Kuraklık Türkiye'nin dinamosu Atatürk Barajı'nı da durdurabilir

Çiftçinin belini büken, esnafa kepenk indirten kuraklık, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki Türkiye'nin önemli barajlarındaki elektrik üretimini de tehlikeye soktu. Türkiye'nin elektrik dinamosu olarak tanımlanan Atatürk Barajı tarihinin en düşük su seviyesinde. Barajdaki su oranı Temmuz 2008 itibarıyla yüzde 25. Devegeçidi ve Göksu barajlarındaki tablo da aynı. Su seviyesi bir iki puan daha düştüğünde barajlarda elektrik üretimi yapılamayacak. Kalan su sadece sulama için kullanılacak.

Kuraklıkla barajlarda yaşanan su kaybı hükümeti de alarma geçirdi. Bölgedeki yetkililer kuraklığın bu şekilde devam etmesi durumunda hükümetin barajı elektrik üretiminde devre dışı bırakma yönünde karar aldığını belirtiyor. Yetkililer hükümetin planını "Kuraklık devam ederse öncelik elektrik değil sulama olacak. Nasıl olsa yeni hidroelektrik santrallar devreye girecek. Atatürk Barajı'nın da asıl görevi sulama olur" üzerinden yaptığını ileri sürüyor. 1992'de tamamlanan Atatürk Barajı'nın bugüne kadar küçük bir kısmı sulamaya kullanılıyordu. Barajın asıl görevi elektrik üretmekti.

Göksu'da doluluk yüzde 30

Türkiye'nin elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 50'sini karşılayan GAP bölgesindeki barajlarda doluluk oranı üretim sınırına inmiş durumda. Geçen yıl fazla doluluk oranı nedeniyle su tahliyesi yapılan Diyarbakır Devegeçidi Barajı'nda su oranı şu an yüzde 30. Aynı durum Atatürk Barajı içinde geçerli.

Devlet Su İşleri 15. Bölge Müdürlüğü Başkan Vekili Müslüm Gündüz'ün verdiği bilgiye göre Atatürk Barajı'nın doluluk oranı 2008 Haziran'ında yüzde 35 seviyesindeyken, temmuzda yüzde 25'e indi. Bu seviye temmuz 2007'de yüzde 54, temmuz 2006'da yüzde 62'ydi. Diyarbakır bölgesinin en büyük barajlarından Göksü Barajı'nda da durum aynı. Su oranı geçen yaz yüzde 100 iken şu anda yüzde 30 seviyelerinde.

Kuraklığın bu şekilde devam etmesi durumunda bölgede elektrik üretimi riske girecek. Çünkü yeterli su olmadığı için baraj dibindeki tepecikler ortaya çıkacak ve suyun akışkanlığını kaybetmesi sonucu elektrik üretimi yapılmayacak hale gelecek. Hükümet bu noktada elektrik üretimine devam etme veya bölgenin tüm ekonomik hayatını değiştirecek sulama ile ilgili tercih yapmak zorunda kalacak. Hükümetin böyle bir durumda önceliği sulamaya verme kararı aldığı belirtiliyor. Hükümetin önceliğinin dünyaya hakim olan gıda krizi ve Türkiye'de yapımına başlanan yeni hidroelektrik santrallar nedeniyle değiştiği ifade ediliyor.

Başbakan Yardımcı Nazım Ekren'in GAP projesine verdiği önem nedeniyle de bölgedeki sulama kanallarından vazgeçilmeyeceğini ifade ediyor. Enerji Bakanlığı'nın geçen hafta 61 hidroelektrik santral temeli ile başlattığı hidroelektrik baraj atağını olası kötü senaryolara hazırlık olarak değerlendiriliyor.

GAP bölgesinde şimdiye kadar 9 baraj ve 5 hidroelektrik santralın inşası tamamlandı. GAP tamamlandığında bölgede 22 baraj, 19 hidroelektrik santral bulunacak. GAP bölgesinde devrede olan hidroelektrik santrallarda halen 20 milyar kilowatt saat enerji üretiliyor.