|
Türkiye’nin Ermenistan ile imzaladığı ve
sınırın açılması ile diplomatik ilişkilerin kurulmasını öngören protokollerin
üzerinden bir hafta bile geçmeden, Azerbaycan’dan karşı hamle
geldi. Azerbaycan, Türkiye’nin büyük önem verdiği Nabucco
projesi için öngörülen gazın Rusya’ya satışı için
Moskova yönetimi ile anlaşma imzaladı.
Yıllık 14.7 milyar üretim kapasitesiyle Nabucco’nun yarısını bile
dolduramayan Azerbaycan, Moskova ile yaptığı anlaşmayla, Avrupa’nın Rus gazına
bağımlılığını ortadan kaldırmayı hedefleyen bu projeye önemli bir darbe daha
vurmuş oldu.
Türkiye’nin, Ermeni açılımının faturası Nabucco’ya çıktı. Protokollerin
Zürih’te imzalanmasından sadece dört gün sonra Azerbaycan, Rusya ile stratejik
açıdan çok önemli bir doğalgaz anlaşması imzaladı.
Geçen mart ayının başında, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türkiye’nin
Ermenistan ile “Karabağ önkoşulu” olmadan sınırlarını açacağı bilgisi üzerine
Ankara’ya sert tepki göstermiş ve Moskova yönetimine gaz satışı konusunda yeşil
ışık yakmıştı. Hatta Bakû’daki tepkileri Türkiye’ye iletmek üzere Ankara’ya
gelen Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Sivil Toplum Kuruluşları Destek Şûrası Başkanı
Azay Guliyev, “Azerbaycan’ın stratejik kozları var, bunları kullanır ve
dostluğumuza yazık olur” demişti.
Bu çerçevede Gazprom ile GNKAR arasında 27 Mart 2009’da, Rusya’ya doğalgaz
satışına ilişkin bir mutabakat zaptı imzalanmıştı.
Miktar 500 milyon metreküp
Taraflar, 29 Haziran 2009’da Azeri doğalgazının satışına ilişkin koşul
sözleşmesi imza koymuştu.
Gazprom Yönetim Kurulu Başkanı Aleksey Miller
başkanlığındaki bir Rus heyeti önceki gün Azerbaycan’a yaptıkları çalışma
ziyareti sırasında Gazprom yan kuruluşu Gazprom Export ile Azerbaycan
Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi GNKAR arasında doğalgaz alımına ilişkin bir
anlaşma imzalandı. Anlaşmayla Rusya, Azerbaycan’dan azami 500 milyon metreküp
doğalgaz satın alacak. Gaz, Şahdeniz-1 sahasından sağlanacak.
Şahdeniz-1 doğalgazının Rusya’nın güneyine gönderilmesini öngören anlaşma,
Gazprom ile GNKAR arasında uzun dönemli stratejik işbirliği için zemin
hazırlarken iki ülke arasında birleşik bir doğalgaz iletim altyapısını da
birbirine bağlamış oldu. Taraflar miktarı daha da arttırma konusunda prensip
kararı aldı.
Nabucco’ya gaz kalmadı
Azerbaycan’ın, yıllık ürettiği toplam 14.7 milyar metreküp doğalgaz,
Nabucco’nun yarısını bile dolduramazken, Rusya ile yapılan anlaşmayla bu ülkeye
daha fazla gaz satışı yapılacak olması söz konusu projenin uygulanabilirliğini
önemli ölçüde ortadan kaldırmış oldu.
|
