|
Foto: Orhan Topal (AA)
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, geçtiğimiz günlerde şiddetli yağışın
ardından heyelan ve selin meydana geldiği Rize'yi mercek altına
aldı.
Selin ardından, Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar 'ın talimatı ile
uzman kişilerden oluşan bir heyet Rize'ye gönderildi. Heyetin, burada yaptığı
incelemelerin ardından hazırladığı rapor, durumu adeta gözler önüne serdi.
Rize'nin şehir merkezinde 4'ü büyük 23 derenin olduğu, ancak bu derelerin
üstünün yıllar önce betonla kapatıldığına dikkati çekilen raporda, çözümün büyük
bir kısmının kentsel dönüşüm projelerinden geçtiği vurgulandı.
Gelişmeler üzerine Rize'ye giderek, afet bölgesinde incelemelerde bulunan
Bakan Bayraktar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kamulaştırma yaparak,
derelerin üzerlerini açacaklarını bildirdi.
Bayraktar, Rize'nin sorununun kentsel dönüşüm ile çözüleceğini vurgulayarak,
''Suçlu aramıyoruz ama şunu kabul etmek lazım, bir yanlış var. Devlet olarak da
vatandaş olarak da hatamız, kusurumuz var. Rize, metrekareye düşen 226 kilogram
yağışla son 72 yılın en yüksek yağışını aldı. Allah göstermesin, biraz daha
devam etseydi daha fazla zararlarla da karşılaşabilirdik'' dedi.
''Güney Çevre Yolu Yapıldıktan Sonra Şehrin Biraz Daha Güneye
Taşınması Gündeme Gelecek''
Şehir merkezinden geçen derelerin üzerinin kapalı olmaması gerektiğini
belirten Bayraktar, bunun Türk sosyal, ekonomik ve kültürel yapısından
kaynaklanan bir olgu olduğunu, bu nedenle kimseyi suçlayamayacaklarını ifade
etti.
Bayraktar, şunları kaydetti:
''Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak Rize Belediyesi ile birlikte kentsel
dönüşümü başlattık. Güney çevre yolu yapıldıktan sonra şehrin biraz daha güneye
taşınması gündeme gelecek, ancak insanlar şimdi oturdukları yerlerden hiçbir
yere kıpırdamak istemiyor. Biz bunun çözümünü de nasıl yapılacağını da
biliyoruz, ama çok ciddi kaynak lazım. Devletimizin imkanları ölçüsünde bu
kaynakları buluyoruz. Devletimiz güçlüdür, hükümetimiz kararlıdır, heyecanlıdır.
Çok daha duyarlı bir biçimde gayretle kentsel dönüşüm noktasında bunun kaynağını
üretiyoruz.
Basına da halka da kanat önderlerine de çok ciddi görevler düşüyor.
İnsanlarımıza bunu anlatmak lazım. Halka rağmen bir şey yapamazsınız, ama
devlete rağmen de bir şey yapamazsınız. Karşılıklı anlayışla Rize'de
kamulaştırma yapacağız, derelerin üzerini açacağız. Dereler belki yaya yolları
durumuna gelecek. Kentsel dönüşüm dünyanın en zor işi. Doğu Karadeniz'de arazi
yok. Yerlerin büyük bir bölümü denizden kazanılmış. Yol, denizden geçti. Denizin
yanındaki binalar denizle aynı kotta. Bodrumlar denizin altında kalıyor. Bunları
kurtarmak için çok ciddi çalışmalar yapmak lazım. Çok daha ciddi şekilde ayağı
yere basan projelerle çok ciddi kaynak ayırmak suretiyle inşallah bunların
üstesinde geliriz.''
Selin nedeni derelerin üstünün kapalı olması
Edinilen bilgeye göre, Rize'deki sel, kent merkezinden geçen 4'ü büyük 23
derenin, merkezdeki kısımlarında üstünün kapatılarak, kanallara alınmış olması
ve kanalların yoğun yağışla tıkanması nedeniyle meydana geldi.
Yaşanan selde şehir merkezi, metrekareye 226 kilogram olmak üzere son 72
yılın en büyük yağışını aldı. Sel nedeniyle 3 mesken yıkıldı, 54 mesken
kullanılamaz hale geldi, 60 mesken ise hasar gördü. Binaların bodrum katlarını
su basması nedeniyle bin 494 esnaf mağdur oldu.
Rize'nin durumu ve şehrin taşınması
Rize'nin merkezden geçen 23 derenin tamamının üzeri betonla kapalı. Derelerin
üzerinin açılması durumunda ise kentin ulaşım sorununun büyüyeceği
değerlendiriliyor.
Arazi şartları nedeniyle kentte imarlı arsa üretimi konusunda sıkıntı
yaşanıyor. Şehirde yoğun ve çok katlı bir yerleşim yapısı var. Yeni yerleşimler
için ise Rize Belediyesi sınırları içinde Hazine veya özel şahıslara ait boş
arsa neredeyse yok.
Hem deniz suyu hem de yağmur nedeniyle su baskınlarına açık olan Rize'de
mülkiyet dokusu ve yerleşme biçimi nedeniyle kamulaştırma maliyeti çok yüksek.
Halkın da kamulaştırma konusunda direnç göstereceği ve yerlerinden ayrılmak
istemeyecekleri düşünülüyor.
Kentsel dönüşüm çalışmaları
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Rize'de su baskınlarına yoğun maruz kalan
alanlarda kentsel dönüşüm projelerine hazırlanıyor. Taşkınlara neden olan
derelerin üzerindeki binalar, kamulaştırılarak yıkılacak ve derelerin üzeri
açılacak.
Bakanlık, kentteki iki temel sorun olan afet ve çarpık yapılaşma sorunlarına
bütüncül bir bakış açısıyla bakılmasını öneriyor ve bunun için öncelikle imar
planı revizyonuna başlanması düşünülüyor.
Sonrasında ise belediyenin teklif ettiği ve Bakanlığın uygun bulacağı
projeler, etaplar halinde hayata geçirilecek.
Rize Belediyesi'nin kent merkezinde düşündüğü öncelikli dönüşüm projeleri ise
şunlar:
''Hamam Deresi'nin ve derenin bitişiğindeki 4-5 katlı imara aykırı konut
alanının düzenlenmesi için geliştirilen Hamam Deresi Kentsel Dönüşüm Projesi,
Değirmen Dere'nin kanala alınmasıyla oluşturulan ''yol'' ve ''eski sanayi''
olarak anılan küçük ölçekli atölyelerin bulunduğu alan ile ''Kale'' alanına
ulaşım sağlanması amacıyla yapılacak Kale Yolu Projesi, kentteki çarpık
yapılaşma ve sel felaketi dikkate alınarak imar planlarının revize edilmesini
amaçlayan Güney Çevre Yolu Projesi ve İmar Planı Revizyonu.''
|
