|
ışarısı toz duman. ABD'nin mortgage piyasasında düşük gelirlilere yüksek faizle verilen "subprime kredileri" geri dönmemeye devam ediyor!
Uluslararası bankaların peş peşe zarar açıklaması ABD borsalarındaki hisse senetlerinin değerlerini düşürürken... Merrill Lynch, Citigroup gibi dev finans kurumlarının "CEO" denen tepe yöneticileri birbiri ardına istifa ediyor.
ABD'de finans şirketlerinin 2007'nin 9 ayını zararla kapatması küresel piyasalar açısından bir nevi vurgun. Özellikle de ağustos ayındaki mortgage krizinin ardı sıra estirilen iyimser rüzgârlar hatırlanırsa!
Avrupa borsaları da vurgundan nasibini aldı. İngilizler'in ünlü bankalarından Barclays'in hisselerinin yüzde 9 gerilemesinin ardından İngiltere borsası yüzde 1.6, Almanya borsası yüzde 2.1 düştü.
Aslında, 2007 Kasımı'nda yaşananlar ağustostaki fırtınanın şirket bilançolarına yansımasından başka bir şey değil. Aynı zamanda, gelişmekte olan piyasaların küresel piyasalarla birlikte rekor üstüne rekor kırdığı günlerin sonuna gelindiğinin de habercisi!
Zira:
* Piyasalar hedge fonlar gibi yüksek getirili fonlarla yeterince şişti!
* Kendini "yatırımcı" olarak tanımlayan piyasa aktörlerinin iştahı da kaçmak üzere!
* Finans şirketlerindeki astronomik zararların bu şirketlerin ardındaki üretime dayalı sektörler üzerindeki baskısı vurgunun etkisinin daha da artacağını göstermekte!
Kaldı ki, 2001'le başlayan sevindirikliğin ardında emeklilik fonları, hedge fonlar vardı. Piyasalar bu fonlarla şiştikçe getiri de artmakta, sıcak para yatırımcısının iştahı da açılmaktaydı.
Dahası, konut sektöründe getirilerin yüksek olduğu ülke piyasalarında hedge fonları mortgage (tutsat) içindeki paylarını arttırmıştı. Dolayısıyla, hedge fonlarındaki dalgalanmalar başta mortgage olmak üzere yüksek getirili konut kredi piyasasını doğrudan etkileyeceği belliydi!..
Yani? Kısa vadede elde edilen yüksek getirilerin ardında artan risk oranları vardı!
Oysa, büyük fonların arazisinde hem riski azaltmak hem de yüksek getiri elde edebilmek mümkün! İş ki yatırımcı belli bir zaman aralığında beklemeyi göze alsın!
Ne var ki, piyasalar yatırımcının beklemeyeceğini bilir ve fonlamaya devam eder. Ta ki, fonların arkasındaki besleme duvarı çatırdayıp çökünceye kadar.
ABD Hazine Bakanlığı'nın şimdi yapmaya çalıştığı da bu zaten: Duvarın çökmesini önlemek!
100 milyar dolar mortgage krizini onarır mı?
ABD Hazine Bakanlığı ve Citigroup, Bank of America, JP Morgan Chase gibi büyük bankalarla geçenlerde yaptığı toplantıya bakılırsa... Ağustostaki mortgage kriziyle açığa çıkan çöküntünün reel sektöre yansımaması için likidite sorununu aşmaya kararlı.
Zor durumdaki mortgage varlıklarını satınalmak amacıyla 100 milyar dolarlık fon oluşturma görüşmeleri de bu kararlılığın göstergesi.
Ne var ki... Küresel ekonomi üzerindeki baskı sadece mortgage kredilerinin geri dönmemesinden değil!.. Likidite yaratacak kaynakların azalmasından da kaynaklanmakta.
Mortgage kredilerini geri ödeyemeyenlerin ellerindeki konutları satmaya başladıkları, böylelikle piyasanın yeniden hareketlenmeye başladığı söylenmekteyse de!.. ABD yönetimi asıl kurtuluşu, gelişmekte olan ülke ekonomilerine yapacakları ihracatta görmekte!!
Dış piyasalardaki vurgundan İMKB nasıl etkilenir diye meraklananlar asıl bu düğümü çözmeli! ABD'nin ihracatı arttırıcı politikalara öncelik vermesinin Türkiye'nin rekabet gücünü nasıl etkileyeceğini düşünmeli!
Kısacası, bugün, yani 2007 Kasımı'nda küresel piyasalarda yaşananlar bir tesadüf değil. Türkiye gibi ülkelerde yatırımcının iştahını körükleyen açıklamalar devam ettikçe, ihracat yerine ithalatı destekleyen politikalar öncelikli oldukça vurgunun kime çarpacağı da belli.
Özellikle de sermayenin kural ve sınır tanımadan nemalandığı, ülke siyasetçilerinin bu nemalanmayı hızlandırmak için halkıyla köşe kapmaca oynadığı şu dönemde!
|
