif olarak çalışacağız’’ dedi.
Shell'in doğalgaz şirketi Intergen'in ortak olduğu Intergen-Enka konsorsiyumunun Gebze, Adapazarı ve İzmir'de gerçekleştirdiği dev doğalgaz elektrik santralleri projesi ile ilgili soruları yanıtlayan Veer, ‘‘Intergen-Enka'nın Gebze, Adapazarı, İzmir doğalgaz santrallerini gerçekleştirmesinden dolayı mutluyum’’ dedi.
Veer, santrallerin yılda 3.854 Megawatt (MW) elektrik üreteceğini böylece Türkiye'nin elektrik üretiminin yüzde 14 oranında artacağını belirtti. Veer, Türkiye'ye konsorsiyumun yaptığı toplam yatırımın 2.2 milyar dolar olduğunu söyledi.
HEDEF, BİR NUMARA
Shell'in dünyanın en büyük doğalgaz şirketi Intergen'in yüzde 68'ine sahip olduğunu hatırlatan Veer, ‘‘Shell, Türkiye'nin doğalgaz ve diğer enerji piyasasında bir numara olmak istiyor’’ dedi. Intergen ortaklığı ile kurulan gaz istasyonlarının, yine konsorsiyum tarafından 16 yıl boyunca işletileceğini kaydeden Veer, ‘‘Amacımız Türk tüketicilerine dünya standartlarında ve ucuz temiz enerji sağlamak’’ dedi. Shell'in Türkiye'deki yatırımlarını uzun dönemli değerlendirdiğini vurgulayan Veer, ‘‘Türkiye'de 1923 yılından beri yatırım yapıyoruz. Türkiye'nin her yerinde bayilerimiz var. Türkiye'nin ekonomik ve siyasi sorunları bizim yatırım kararlarımızı etkilemez’’ diye konuştu.
MUCİZE BEKLEMEYİN
Türkiye'deki son kullanıcıların enerji fiyatında hızlı bir indirim beklememesi gerektiğini söyleyen Veer, şöyle devam etti:
‘‘Yeryüzünde bir çok enerji kaynağı ve enerji üretim biçimi var. Bu üretim biçimlerinin her birinin farklı maliyetleri ve fiyatları bulunuyor. Elektriğin dağıtım giderlerinin de eklenmesiyle ortaya son kullanıcı fiyatı çıkıyor. Türk tüketicisi kısa zamanda enerji fiyatında hızlı indirim beklemesin. Doğalgaz santrallerinin linyit santrallerine göre yapım, üretim ve verimlilik avantajları var.’’
Ülkenin tüm elektrik ihtiyacının hidroelektrik santrallerinden sağlanması halinde kurak dönemlerde sorun çıkacağını belirten Veer, ‘‘Enerji ihtiyacının çeşitli kaynaklardan sağlanması doğal. Ülkeler her türlü olasılığı gözönüne alarak enerji planlarını yapar’’ dedi.
Cumhuriyet tarihi rekoru kıran 2.2 milyar dolarlık yatırım
TÜRKİYE 21 Eylül'de iki dev doğalgaz santraline kavuşuyor. Cumhuriyet tarihinin bir defada yapılan en büyük doğal gaz santralleri yatırımı hayata geçiyor. Adapazarı ve Gebze doğalgaz santralleri, TEAŞ Genel Müdürlüğü ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bünyesinde ihaleye çıkarılmış, sonunda InterGen-Enka ortaklığı tarafından üstlenilmişti.
21 Eylül'de Gebze ve Adapazarı'nda, bir süre sonra da İzmir'de hizmete girecek Intergen- Enka konsorsiyumu tarafından inşaa edilen elektrik santrallerinde yılda toplam 3.854 Megawatt (MW) elektrik enerjisi üretilecek. Toplam maliyeti 2.2 milyar dolar olan santrallerde yılda 6 milyar metreküp doğalgaz tüketilecek.
