Rant Zeytinlikleri Yutacak

Birgün Gazetesi'nin haberine göre, TBMM gündemindeki Elektrik Piyasası Kanunu ile Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun tasarısının kabulü ile Soma’nın Yırca Köyü’nde Kolin Termik Santralı inşaatı için 6 bin zeytin ağacının kesilmesine benzer olaylar yaygınlaşacak. Yeni düzenleme ile zeytinlikler enerji, altyapı ve inşaat projelerine, madenciliğe ve askeri tesislerin inşasına açılacak. 25 dönümden küçük alanların zeytinlik kapsamından çıkartılmasıyla zeytin ağacı kesimi önündeki kanuni engel de yok edilecek. Bülent Arınç, Yırca’da 6 bin zeytin ağacının köklenmesinin ardından yaptığı konuşmada: “Dağ taş zeytin ağaçlarıyla dolmuştur. Ama Türkiye’nin enerjiye de ihtiyacı var. Eğer bu kanunda eskiyen hükümler varsa bunların da süratle güncellenmesi gerekecektir” diyerek yeni  kanunların sinyalini vermişti.

Tesis yatağı bitiyor

Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun’da yapılacak değişikliklerle, kimyevi atık bırakan tesislerin zeytinliklerin yanına kurulmasına olanak sağlanacak. Kanunun 20’nci maddesindeki, “Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin vegatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez” maddesiyle zeytinciliğe olumsuz etki yapabilecek tesisler hakkında önlem alınıyor. Tasarı ile 3 kilometrelik güvenlik bandı kuralının ihlalinin yolunu açacak “istisna” getiriliyor.

Yasaya 'istisna' geliyor

Tasarının TBMM’de kabulünün ardından oluşturulacak Zeytinlik Sahaları Koruma Kurulu, birçok gerekçeyle güvenlik bandını aşıp zeytin sahalarının bitişiğine ve hatta zeytin sahası olan arazilerin üzerine pek çok tesis kurulumuna izin verebilecek. “Teknolojik sera yatırımları, kamu yararı kararı alınmış madencilik faaliyetleri, elektrik üretimine yönelik yatırımlar, petrol ve doğalgaz faaliyetleri, stratejik savunma ihtiyaçları, afetler sonrası ortaya çıkan geçici yerleşim yeri ihtiyacı, kamu yararı gözetilerek yapılacak altyapı ve üstyapı faaliyetleri” istisna kabul edilecek ve bu gerekçelerle kurul, zeytinlikler üzerine yapılacak inşaatlara onay verebilecek.

Nükleer santral de olacak

Tasarının yasalaşmasıyla zeytinlikler; altın, kömür ve diğer cevherlerin çıkarılması için madene dönüştürülebilecek; üzerine termik veya nükleer santral yapılabilecek; kalekol veya füze kalkanı inşa edilebilecek; duble yol veya TOKİ konutu için kullanılabilecek. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı zeytinlikler üzerine yapılacak bu yatırımlara ilişkin karar verme yetkisini valiliklere devredebilecek. İllerde oluşturulacak Zeytinlik Sahaları Koruma Kurulu içlerinde Vali ve bakanlık temsilcilerinin olduğu kamu görevlisi 7 üye ile kentteki üniversiteler, meslek odaları ve demokratik kitle örgütlerinden seçilecek 2 üyeden oluşacak. Kurulların zeytinliklerin kaderini tayin etmeleri için 9 üyeden 5’inin ‘olur’u yetecek.

Milletlerarası antlaşma hükümleri uyarınca inşa edilecek enerji santralları ise kanundan tamamen muaf tutulacak. Tasarıda zeytin ağaçlarının izinsiz kesilmesi halinde ağaç başına bin lira idari para cezası uygulanması öngörülüyor.

‘Zeytinlik'e 25 dönüm sınırı

Yasa tasarısında “Zeytinlik sahası” da yeniden tanımlanıyor. Yeni düzenleme ile 25 dönüm ve daha büyük alanlar zeytinlik olarak kabul edilecek. 25 dönümden daha küçük zeytinliklerin imara açılması için Zeytinlik Sahaları Koruma Kurulu izni de gerekmeyecek. Bu alanlarda yapılacak zeytin ağacı kesimi de cezai yaptırıma tabi tutulmayacak. Araştırmalara göre, Türkiye’de kooperatifler dışında kalan zeytinliklerin ortalama büyüklüğü 10 dönüm civarında. Böylece küçük üreticilerin sahibi olduğu zeytinlikler bu statüsünü yitirecek.