Romanlar mı Değişsin Yerel Yöneticiler mi?

Manisa’nın Selendi ilçesindeki ırkçı tepki ve saldırıların ardından Devlet Bakanı Faruk Çelik bunun ‘lokal bir olay’ olduğunu savundu. Şanssız ve ilginç olan durum, bakan Çelik’in daha kısa bir süre önce ‘Roman açılımı’nı başlatan kişi olması.

Selendi 6 bin 800 nüfuslu küçük bir ilçe. İlçedeki Romanların toplam sayısı da 100 kişi civarında. Küçük bir azınlık anlayacağınız... ‘Selendi’deki olay gerçekten bakanın söylediği gibi ‘lokal bir olay’ mıdır?’ sorusuyla yüz yüzeyiz. Toplumsal ruh halimizin genelinin bu olayda kristalize olduğunu düşünmeyi, elbette insanın canı istemiyor...
Romanlara saldırının başlamasına neden olan gelişmeyi Burhan Uçkun şöyle anlatıyor: “Kahveye girdim çay istedim. Bana çay vermediler. ‘Çingenelere çay vermem.

Kahvemden çık git’ dedi. Tartıştık. Bunlar beni dövdüler. Kafamda da dikiş var.” Uçkun’un babası da oğlunun dayak yediğini duyunca hastaneye gidiyor, oradakilerle tartışıyor ve kalp krizi geçirerek yaşamı yitiriyor. Gerginlik giderek tırmanıyor. İddiaya göre Romanlar da kahveciye saldırıyorlar. Bunun üzerine MHP’li Belediye Başkanı anonslar yaptırıyor ve saldırı yaygınlaşıyor. Sonunda 100 Roman şehri terk etmek zorunda kalıyor.

***

Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Romanlara saldırıya girişen, onların evlerini yakan kalabalığın sloganlarına dikkat çekiyor: “TV ekranlarında hırslı bir grubun yürüdüğü görülüyor... Tekbir getiriyorlardı. Yani mevlide gider gibi değil. ‘Ya Allah Bismillah Allahu Ekber’ diyerek kızgın bir kalabalık ellerinde sopalarla yürüyordu. Bunun ne anlama geldiğini yeni doğan çocuklar da biliyor artık.”

Son günlerde bildiri dağıttıkları gerekçesiyle Edirne’de tutuklanan bir grup solcu gence destek çıkmak isteyenlerin başına nelerin geldiğini görüyoruz. Günlerdir ‘onları Edirne’ye sokmayacağız’ diye şiddet gösterileri yapan bir grup var. Türkiye’nin bazı kentlerinde Edirne’de tutuklananlarla dayanışma içine girmek isteyen gençler de saldırılara uğradılar, linç edilmek istendiler. Benzer şekilde İstanbul’da, İzmir’de, daha önceleri de Türkiye’ni bazı batı bölgelerinde Kürtler, ‘ırkçı’ nitelikte şiddet gösterileriyle yüz yüze geldiler. Bu saldırılara uğrayanların bir kısmının siyasetle de ilişkilerinin olmadığını biliyoruz. ‘Siyasi kimlik’e yönelik nefretin ötesinde, doğrudan kimliğe yönelik bir nefret söz konusu.

***

Dünyanın her yerinde ‘ırkçılık’ bir tehlike oluşturur. Gelişmişlik düzeyi daha yüksek olan ülkelerin hukuk sistemleri ‘ırkçılık’ konusunda daha duyarlıdır. Medyada ırkçılık yapılmasına yönelik ciddi engellemeler vardır; ırkçı propaganda yapan siyasi partiler, kapatma davalarına konu olan tek siyasi parti türünü oluştururlar.
Bizde de son yıllarda bu konuda belli bir farkındalık yaratılmasına yönelik çabalar içine girildi. Avrupa Birliği Uyum Yasaları, zaten bu konuda çok duyarlı. ‘Kürt açılımı’, ‘Alevi açılımı’, ‘Roman açılımı’, bu gelişmenin birer parçası olarak gündeme geldi.