|
Dünyadaki değişim rüzgârları sanata değmeden edemiyor elbette. Her yerde olma
iddiasıyla evrilen çağdaş sanat şimdilerde kendine bir başka ev sahibi daha
buldu: Oteller. Türkiye'de bu işbirliğinin ilki Point
Hotel Barbaros'ta gerçekleşti. 26 sanatçının 265 eseri, Beral
Madra küratörlüğünde "Şifre/Password: İstanbul" isimli
sürekli sergi kapsamında görücüye çıktı. Dekorasyon değil, yapının parçası gibi
yerleştirilen sanat eserlerine lobide, odalarda, yemek salonunda hatta asansörde
rastlanabilir.
Bu sürekli serginin bir de kitabı var. "Şifre/Password:
İstanbul" isimli katalogda sanat eserlerinin reprodüksiyon veya
yerleştirilmiş hallerini göebilir, sanatçılara ve işlerine dair bilgi
edinebilirsiniz. Yaklaşık bir yıl süren planlama çalışmaları sanatçılar ve
mimarın işbirliğiyle gerçekleşmiş. Birbirine zıt gibi gözüken mekan ve sanat
ikilisi arasındaki bağı kuran ise İstanbul. Eserlerin her biri İstanbul'dan
izler taşıyor. Yıllardır İstanbul üzerine üreten sanatçıların kimi bu şehre
gerçekçi kimi düşsel yaklaşmış. Otelin bahçesinde sizi Kemal
Tufan'ın 'Kalyon' isimli heykeli karşılarken, lobide
Murat Morova'nın cama çizilmiş 'Tahammül
Mülkü' adlı kaligrafisi dikkat çekiyor. Hakan
Gürsoytak'ın ince ince işlenmiş 'Harb-i Bezeme' diye
anılan modern minyatür örneği cafenin duvarını süslüyor. 'Big Brother' kavramına
atıfta bulunan Nejat Çınar'ın 'Gelen Evrak'
adlı enstalasyonuna koridorda rastladığınızda, duvara monte edilmiş onlarca
güvenlik kamerasının birden sağa sola çevrilip mekanik bir ses çıkarttığında
irkiliyorsunuz. Otelin yemek salonu ise tamamen sinemaya ayrılmış. Sıtkı
Kösemen imzalı asansör aynasıyla bütünleşmiş LCD'de
'Beklemek' adlı videoda, konuşsa da sesi çıkmayan bir kızla
birlikte yemek salonuna çıktığınızda kapı açılır açılmaz Yeşilçam oyuncularının
pop-art tadı veren duvara iğnelenmiş portreleriyle yüz yüze geliyorsunuz.
Masalara doğru ilerledikçe 'Kanun Namına' isimli filmden
alınmış fotoğraflar hikâyesiyle baştan sona salonun duvarlarında dönüyor.
Çalışmaları sergilenenler arasında iki popüler isim dikkat çekiyor: Okan
Bayülgen ve Nuri Bilge Ceylan.
Proje fikrinin babası Point Otel Genel Koordinatörü Gökhan
Özbek. Genç yönetici, daha önce de Taksim'deki otellerinde Ara
Güler'in 1950'lere ait İstanbul fotoğraflarını sergilemişti. Sanat
eserinin, kişiyle bulunduğu mekan arasında duygusal bir bağ kurduğundan bahseden
Özbek, "Evinden, ailesinden ayrı kalan misafirlerin bu eserler sayesinde oteli
evleri gibi hissettiklerini fark ettik. Barbaros Point Hotel'le, İstanbul'un
modern bölgesinde İstanbul'u anlatmaya devam edelim istedik." diyor. Geleneksel
ve oryantal formlar yerine neden çağdaş sanatın tercih edildiğini sorduğumuzda
Özbek şöyle yanıt veriyor: "Oryantalist öğeler kullanmak işin kolay yolu.
Yabancıların bizi koymak istedikleri yer o oryantal nokta. Türkiye'nin
modernleşme süreciyle bu yargı kırılmaya başladı. Çağdaş sanatla yaşadığımız
İstanbul'un fotoğrafını çekme şansını yakalıyoruz. Ama küratörümüz Beral
Madra'nın yönlendirmesiyle geleneksel öğeler de çağdaş sanat içerisinde
kullanıldı."
Küratör Madra, yasalara göre her otelin binasına sanat eseri
koyması gerektiğinden ama uygulamanın sanatçıya hiçbir yarar sağlamadığını
söylüyor. Çünkü para aktarılan işler popüler ve amatörce. Bu durumdan ancak
prodüksiyon şirketleri kârlı çıkıyor. Madra, Point Otel'le yürüttükleri proje
için, "İşin iki tarafı var. Hem yatırımcı parasının karşılığını alıyor hem de
sanatçı bu yatırımdan yararlanıyor. Bu dengeyi iyi kurduğumuzu düşünüyorum.
Buradaki 26 sanatçı istedikleri üzerinden ücretlerini aldı." diyor. Gökhan Özbek
'Biz sanat oteliyiz' görgüsüzlüğünden kaçındıklarını söylüyor. Dünyada
'art-otel' kavramının olduğunu fakat Point Otel'in mimarisinin bu çerçeveden
farklı olduğunu ifade ediyor. Bu tür otellerin ya her odasını bir sanatçı
tasarlıyor ya da kurum sahibinin özel koleksiyonu kullanılıyor. Bu projede ise
bina yapım aşamasındayken küratör önderliğinde yeni eserler icra edilip otelin
iç mimarisine eklenmiş. 'Otelimizde ben buradayım diye bağıran bir heykel yok'
diyen Özbek, konukların mimariyi beğendiğini ve eserleri, satın almak
istediklerini belirtiyor.
|
