/FONT>
Klima lüks olmaktan çıktı o zaman... O zaten
lüks değildi. Ben 15 senedir bunu anlatıyorum... Şimdi çocukluğumdan bir örnek
vereyim: Biz 50 yıl önce bir buzdolabı almıştık, benim babamın 2 yıllık maaşıydı
ve dört yıl taksitle ödenecekti. Mahalledeki ikinci buzdolabıydı. Şimdi
buzdolabı olmayan kimse var mı? Klima da ilk çıktığında öyle zannediliyordu.
Şimdi bugün klimasız bir yer düşünebiliyor musunuz? 90'ların başında Türkiye'ye
ilk klimalı arabalar gelmeye başladı ama ilk başta insanlar "bize göre değil,
pahalıdır bu" deyip çekindi. Ama şimdi klima nasıl satılıyor bir bakın. Şöyle
deniyor mesela; klima 300 YTL... Artık sanki karpuz satar gibi klima
satılıyor.
Klima alırken nelere dikkat etmeli? Klimada
önce farkındalık, sonra erişilebilirlik ve sahip olma başladı. Şimdi ayrışma
başlıyor. İnsanlar klimalar arasındaki farklara bakmaya başladı. Çünkü klima
elektrik tüketen bir ürün. Alırken bir kere para ödüyorsunuz ama faturaya her ay
para ödüyorsunuz. Onun için vatandaş satın alma maliyetini değil sahip olma
maliyetini algılamaya başladı. Artık insanlar otomobil gibi "bunun hangisi az
yakıyor" demeye başladı.
Başka hangi özelliklerine
bakılıyor? İkincisi filtresine bakılıyor. Üçüncüsü de yaz geceleri
klimasız uyunmuyor ve bundan başka ses yok ortalıkta. O yüzden insanlar artık
ses yapmayanına da bakıyor. Dolayısıyla iyi ve kötü ayrışmaya başladı. Klima
sektörü bu noktaya geldi. Hele bu elektrik zamlarından ve bakanlığın A sınıfı
olmayanlara izin vermeyeceğini açıklamasından sonra farkındalık giderek
artıyor.
Peki fiyatlardaki düşüş sürer mi? Bir
taraftan satışlar artar, bir taraftan da fiyatlar iner. Yani zaman zaman arttığı
olur ama sonuçta teknoloji gelişecek ve fiyatlar inecek. Teknolojinin gelişmesi
her şeyin fiyatını düşürecek. İşte ara ara mesela hammadde ve petrol fiyatları
gibi etkenlerle fiyatlar çıkabilir ama 10-15 yıllık trendlere bakın, bunun yönü
aşağıdır...
Türkiye'de kaç klima satılıyor? Pazar çok
büyüdü. Eskiden yılda 30-40 bin tane klima satılırken şimdilerde milyon tane
satılır hale geldi. Bundan sonra da artış trendi hep devam
eder.
Pazarın büyüklüğü ne kadar? Split klima
pazarı 600-700 milyon dolara ulaştı. Diğerleri ile 1 milyar dolara
yaklaşır.
|