|
üresel ısınma ve kuraklığın etkisiyle İstanbul, Ankara ve İzmir başta olmak üzere batıdaki birçok şehirde aylardır süren su sıkıntısı, hem tarım sektörüne hem de vatandaşlara zorlu bir yaz yaşattı. Bazı barajlar tamamen kururken, İstanbul'daki barajların doluluk oranı yüzde 20'ye, Ankara'da ise yüzde 5'in altına geriledi. Batıdaki bu tabloya rağmen, doğudaki barajlardaki doluluk oranı yüzde 80-90'lara çıkıyor.
Ankara'da 1 milyar 200 milyon metreküp su tutma kapasitesi bulunan Çamlıdere Barajı'nda 121 milyon metreküp su kalırken, bunun 100 milyon metreküpü su çekme borularının altında kalan "ölü" sudan oluşuyor. Buna karşı Sivas'taki Kılıçkaya Barajı tam kapasite dolu. Enerji üretilen 1.5 milyar metreküp kapasiteli barajdaki su miktarı şu anda 1.3 milyar metreküp. Van'daki barajların doluluk oranı yüzde 70'i bulurken, Erzurum'da yüzde 80, Ağrı'da yüzde 90 oranlarına ulaşıldı.
Ege'de de durum iç açıcı değil. Bodrum'da Mumcular Barajı'nın doluluk oranı yüzde 15'e gerilerken, sular altındaki 300 yıllık Osmanlı köyü Çömlekçi'den kalan han, yeldeğirmenleri, su kemeri ve kiremit fabrikası yeniden ortaya çıktı.
Terse göç özendirilmeli
Bu çarpık tabloyu değerlendiren bilim adamlarına göre, küresel ısınmadan çok, plansızlık kuraklığa neden oluyor. İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Orhan Şen, su kaynağı kısıtlı büyük şehirlere yönelik plansız aşırı göçün, bugün yaşanan sıkıntıyı doğurduğunu belirterek, "Türkiye'nin batısında su kaynakları az, nüfus çok, doğusunda ise su kaynakları çok nüfus az. Terse göç özendirilse, nüfus homojen olarak dağıtılabilse önümüzdeki 100 yıl su sorunu yaşanmaz" dedi.
Hacettepe Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof.Dr. Cemal Saydam, zamanında planlı çalışmalar yapılmamasının sıkıntısının yaşandığını belirterek şöyle konuştu:
"İstanbul yılda 200 bin göç alıyor deniliyor. Ya zamanında göçe izin vermeyeceksin ya da kaynakların için önlemini alacaksın. Kuraklığın arkasına saklanmayalım. Kalıcı çözümler için şimdi düğmeye basılsa 10 yıl sonra sonuç alınır."
Çevre ve Orman Bakanlığı ise yıllardır ihmal edilen planlı su dağılımı için çalışmalar yapıyor. Daha önce Enerji Bakanlığı'na bağlı olan DSİ Genel Müdürlüğü, Çevre ve Orman Bakanlığı'na bağlandı. DSİ'yi yıllarca yöneten Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, uzun vadede su kaynaklarının verimli kullanımını sağlamak için Entegre Su Yönetimi'ni hayata geçirecek. Bu sistemle isale hatları ve barajlarla havzalar arası su transferi yapılarak, su kaynağı bol olan bölgelerden kurak bölgelere aktarma yapılabilecek.
Eroğlu'nun, inceleme çalışmaları süren uzun vadeli proje hakkında önümüzdeki dönemde açıklama yapması planlanıyor. Sisteme örnek teşkil edecek ilk uygulama Konya Ovası için gerçekleştiriliyor. Akdeniz'e akan Göksu Nehri'nin suyu 17 kilometrelik tünelle, su seviyesi düşen Beyşehir Gölü'ne ters yönde akıtılmış olacak.
Topbaş'tan yine su tasarrufu çağrısı
İstanbul Belediye Başkanı Kadir Topbaş, "su tasarrufu konusundaki hassasiyetin kaybedilmemesi" çağrısı yaptı. Tasarruflar sonucu 1 milyon metreküpün altına kadar düşen tüketimin, dün itibariyle 1 milyon 900 bin metreküpü aştığına dikkat çeken Topbaş, "Bizim biraz daha zamana ihtiyacımız var. Önceki gün yağış bekleniyordu, dün kısmen çiseledi, ama deva olacak boyutta değil" diye konuştu. n İSTANBUL Milliyet
Zengin doğu, fakir batı
Eylül ayı itibariyle doğu ve batı bölgelerindeki bazı barajlarda doluluk oranı şöyle:
BATI
İstanbul geneli : Yüzde 20.1
Ankara geneli : Yüzde 2.6 (Ölü suyla birlikte yüzde 9)
İzmir geneli : Yüzde 13.0
Denizli Adıgüzel : Yüzde 7.0
Bodrum Mumcular : Yüzde 15.0
Muğla Geyik : Yüzde 24.0
Aydın Topçam : Yüzde 11.0
Aydın Kemer : Yüzde 6.0
Bursa Doğancı : Yüzde 12.9
DOĞU
Diyarbakır Karakaya : Yüzde 84
Diyarbakır Dicle : Yüzde 84
Şanlıurfa Atatürk : Yüzde 50
Van Zernek : Yüzde 70
Van Sarımehmet : Yüzde 90
Erzurum Çardaklı : Yüzde 72
Ağrı Patnos : Yüzde 96
Erzincan Tercan : Yüzde 73
|
