|
Muğla Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı ve Kazı Bilim
Heyeti Üyesi Prof. Dr. Adnan Diler,
Uzunyuva'daki çalışmaların yaklaşık bir yıldır büyük bir
titizlikle sürdürüldüğünü söyledi. Milas'ta yürütülen tarihi
eser kaçakçılığı operasyonu sonucu ortaya çıkarılan mezar odasının, Almanya'dan
getirtilen özel ekipmanlarla 24 saat ısı, ışık ve nem oranlarının takip
edildiğini ifade eden Diler, şöyle konuştu:
''Alanda özellikle duvar resimlerinin konservasyonu, kazı çalışmaları,
tescilli yapıların yıkımı ve kamulaştırma çalışmaları yapıldı. Üç ayrı koldan
çalışmalar devam etti. Burada duvar resimlerinin konservasyon çalışmaları çok
önemliydi. Bu süreçte en önemlisi duvar resimlerinin korunmasıydı. Çünkü kaçak
kazılar sırasında kaçak kazı yapanlar karot kullanmışlardı ve bu nedenle mezar
içerisinde inanılmaz bir su birikintisi oluşmuştu. Burada su ve nem çok fazla
miktardaydı. Duvar resimleri ve boyalara da sızan su içerisindeki zararlı olan
tuzlar eriyik vaziyetteydi. Bunların hiç bir zaman kurumaması lazım.''
Özel yazılımlı kontrol sistemi
Mezar odası ve lahitin bulunduğu alandaki nemin korunmasının çok önemli
olduğunu belirten Prof. Diler, nemin sadece bugün değil uzun soluklu olacak
konservasyon çalışmaları sırasında da korunmasının gerektiğini kaydetti.
Bunun sağlanması için 'Hava İzole Kapısı Projesi'
gerçekleştirildiğini dile getiren Diler, şunları kaydetti:
''Bunun için Almanya'dan iklimlendirme uzmanı Prof Dr. Herault Geretz bu işi
üstlendi. Kendisi iklimlendirme alanında da dünyanın pek çok yerinde büyük
projeler yapmış bir uzman. Hava İzole Kapısı aynı zamanda mezar içerisindeki
nemi ve ısıyı kontrol amaçlı yapıldı. Buraya sadece bir kapı tasarlanmadı. Bu
mezar anıtına özel yazılımlı bir kontrol sistemi hazırlandı. Yazılımın çalışma
siteminde üst taraftaki mezar odasında bir bilgisayar var ve aşağı kısımda da
sayısı 35'i bulan mezar odasının her yerinde, koridorda ve lahdin 4 tarafına
yerleştirilmiş algılayıcılar var. Algılayıcıların her biri ana bilgisayara
bağlandı. Bütün algılayıcıların topladığı veriler ana bilgisayara aktarılıyor.
Bu bilgiler internet ağı yardımıyla eş zamanlı olarak Almanya'daki teknik
üniversiteye ulaşıyor. Almanya'daki iklimleme uzmanımız verileri sürekli olarak
takip ediyor. Böylece yıl boyunca içerideki klima kontrolünü kesintisiz olarak
yapma fırsatı bulduk.''
Yapılan çalışmalar içerisinde alana 4 tane su düzenleyicisi alındığını
kaydeden Diler, sistemin eylül ayı içerisinde bağlanarak içerideki bütün nemi ve
ısıyı kontrol edebileceğini bu sayede duvar resimlerinin hiç bir şekilde
bozulmadan korunma fırsatı olacağını söyledi.
Bakteri
üretmeyen, ısıyı ve nemi koruyan kapı
Diler, mezar odasına ulaşılan koridorun üzerine, nemin ve hava sirkülasyonun
dengede tutulması için Almanya'da bir firmaya kapı yaptırıldığını ifade etti.
Bunun bir kontrol kapısı olduğunu anlatan Diler, şu bilgileri verdi:
''Kapı 6 bölümden oluşuyor. Bir tonoz yayına
bağlanmış olan alüminyum borular ve bunların etrafında da duvara hiç müdahalede
bulunulmaması için at kılı var. Yani duvara hiç müdahalede bulunulmadan iki kapı
içerideki klimanın hem kontrolünü sağlayacak hem de bütün çalışmalarda artık bu
kapı kullanılacak. Böylece kaçakçıların girdiği kapı da kapatılmış olacak. Metal
aksamlı şeffaf kapılar, bakteri üretmeyen, ısıyı ve nemi en iyi şekilde koruyan
bir sistemdir. Bunların hepsi şuan yerleştirildi ve sitem
çalışıyor.''
|