Santraller 2003 yılında Rusya'dan gelecek 16 milyar metreküp doğalgazın yüzde 32'sini tüketecek. Santrallerin ürettiği elektrikle, Türkiye'nin elektrik üretimi ise yüzde 14 oranında artacak. Santraller için bugüne kadar harcanan paranın tamamı konsorsiyum tarafından bulundu.
Konsorsiyumun harcadığı 2.2 milyar dolar Bakü-Ceyhan Petrol Boru Hattı'nın inşası için harcanması öngörülen 2.5 milyar dolara yaklaşıyor.
Yap- işlet yöntemiyle inşa edilen santraller 2018 yılına kadar konsorsiyum tarafından işletilecek. Daha sonra santrallerin kimin tarafından işletileceği açılan ihale ile belirlenecek.
Halá elektrik ithal ediyoruz
TÜRKİYE'de halen günde 350 milyon kWh enerji tüketiliyor. Günlük tüketimin yüzde 59'u TEAŞ ve bağlı santrallarından, yüzde 5.5'i ÇEAŞ ve Kepez'den, yüzde 15.5'i otoprodüktörlerden, yüzde 15'i üretim şirketleri ve mobillerden yüzde 2.5'i Çayırhan'dan karşılanıyor. Yüzde 2.5'i de Bulgaristan'dan ithal ediliyor. Türkiye'nin bugünkü kurulu gücü 28.000 MW. Önümüzdeki aylarda Enka-Intergen'in, Isken'in ve Tractabel'ın Yap-İşlet santralları devreye girdiğinde kurulu güç toplamı 34.000 MW olacak. Hidrolik-Termik ve Otoprodüktör yatırımları ile bu güç önümüzdeki iki yılda 40.000 MW'ı geçecek.
Elektriği 4.2 sente satacak
YAPILAN anlaşma gereği İntergen-Enka konsorsiyumu, ürettiği elektriğin yüzde 85'ini TEAŞ'a satacak. Gebze-Adapazarı ve İzmir Doğal Gaz Santralları yılda ortalama 8340 saat tam kapasite çalışıp, üretimini de TEAŞ'a satmayı garanti ediyor. TEAŞ satın aldığı elektrik için 1 kwh'ya 4.2 sent ödeyecek. TEAŞ'ın konsorsiyuma 1 kwh için ödediği miktarın 2.9 sent'i BOTAŞ'a gidecek. TEAŞ, Botaş ile anlaşırsa doğalgaz parası hariç elektriğin kwh'sına 1.9 cent ödeyecek.
Konsorsiyum TEAŞ'a üretim garantisi, TEAŞ konsorsiyuma alacakları için Hazine garantisi verdi. Santrallerde üretilen elektrik TEAŞ'ın enterkonekte sistemine dahil edilecek, böylece Türkiye'nin tümü üretilen elektrikten yararlanacak. Doğalgaz santrallerinde yapılan işlem sonucu açığa 600 derecelik buhar çıkacak bu buhar sisteme döndürülerek tekrar elektrik üretilecek.
Siz piyasayı işletin biz orada olacağız
TÜRKİYE'de enerji piyasasının resmi olarak Kasım 2002'de uygulanmaya başlayacağını belirten Shell Grup Şirketleri Başkan Yardımcısı ve Royal Dutch Petrol Şirketi Başkanı Jereon Van Der Veer, şöyle konuştu: ‘‘Yeni yasanın uygulanma biçimi potansiyel yatırımcıların kararlarını etkileyecek. Yeni doğalgaz yasası şirketlere pazarın değişik bölümlerinde hareket etme olanağı tanımıyor. Bu nedenle biz, değer zincirinin neresine katılacağımıza karar vereceğiz. Türk doğalgaz piyasası yatırımcılara açıldığında tecrübemiz ve finansal olanaklarımızla orada olacağız.’’
|
