Sakarya, Enerjiyi En Verimli Kullanabilen Şehirler Arasına Girmeyi Hedefliyor

Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (SUBÜ) akademisyenlerince hazırlanan Avrupa Birliği (AB) destekli proje kapsamında Avusturya'nın Viyana ve İsveç'in Göteborg şehirleri ile Sakarya'nın bir bölgesinde enerji üretimi ve verimliliğinin artırılması için pilot çalışma yürütülecek.

AB tarafından şehirlerin enerji konusunda kendi kendine yetebilmesi, yenilenebilir enerji kullanımının artırılması ve enerji verimliliği uygulamalarının yaygınlaştırılması amacıyla "Pozitif Enerji Bölgeleri ve Sürdürülebilir Şehirler (ENPED)" kapsamında 2030 yılına kadar 100 şehir pilot bölge olarak seçilecek.

Sakarya'nın da buna dahil olabilmesi için yaklaşık 1,2 milyon avro destekli "Dijital İkiz Enerji Modelleri ile Pozitif Enerji Bölgeleri İçin Kalite Güvence Desteği" projesi hazırlayan SUBÜ Teknoloji Fakültesi akademisyenleri, yüzde 90 konut, yüzde 10 kamu ve sosyal binalar ile Valilik, Ayçiçeği Bisiklet Vadisi ve Sakarya Entegre Katı Atık Yönetimi Merkezi'nin (SEKAY) bulunduğu, yaklaşık 20 bin nüfusa sahip Adapazarı ilçesindeki 15 Temmuz Camili Mahallesi'ni pilot uygulama bölgesi olarak seçti.

Avusturya ve İsveç'ten araştırmacıların da dahil olduğu projenin Türkiye ayağında, SUBÜ koordinatörlüğünde Sakarya Büyükşehir Belediyesi ve Ekodenge A.Ş. ile Camili bölgesinde dijital ikiz modeli (herhangi bir nesnenin, cihazın, hizmetin fiziksel olarak yapılmadan dahi dijital ortamda birebir kopyasının yapılması) oluşturulacak.

SASKİ, SEDAŞ ve AGDAŞ gibi kurumların desteğiyle buradaki mesken, ticarethane, okul ve hastane gibi yerlerin elektrik, doğal gaz ve su tüketim değerleri uzaktan ölçme ve izleme ekipmanlarıyla belirlenerek tüm bölgenin enerji haritası çıkarılacak.

Eylül ayında SUBÜ Sakarya Meslek Yüksekokulundaki laboratuvardan koordine edilmeye başlanacak 36 aylık çalışma sonunda bölgenin ne oranda enerji ve su tükettiği, çevreyi ne kadar kirlettiği, aynı zamanda yenilenebilir enerji ve verimlilik açısından bölgede ne oranda çalışmalar olduğu, şehrin enerji dengesi ve kendi kendine yetebilirliği bu model üzerinde izlenebilecek.

SUBÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ali Fuat Boz'un da destek verdiği çalışma kapsamında bölgedeki binalarda kullanılabilecek çatı alanları, dış cephe duvarları, otoparkların üzeri gibi tüm alanlarda enerji verimliliği ve güneş panelleriyle ilgili altyapı hazırlanacak. Bu konuda yapılabilecek planlama ve çalışmaların kent geneline yaygınlaştırılması ve diğer şehirlere örnek olması hedefleniyor.

"Sakarya, belki Avrupa'da enerjiyi verimli kullanan şehirler arasında yer alacak"
SUBÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Sarıbıyık, dünyada enerji verimliliği konusunun giderek önem kazandığını söyledi.

Proje sürecinde seçilen pilot bölgelerin dijital ikizlerinin oluşturulacağını anlatan Sarıbıyık, "Adeta bir simülasyonu gerçekleştirilecek. Bu simülasyonla da o bölgedeki enerjinin maksimum verimle kullanılması, üretimde minimum zayiatla üretim gerçekleştirilmesi yani doğanın kirletilmemesi, çevreye zarar verilmeden enerji üretilmesi hedefleniyor." dedi.

Bu modelin ileride şehrin ve Türkiye'nin geneline yayılacak şekilde planlamalar yapılacağını aktaran Sarıbıyık, "Aynı zamanda dünyanın farklı ülkelerindeki şehirlerle de karşılaştırma, kıyaslama imkanı ortaya çıkacak. Özellikle üç ülkedeki şehirler bu anlamda birbirleriyle kıyaslanacak. Daha sonra da belki Avrupa ülkelerindeki enerjiyi verimli kullanan şehirler kategorisinde Sakarya'nın yer alma imkanı ortaya çıkmış olacak." dedi.

Projenin Türkiye koordinatörü SUBÜ Teknoloji Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Dr. Öğretim Üyesi İlker Dursun da özellikle Avrupa'da son dönemde görülen enerji darboğazlarının ardından enerji verimliliğinin öneminin arttığına dikkati çekti.

Avrupa'da 2030 yılına kadar 100 şehrin pozitif enerji bölgesi olarak seçilmesinin söz konusu olduğunu aktaran Dursun, "Bu bölgelerde şehrin kendi kendine yetmesi beklenecek. Ne kadar enerji üretiyor, ne kadar tüketimi var? Sadece enerji olarak değil, ekonomik ve döngüsel ekonomi, çevreye verdiği etkiler, enerji üretimi tüketimi ve verimlilik anlamında şehrin ön plana çıkması ve dışa bağımlılığın azalması, kendi kendine yeten şehir modellerinin oluşturulması... Bu noktadan yola çıkarak Avrupa'daki partnerlerimizi bularak eşleştik. Projeyi 3 şehirde eş zamanlı yürüteceğiz." diye konuştu.

"Master plan ortaya konulmasını hedefliyoruz"
Proje sonucunda tüm Türkiye'ye örnek çalışma ortaya koymayı amaçladıklarını vurgulayan Dursun, "Elde ettiğimiz kazanımları bakanlıklarla paylaşarak, yol haritası, master plan ortaya konulmasını hedefliyoruz." dedi.

Dursun, Camili'de coğrafi bilgi sistemleri üzerinde binaların altyapıları ve enerji tüketimlerinin çıkarılacağını belirterek, "Bununla birlikte enerji üretim potansiyelleri de çıkarılacak. Binalarda kullanılabilecek çatı alanları, binaların dış cephe duvarları, otoparkların üzeri gibi kullanılabilecek tüm alanlarda enerji verimliliği ve güneş panelleriyle ilgili altyapı hazırlanacak." bilgisini paylaştı.

Proje araştırmacısı ve Elektrik Elektronik Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Metin Varan ise Türkiye'de akıllı şehirlerle ilgili önemli ölçüde yatırımlar yapıldığını, bu projenin elektrik, su ve gaz yönetimi anlamındaki verileri bütünleştireceğini söyledi.

Proje araştırmacısı ve SUBÜ Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Koordinatörlüğü Proje Geliştirme Müdürü Arzu Saygıner Çil ise projeyle enerji verimliliği ve iklim değişikliği konusunda farkındalık oluşturacaklarını kaydetti.

Sakarya Meslek Yüksekokulu bünyesinde "Yaşayan Laboratuvar" kurulacağını bildiren proje araştırmacısı Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin Serdar Geçer ise üniversite yerleşkesinin enerji tüketimlerinin izleneceğini, verilerin takip edilerek raporlanacağını kaydetti.