Merkez Bankası İstanbul'a taşınıyor

Merkez Bankası’nın İstanbul’a taşınmasıyla ilgili yaklaşık 2 yıldır süren tartışmada kılıçlar çekildi. Hükümet, Başbakan Erdoğan’ın, "Merkez Bankası, İstanbul’a taşınacak. Bu konuda kararımızı verdik. Bunu hiç kimseye de soracak değiliz" sözlerinin ardından dediğini yaptı. Merkez Bankası’nın taşınmasına ilişkin yasa tasarısı dün Meclis’e sevkedildi. Meclis’e gönderilen tasarıya göre, Merkez Bankası, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) başkanlıkları ile Vakıflar Bankası Genel Müdürlüğü’nün İstanbul’a taşınması öngörüldü. Aynı düzenlemeye göre, Merkez Bankası Banka Meclisi toplantılarının da İstanbul’da yapılacağı kararlaştırıldı. Yasaya göre, İstanbul’a taşınmayla ilgili iş ve işlemler tamamlanıncaya kadar bankanın idari merkezi Ankara’da olacak. Taşınma işlemi 2 yıl içinde tamamlanacak. Bakanlar Kurulu, bu süreyi uzatabilecek.

Başkan kalacak mı?

Merkez Bankası’nın İstanbul’a taşınması konusu ilk gündeme geldiğinde Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, "Bizim böyle bir kararımız yok. Bunun için önce bir kanun değişikliği lazım. Kanun değişikliği yapıldıktan sonra ise Merkez Bankası’nın İstanbul’a gitmesinde bir fayda görmüyorsak, bununla ilgili çok güçlü bir inancımız var ise o zaman bize düşen kanunu uygulamamak. Uygulamamanın yolu da bunu uygulayacak birisine görev vermek" sözleriyle istifa sinyali vermişti. Yılmaz’ın bu sözlerinin ardından bu yılın Ocak ayında konuyla ilgili bir değerlendirme yapan Başbakan Erdoğan da, "Merkez Bankası, Ziraat Bankası, Halk Bankası, Vakıfbank İstanbul’a taşınacak. Bu konuda kararımızı verdik. Hatta yerleri de belirlenmiştir. Bunu hiç kimseye de soracak değiliz" diyerek rest çekmişti. Dün Meclis’e sevkedilen tasarının ardından gözler Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz’a çevrildi. Tasarının yasalaşmasının ardından Başkan Yılmaz’ın nasıl bir tutum takınacağı şimdiden merak konusu oldu.

Matbaa taşınmayacak

Merkez Bankası’nın İstanbul’a taşınmasıyla ilgili düzenlemede, "Merkez Bankası Genel Merkezi" ifadesini kullanan Hükümet, bankaya ait "banknot matbaasının" taşınmayacağını da belirlemiş oldu. Kâğıt para basımında kullanılan banknot matbaası Merkez Bankası Genel Merkezi kapsamında bulunmuyor. Banknot matbaasını Ankara’da bırakmanın, bankanın İstanbul’a taşınmasını kolaylaştıracağı düşünülüyor.

Banka merkezine ait binanın birkaç kat altında bulunan döviz ve altın rezervi de İstanbul’a taşınacak. Bu taşınmanın kargo anlamında sıkıntı yaratacağı tahmin ediliyor. Ankara’daki merkez binanın altında saklanan 33 tonluk altın rezervi özel olarak planlanmış özel güvenlik sistemiyle korunan bir kasa dairesinde bulunuyor. Bu kapsamda tonlarca altının İstanbul’a taşınmasının büyük sorun olacağı bu taşımayı sigortalayacak firma bulmanın çok kolay olmayacağı belirtiliyor.

Aksamadan korkuluyor

Bankanın EFT ve EMKT sistemi tüm Türkiye ekonomisinin çalışmasını belirleyecek şekilde stratejik bir öneme sahip. Elektronik Fon Transferi (EFT) ve bir bankadan diğerine devlet tahvili ve hazine bonosu gibi menkul kıymetlerin aktarılmasını sağlayan Elektronik Menkul Kıymet Takası (EMKT) sisteminde oluşabilecek herhangi bir aksama, zincirleme olarak tüm ekonomik birimleri etkiliyor. Böylece sadece EFT sistemi ve altın rezervini taşımak için banka yönetiminin 2 ayrı proje hazırlaması gerekecek.

Merkez Bankası’nını İstanbul’a taşınmasını öngören tasarının altında, Bakanlar Kurulu üyesi olması nedeniyle Sanayi Bakanı Zafer Çağlayan’ın da imzası bulunuyor. Ancak Çağlayan, ASO Başkanı olduğu dönemde taşınmaya sert muhalefet etmişti. Çağlayan, Bakan olarak göreve başlayana kadar, "Merkez Bankası görücüye mi çıkmış? Gelin mi ki İstanbul’a götürülsün? Bırakın da Ankara’da kalsın. Merkez Bankası’nın, stratejik önemi var. Merkez Bankası’nın İstanbul’a götürülmesinin pratik faydası ne olacak?" demişti.