|
b>Safranbolu, 1994 yılında da UNESCO tarafından “Dünya Kültür Mirası Listesi”ne dahil edildi.
Karabük’ün Safranbolu İlçesi’ndeki tarihi evler, yüzlerce yıllık süreçte oluşan Türk kent kültürünün günümüzde yaşayan en önemli yapı taşlarından birini oluşturuyor. Herhangi bir mimari plana dayanmaksızın yapılan evlerden hiçbiri birbirinin önünü kesmiyor.
Safranbolu ilçe merkezinde 18, 19 ve 20 Yüzyıl başlarında inşa edilmiş yaklaşık 2 bin geleneksel Türk evinin yapımında, yerleşim düzeni ve yol-sokak-meydan yapısı gibi fonksiyonellik özelliklerin yanı sıra, estetik unsurlardan da hiçbir şekilde vazgeçilmemiş.
Birçok şair ve sanatçıya esin kaynağı olan ilçede, 1977 yılında 14. Antalya Film Festivali En İyi Kısa Metrajlı Film Dalında Altın Portakal Ödülünü alan ve Süha Arın’ın yönetmenliğini yaptığı “Safranbolu’da Zaman” adlı belgesel filmi, ilçenin kültürel mirasını yansıtan en önemli eserlerin başında yer alıyor.
Herhangi bir mimari plan olmaksızın yapılan hiçbir tarihi evin birbirinin önünü kapatmadığı Safranbolu’da, kendilerine göre daha merkezi konumdaki kamu binalarına, islami yapılara ve anıt eserlere dönük olan evlerin hangisinden bakılırsa bakılsın manzaraları kapanmıyor.
SAFRANBOLU EVLERİ İLE OLUŞAN KÜLTÜR
Şehrin genel yapısından Safranbolu evlerine doğru gidildikçe bunların büyük bir kültür birikiminin, maddi zenginliğin ve yüksek düzeyde ustalığın ürünü olduğu görülüyor.
İlçe Kaymakamlığı’nca hazırlanan “Müze Kent Safranbolu” adlı kitaptan alınan bilgilere göre, bahçe içinde, çoğunlukla üç katlı, 6-8 odalı, geniş hacimli insan ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanmış ve estetik biçimde şekillendirilmiş büyük konakların boyutunu ve biçimini, büyük aile yapısı, yağışlı iklim, kültürel ve maddi zenginlik, olmak üzere 3 unsur belirliyor. Çevreye saygılı olarak tasarlanan evlerde, doğa-insan-ev ilişkileri son derece düzenli ve dengeli şekilde yer alıyor.
Çevreye saygılı olduğu kadar komşuya da saygı egemen. Hiçbir ev diğerinin görüşünü engellemiyor. Görünüm halkça paylaşılmış. Evlerin içindeki odalarda oturma düzeni, bir hiyerarşiye bağlı. Sedirin en uygun yeri, ailenin en büyüğüne ya da gelen misafire terkediliyor.
Evlerin dükkanların, camilerin, han ve hamamların cephelerindeki kuş evleri ise sevgi ve merhamet sembolü niteliğinde olurken, orijinal haliyle korunan eserler, Safranbolu’yu açık bir hava müzesi, bir müze kent haline getiriyor.
GEZİLEBİLİR EVLER
KAYMAKAMLAR EVİ
Safranbolu evleri arasındaki en önemli olanlarından olan kaymakamlar evinin sahibi Safranbolu kışlası kumandanı Hacı Mehmet Efendi’dir. Tarihi mimarisini günümüze kadar koruyabilmiştir.1979 yılında kamulaştırılıp restorasyonu tamamlanmıştır. 16.12.1981 tarihinde eğitim merkezi olarak hizmete açılmıştır. Safranbolu çarşısı içinde Hıdırlık yokuşu sokağı üzerinde bulunan yapı; kitle, plan ve cephe olarak özgün bir Türk evi niteliğindedir.
MÜMTAZLAR KONAĞI
1888 Yılında Gazi Süleyman Paşa Medresesi Baş Müderrisi Müftü ve Müderris Ziya Efendi tarafından yapılmıştır. Evin planı Ziya Efendi’nin Hanımı Resisül Ülemadan Rumeli Kazaskeri Nefize Hanım tarafından çizilmiş ve inşası 5 yılda tamalanarak kullanılmaya başlanılmıştır. Çeşme mahallesindeki bu konak Osmanlı mimarisinin en belirgin özelliklerini taşır.
KAVSALAR EVİ
19. yy.lın ilk yarısında Safranbolu’nun ilk kiremit ve tuğla imalatçısı Damaklıoğlu Hacı Ahmet Efendi tarafından kızı Sıdıka Hanım adına Gümüş Semtinde yapılmıştır. Sıdıka Hanım Hacı Mustafa Kavsa Oğlu ile evlenir ve evin adı Kavsalar Evi olarak anılır.
KARAÜZÜMLER EVİ
İlçemizde Hacı Halil Mahallesi olan Karaüzümler Evi’nin Mehmet Karaüzüm tarafından 19.yy.’lın sonlarına doğru yaptırıldığı söylenmektedir. Arnavut kaldırımı mescit sokağı ve Bahçeye bakan cephedeki sofa çıkması ile dikkati çeken bu evin üçer pencereli köşe odaları pencere boyutları ile olağanüstü görüntü oluşturur.
KİLECİLER EVİ
1884 yılında Hacı Mehmet Efendi tarafından yaptırılmıştır. Temeli ve ahır kısmı taş duvarlı, üst katlar ahşap çatkı arasında kerpiç dolgudur. İiki cephede üst kat zarif işlemeli taş konullar üzerinde dışarıya taşarak inşa edilmiştir.
SAFRAN ÇİÇEĞİ
Yörenin ünlü ve ilgi çekici bir ürünü ilçeye adını veren safran bitkisidir.
Kendi ağırlığından yüzbin katı kadar sıvıyı sarıya boyayabilme özelliyi bulunan safran ayrıca kimya sanayiinde ve baharat olarakda kullanılmaktadır.Safran bitkisinin ürün olarak kullanılan kısmı yalnızca çiçek tohumları olduğundan maddi değeri de çok yüksektir. Bu ilgi çekici bitkinin dünyada üretildiği ender yerlerden biri Safranboludur.
CEVİZLİ YAPRAK HELVASI
Safranbolu lokumu ile “Cevizli Yaprak helvası”nı tatmayı unutmayın. Bir uyarı, ‘Cevizli Yaprak Helvası’nı yemek için çiğnemeyecek, ağzınızda tutacaksınız.
KONAKLAMA
Safranbolu’da, Asmazlar Konağı, Arasna, Tahsin Bey Konağı, Hatice Hanım Konağı, Mehveş Hanım Konağı, Kadıoğlu Şehzade Konağı (saunalı), Aşiyan, Çarşı, Konak, Paşa, Zelfire, UZ Otel, Gülen Otel, KTV Konukevi, Belediye Sosyal Tesisleri’nde konaklayabilirsiniz.
NASIL GİDİLİR?
İstanbul ve Ankara’dan özel araç ile yola çıkanlar, otoban’dan sonra E-5 Gerede kavşağından, 90 kilometre Batı Karadeniz’in kuzey yönüne gitmek gerekiyor.
Gerede’den sonra yol sinyalizasyon ışıklarından sağa Samsun yönüne dönerken, solu takip edenler, Demir Çelik Fabrikası önünden, önce Karabük’e, 8 kilometre sonra da Safranbolu’ya geliyorlar.
Ayrıca birçok şirkette, Safranbolu’ya otobüs kaldırıyor.
|
