Şeker Fabrikalarının Fiyatı Eridi

Yaklaşık 10 sene önce 6 şeker fabrikasının 2 milyar 467 milyon liralık satışından Danıştay’ın iptal kararıyla geri dönmek zorunda kalan hükümet, 2018’de 4 şeker fabrikasını 1 milyar 469 milyon TL’ye sattı. Tüm tepkilere rağmen satışı gerçekleştirilen 4 şeker fabrikasının toplam satış bedeli 1 milyar 469 milyon TL. Cumhuriyet'te yer alan habere göre; özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın (ÖİB) 2009’a ilişkin yayınladığı faaliyet raporu incelendiğinde, Türkşeker’e ait Kastamonu, Kırşehir, Turhal, Yozgat, Çorum ve Çarşamba Şeker Fabrikalarına o dönem 606 milyon ABD doları teklif verildiği görülüyor. 2009’da yapılan ihalede AK-CAN Şeker Sanayi ve Ticaret A.Ş’nin 6 fabrika için sunduğu en yüksek teklif olan 606 milyon ABD doları, o dönemin döviz kuru üzerinden hesaplandığında 942 milyon lira. (2009 USD ortalaması 1.55453) 2018’e gelindiğindeyse bu tutar, TL’nin dolar karşısında ardı ardına kaybettiği değerlerle birlikte en az 2 milyar 467 milyon liraya denk.

Alıcı sorunu
OİB’in 2009’a ilişkin faaliyet raporunda dikkat çeken bir diğer nokta, Portföy (C) olarak isimlendirilen 6 fabrika için 606 milyon ABD dolarlık işlem devam ettiği sırada, Portföy (A) olarak isimlendirilen Kars, Erciş, Ağrı, Muş ve Erzurum Şeker Fabrikalarına herhangi bir şirket tarafından teklif verilmediği için ihalenin iptal edilmiş olması. ÖYK’nin, özelleştirmelerin 2011’e kadar gerçekleştirilerek tamamlanması kararına rağmen, Portföy A’daki şeker fabrikaları 24 Eylül 2008’de ihale ilanına çıkarılmış, ancak son teklif verme tarihi 27 Kasım 2008’e kadar teklif alınamadığından, söz konusu ihalenin bir gün sonra iptal edildiği görülüyor.

Ne olmuştu?
Türkiye Şeker Fabrikaları’nın özelleştirme çalışmaları Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun (ÖYK) 2008’de aldığı karar göre yürütülüyordu. Özelleştirmeler 2 yılda tamamlanacaktı. Buna göre, Portföy A’da yer alan fabrikalar Kars, Erciş, Ağrı, Muş ve Erzurum Şeker Fabrikaları; Portföy B’deki fabrikalar Elazığ, Malatya, Erzincan ve Elbistan Şeker Fabrikaları; Portföy C’deki fabrikalar Kastamonu, Kırşehir, Turhal, Yozgat, Çorum ve Çarşamba, Portföy D’deki fabrikalar Bor, Ereğli ve Ilgın; Portföy E’dekiler Uşak, Alpullu, Burdur, Afyon ve Susurluk Şeker Fabrikaları ve Portföy F’dekiler Eskişehir ve Ankara Şeker Fabrikaları idi.

Naylon şirket iddiası
Şimdiye kadar yapılan ihalelerde adı kamuoyu tarafından bilinmeyen şirket ise Tutgu Gıda.Kırşehir Şeker Fabrikası için 11 firmanın arasından verdiği 330 milyon TL ile ihaleyi kazanan Tutgu Gıda için ‘naylon’ şirket olduğu iddiası ortaya atıldı. Şirketin 5 yıl boyunca hiçbir faaliyet göstermeden, 5. yılında belirip de 300 bin lira sermayeyle Kırşehir Şeker’e 330 milyon TL’lik en yüksek teklifi vermesi dikkat çekti. Tutgu Gıda sahibi ise İsmail Doğan olarak görülüyor.