|
rta ve ortanın üstünde geliri olanların konut alabilmesinin kolaylaşması için tutsat (mortgage) yasasının çıkması beklenirken, bankalardan kredi kullanamayacak kadar düşük ve sabit gelirlilerin “etap kooperatifçiliği” modeliyle, daha kolay ve uygun şartlarda konut sahibi olabileceği belirtiliyor. Kayseri’de önce kamu çalışanlarına yönelik, vali, belediye başkanları gibi kamu yöneticileri öncülüğünde kurulan “etap kooperatifleri modeli” artık diğer vatandaşlar tarafından kurulan kooperatiflerde de yaygın olarak kullanılıyor.
Çok üyelilerde yaygın
Kayseri modeli, genellikle 1000’den çok, 3 bin, 5 bin, 10 bin gibi çok sayıda üyesi bulunan kooperatiflerde uygulanıyor. Normal uygulamada kooperatifler, üye sayısı kadar konutu bir anda başlayıp bitirmeye çalışırken, bu sistemde her yıl belli sayıda konutun inşaatına başlanıyor. Bunlar bitince diğer etaplara geçiliyor. Bu sırada bütün üyeler aidat ödediği, üye sayısına göre daha az sayıda konuta başlandığı için de bu inşaatlar hızla ilerliyor ve 1-2 yılda bitiyor. Sadece konut bedelinin yüzde 25’ini ödeyen, ilk etapta konutuna kavuşabiliyor.
Olumlu ve olumsuz yönleri
Üye sayısı fazla olduğu için ödemeleri daha düşük olan, üye başına yönetim gideri azalan, çok sayıda konut için ihaleye çıkıldığı için müteahhit kârı düşük olan bu sistemde, toplu alım yapıldığı için malzeme fiyatı yüzde 25-30 düşük oluyor. Kooperatif olduğu için yüzde 15 vergi istisnasından faydalanmanın mümkün olduğu etap kooperatifleri, belediyeler ya da kamudan düşük bedelle daha kolay arazi tahsisi alabiliyor. Böylece, kredi ile ev sahibi olanlar en az 600-700 YTL aylık ödeme yaparken, bu sistemde 220 YTL taksitle ev sahibi olmak mümkün. Ancak, ilk etapta yapılan konutlar ile son etapta yapılan konutlar arasında inşaat teknolojisinin gelişmesinden dolayı farklılıklar olması, üyeler arasında tartışmaya neden olabiliyor. Kayseri’de Belsin ve Beyazşehir, Anayurt ile başlayan etap kooperatifçiliği alanında, bugün onlarca kooperatif bulunuyor. Kayseri’de 1995’te kurulan 5 bin 500 üyeli Erciyes Konut Yapı Kooperatifi de en son 2 bin üyesini bu sistemle konutlarına kavuşturdu. Kooperatif, şimdi de üyelerine ikinci konutu yapmak için kolları sıvadı.
|
