Türkiye'nin tahıl ambarı olmasına rağmen küresel iklim
değişikliği nedeniyle kuraklıktan fazlasıyla etkilenen Konya
Havzası'nın su kaynaklarının korunması amacıyla modern sulama projesi
başlatıldı. Proje kapsamında tarımsal sulamanın yoğun olduğu
Çumra ve Beyşehir’de buğday ve şeker pancarı
ekilen 4 pilot bölgede “yağmurlama” ve “damla
sulama” çalışmaları hayata geçirildi. Şubat - Aralık 2008
dönemini kapsayan örnek çalışmada, pilot bölgelerin fizibilite çalışmaları,
modern sulama ekipmanlarının projelendirmesi ve uygulaması yapılarak, bu
sistemler çiftçilere hibe edildi. WWF-Türkiye (Doğal Hayatı
Koruma Vakfı) ve ETİ Burçak işbirliği ile başlatılan
proje kapsamında tarla sahibi çiftçilere hasat zamanına kadar ziraat
mühendisleri tarafından ücretsiz olarak teknik danışmanlık desteği de
sağlandı. Proje Çiftçilerin Eğitimiyle
Yaygınlaşacak
Proje ile, daha fazla çiftçinin modern sulama yöntemlerini öğrenmesi ve
benimsemesi için bölgedeki çiftçilere; su kaynaklarının önemi, tarımsal su
kullanımı, modern ve doğru sulama teknikleri (yağmurlama, damla sulama), doğa
dostu tarım uygulamaları (organik gübre kullanımı, organik tarım) başlıklarında
düzenlenecek ücretsiz eğitimler Ağustos-Eylül arasında, hasat döneminde,
tarlalarda uygulamalı olarak gerçekleştirilecek. Şeker pancarı,
mısır, pamuk gibi sıralı ekilen ürünlerde ve sebze meyve bahçelerinde çok uygun
bir yöntem olan “damla sulama” yöntemi ile verimlilikte yüzde 50’nin üzerinde
bir artış sağlanabiliyor. Ayrıca 25 dekarlık bir alanı vahşi sulama yöntemi ile
sulamak için 30 ton su kullanmak gerekirken aynı alan damla sulama ile 18 ton su
kullanılarak sulanabiliyor. Daha sık ekilen ve ürün boyu uzun olan
buğday, arpa gibi ürünlerde daha iyi sonuçlar veren “yağmurlama sulama” ise
vahşi sulamaya göre yüzde 35 daha az su kullanımı ve yüzde 20 verimlilik artışı
sağlıyor.
Yağmurlama Sulamada Bir Yenilik
Proje kapsamında, yağmurlama sulama olarak bilinen ve ülkemizde bazı
bölgelerde yaygın olarak kullanılan sulama sisteminde bir yeniliğe gidiliyor.
Sulama sırasında toprağa düşen su taneciklerinin iriliği nedeniyle zamanla
toprağın su geçirgenliğini azaltan ve daha fazla su tüketimine neden olan klasik
yağmurlama sisteminin aksine, düşük debili yağmurlama başlıkları
kullanılıyor. Böylece normal yağmurlama sulama başlıklarına göre
aynı miktarda suyla iki kat alan sulanabiliyor. Yağmurlama ve damla sulama gibi
sulama yöntemleri ile verimlilik artışları sağlandığı gibi sulamanın zararlı
etkileri de azaltılıyor. Yüzeyde meydana gelen kirlilik, yeraltı sularında
nitrat, pestisitler, tuz ve potansiyel toksik elementlerden oluşan kirlilik
azalıyor.
"Değişim için adım atmak lazım..."
