|
b>Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) tarafından düzenlenen gayrimenkul zirvelerinin yedincisi Swissotel'de bugün başlıyor. 'Geleceği İnşa Ederken' temalı zirve, dünyanın önde gelen gayrimenkul kuruluşlarının üst düzey yöneticilerini, sektör liderlerini ve uzmanları buluşturuyor.
Zirvede, İstanbul 2010: Avrupa Kültür Başkenti, Gayrimenkul Finansmanı ve Küresel Sermaye, Alışveriş Merkezi Yatırımları, Konut ve İkinci Ev Yatırımları, Mortgage Yasası Neler Getiriyor? gibi can alıcı konular tartışılacak.
Zirve öncesi konuştuğumuz GYODER Başkanı Bekir Cumurcu İstanbul'un varlık fiyatlarının hızla yükselmesi ve büyük ölçekli proje geliştirmek için arsa sayısının hayli sınırlı olması nedeniyle yabancı sermayenin, diğer kentlere doğru yayılmaya başladığını belirterek, "Biz konut, ofis ve alışveriş merkezleri pazarlayabiliriz. Eskişehir, Ankara, İzmir ve Kayseri'de yatırımlar hızlanıyor" dedi. 'Yabancıların gözünün sanayiden ziyade alışveriş merkezlerinde olduğu' görüşüne de katılan Cumurcu, "Çünkü, bu yatırımcılar uzun vadeli getiri bekliyor. Yabancı sermaye en son konuta gelecektir. Ama risk algılaması da değişiyor. Daha önce sermaye piyasalarına girip hazine bonosuna, tahvile, borsaya para yatırıp yeteri kadar kâr edince de gittiler. Şimdi risk azaldığı için ticaret merkezlerine para yatırıyorlar. Daha kalıcı yatırımlara yöneliyorlar" diye konuştu.
İstanbul markalaştı
Cumurcu, İstanbul bir cazibe merkezi olmasına rağmen Londra ve New York gibi marka haline nasıl getirileceği konusunda ise şunları söyledi: "Türkiye'de gayrimenkul fiyatları arttı. İstanbul'u markalaştırmak dediğimiz bu. İstanbul'un metrekare değeri birkaç kat arttı. 2005'te İstanbul gayrimenkul piyasalarındaki getiriler açısından risk faktörüne bakmadığınız zaman Avrupa'da birinci sıradaydı. Ama risk faktörüne göre 19'uncuydu. 2006'da riske rağmen İstanbul'un beşinci sırada olduğunu gördük"
GYODER Başkanı Cumurcu, İstanbul'u 'yatırım fırsatları' açısından ise şöyle değerlendirdi: "İstanbul'un konut sektöründe gelişme aksı Batı'ya doğru. Mesela Bahçeşehir yöresinda şu an 10 bine yakın konutun yapımı devam ediyor. Önümüzde 50 bin dolayında konut projesi var. Keza Kartal gelişmeye açık bir bölge. Geçmişte çevreye doğru kaçış gereksinimden doğmuştu. Bugün trend merkeze döndü. 1990'lı yıllardaki gibi kırsalda, Zekeriyaköy'de, Kemerburgaz'da yaşama trendi 2001 yılındaki krizden sonra tersine döndü. Trafik ve altyapı sorunları baş gösterdi. Şehir dışında yaşamak pahalı ve zor olmaya başladı. Çevreden merkeze yöneliş oluyor ama bu da fiyatları yükseltiyor. Merkezde ayrıca arsa sorunu yaşanıyor. Maslak'tan Boğaz sırtlarının olduğu bölgeye kadar uzanan kesim İstanbul'un en popüler yerlerinden. Bu yerleşimlerin çoğu bildiğiniz gibi problemli ya arsa kamuya ait ya inşaat ruhsatı ve iskânı yok. Ancak bu kadar değerli bir yerde stantart altı, birçok açıdan niteliksiz konut stoku var. Sadece Avrupa yakasında değil Anadolu yakasında da kentsel dönüşüm anlamında hareketlilik olacak. İki yakada da yeniden yapılması gereken yerler var."
'Kâr mesajı verilmeli'
GYODER Başkanı Cumurcu, söz konusu yeniden yapılanmanın nasıl olacağına ilişkin ise şu değerlendirmede bulundu: "Burada bir rant var, bu rantın bir kısmı arsa ve ev sahiplerine verilerek kent modernize edilmeli. Kastedilen bu. Bir şehri modernize etmek ve kentsel dönüşümü sağlamak istiyorsanız bu şehrin imarının nasıl olacağına kafa yormalısınız. Deprem kuşağındayız, bu tehlikenin dikkate alınması lazım. Londra, New York fiyatlarından söz ediyoruz. İstanbul'un potansiyeli bu değil. Bu şehrin yeniden planlanması lazım. Bunların da öngörülebilir olması lazım. Bunu yaparsak İstanbul'un değeri yükselecek."
Kentsel dönüşümün en güzel örneğinin Ankara'da Esenboğa Havaalanı güzergâhında yaşandığını belirten Cumurcu, "Oradaki gecekondular yıkıldı, bu inanılmaz bir şey! Demek, o insanları ikna edebildiler. Gecekondular ihtiyaçtan kaynaklanmıştı. Bunların ortadan kalkması lazım,
ama onlara bir şeyler vererek... Kentsel dönüşümün temeli uzlaşmadır, 'Ben bu yöreyi yeniden değerlendireceğim. Mevcut varlıklarınızdan vazgeçin, bundan siz de şehirde kârlı çıkacak' mesajını vermelisiniz" dedi.
'Makul kira' için kamu finansmanı lazım
Sübvansiyon olmadan Türkiye'de dar gelirlilerin mülk edinmesi mümkün değil. Herkes ev sahibi olacak, nasıl olacak? Mortgage, Türkiye'de mevcut haliyle birincil piyasada uygulanılıyor. Bankadan uzun vadeli borç alan insan sayısına bakmak lazım. Geniş kesime yayılabilmesi için aylık ödemelerin düşük olması, maliyetlerin, faiz hadlerinin aşağı çekilmesi, enflasyonun düşmesi gerekiyor. Konut maiyetlerinin düşmesi şart. Kamu arsa üretmeli. Hazinenin sahipliğinde olan arsalar var. Dar gelirliler için makul kiralarla oturabilecekleri kiralık konut arzını artırmak için kamunun sübvansiyon vermesi gerekir. Nüfusun yüzde 20'sinin konut sorununu çözmüşseniz aslında sorunu çözmemişsiniz demektir.
|