WWF-Türkiye Genel Müdürü Dr. Filiz Demirayak basın
toplantısında yaptığı konuşmada Türkiye’nin su zengini bir ülke olmadığına
değinerek “Ülkemizde suya olan bakışımızda ve uygulamalarımızda ölçülebilir
değişimler yaratmak şart. WWF-Türkiye olarak bu ilkeyle damla sulama ve
yağmurlama sulama uygulamalarını başlattık. Bunda çiftçilerle ve iş
dünyasından destekçilerimizle beraber çalışıyoruz. Ülkemizde, son 20 yılda kişi
başına düşen suyun 4 bin'den bin 430 metreküpe düştüğü ve 2030’da 100 milyon
nüfusla kişi başına bin 100 metreküpe düşeceği biliniyor. Aynı
zamanda ülkemizde suyun yüzde 72’si tarımda kullanılıyor ve tarımsal sulamanın
yüzde 92’si de geleneksel yöntemlerle yapılıyor. Bunun sonucu olarak suyun yüzde
50’den fazlası yanlış ve ilkel sulama yöntemleriyle daha tarlada ürüne ulaşmadan
yok oluyor. Bunlar bizim somut adımlar atarak değişimi başlatmak üzere yola
çıkmamız için yeterli. Türkiye’nin su fakiri bir ülke olma yolunda hızla
ilerlemesini durdurmak için iyi uygulamalar yaratmak zorundayız. ETİ Burçak ile
olan işbirliğimiz de bu kapsamda başlamıştır” dedi. Tarımsal açıdan
Türkiye’nin en önemli alanlarından olan Konya Kapalı Havzası’nın, kuraklık ve su
sorunu nedeniyle önemli sıkıntılarla karşı karşıya olduğunu belirten Demirayak,
“Türkiye’nin tahıl ve şeker pancarı üretiminin büyük bir bölümü Konya Kapalı
Havzası’nda gerçekleştiriliyor. Havza suya talebin en yüksek ve suyun en sınırlı
olduğu bölgelerin başında geliyor. Konya’nın Çumra ve Beyşehir
ilçelerinde gerçekleştirdiğimiz modern sulama projesiyle, suyu en çok tüketen
ürünler başta olmak üzere, akılcı ve verimli su kullanımı yöntemlerinin
yaygınlaştırılmasını ve çiftçilerimizin bilinçlenmesini
sağlayacağız. Tarımda su tasarrufu, sulama verimimin artırılması,
suyun kaynağından bitkiye ulaşana kadar sulama sisteminde yapılacak
değişikliklerle mümkün olacaktır. ‘Fazla sulama fazla ürün getirir’ anlayışını
değiştirmeliyiz. Günümüzün modern yöntemleriyle daha az su, enerji,
işgücü ve gübre kullanımıyla daha yüksek kalitede ürün elde etmek ve doğal
kaynaklarımızın üzerindeki baskıyı azaltmak mümkündür. Dört pilot
tarlada uygulanmakta olan damla ve yağmurlama sulama sistemleri ile yüzde 50’yi
aşan oranlarda su tasarrufu sağlanacaktır. Enerji, iş gücü ve gübre
masraflarında da tasarruf sağlayan bu sistemler sayesinde buğdayda yüzde 10,
şeker pancarında ise yüzde 25’e varan oranlarda verim artışı beklemekteyiz”
dedi. Dünya çapında kuraklığın bedelinin yıllık 42 milyar dolar
olduğunu ve şiddetli kuraklıktan etkilenen alanların yüzdesinin 2000’li yıllarda
1970’li yıllara kıyasla iki katına çıktığını söyleyen Demirayak, “Biz bu iyi
sulama uygulamalarıyla yeraltı suyunun yanlış kullanımına da çözümler yaratmayı
hedefliyoruz” dedi. Konya Havzası’nda Nisan 2008 itibarıyla 92 bin
adet kuyu tespit edilmiş olup, bunların 66 bininin kaçak olduğunu belirten
Demirayak, “Havza’da 33 son yıllda yeraltı suyu 14,3 metre düşmüştür ve bu
düşüşün yüzde 80'i son 10 yıl içerisinde olmuştur” dedi.
"Kamuoyunun Bilinçlendirilmesi
Hedefleniyor"
Proje destekçisi ETİ'nin Pazarlama Grup Başkanı Şule Atabey
Şamlı ise proje kapsamında ana amaçlarının sulama projelerine destek
sağlamanın yanı sıra kamuoyunu bilinçlendirmek olduğuna değinerek “Hepimizin
bildiği bir gerçek ki, dünyamız, doğal kaynaklarımızın giderek yok olması
tehlikesiyle karşı karşıya. Gün geçmiyor ki, bir gazete başlığında,
bir TV haberinde kuraklık, susuzluk, ekosistem dengesinin bozulması sebebiyle
oluşan felaketler dile gelmesin. Biz de WWF-Türkiye ile birlikte
hayata geçirdiğimiz Konya Havzası Modern Sulama Projesi ile bir adım atıyoruz.
Amacımız sulama projesine katkı sağlamanın yanı sıra kamuoyunu bilgilendirmek.
|