|
azar Denizi ile Kazakistan ve Rusya'da üretilecek petrolü Karadeniz'den Akdeniz'e ulaştıracak tahmini 2 milyar dolar maliyetli 555 kilometrelik Samsun-Ceyhan boru hattının temeli Ceyhan'da düzenlenen törenle atıldı. Törene İtalya Ekonomik Kalkınma Bakanı Pierluigi Bersani ile Enerji ve Tabii Kaynalar Bakanı Hilmi Güler katıldı.
Hazar Denizi petrolleriyle Kazakistan ve Rus petrollerini güvenli bir şekilde Akdeniz'e ulaştırarak boğazların yükünü hafifletecek olan Samsun-Ceyhan Trans Anadolu Projesi'yle (TAP) petrol boru hattını inşa edecek Çalık-ENI ortaklığı, boru hattının içini dolduracak petrol konusunda bir endişe taşımadıklarını belirtti.
İtalyan enerji devi ENI ile Çalık Grubu yetkilileri, Hindistan petrol şirketi Indian Oil'in yüzde 12.5 hisseyle projeye ortak olacağını resmen açıkladı.
Mitsubishi ortak olabilir
Çalık Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık, ayrıca Samsun-Ceyhan petrol boru hattına ortak olmak isteyen Japon Mitsubishi şirketiyle de görüşmelerin sürdüğünü ifade etti.
Törende konuşan Çalık Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık, projenin Hazar Denizi, Karadeniz, Akdeniz, Kızıldeniz ve Hint Okyanusu'nu birbirine bağlayacağını söyledi. TAP projesinin bu denizler arasında petrol dolaşımını güvenli hale getireceğini, boğazların özelliğinden dolayı Karadeniz'e sıkışıp kalacak petrolü Akdeniz'e ve ötesine güvenli bir şekilde ulaştıracağını ifade etti.
TAP'ın, ekonomik, teknolojik, sosyal ve güvenlik boyutlarıyla çok yönlü ve çok kazanımlı, gelecek vizyonlu bir proje olduğunu kaydeden Ahmet Çalık, projenin bir yandan üreticilere hedef pazarlara ucuz ve güvenli bir şekilde ulaşım olanağı sağlayacağını, bir yandan da tüketicilere kesintisiz arz güvenliği imkânı vereceğini belirtti.
Türkiye'nin jeopolitik gücüne jeoekonomik bir katkı sağlayacak enerjinin Çalık Grubu'nun öncelikli faaliyet alanlarından biri olduğunu belirten Ahmet Çalık, TAP'ın ise bu alanda gerçekleştirdikleri en anlamlı proje olduğunu söyledi. Çalık, 2010 yılında dünya petrol ticaretinin yüzde 6-7'sinin, bir başka ifadeyle her 16 varil petrolden birinin Türkiye
üzerinden pazarlanacağını savundu. Gelecek dönemde Ceyhan'da kurulacak yeni rafineri, LNG terminalleri ve petro kimya tesislerinin Ceyhan'ı enerji süpermarketi haline getireceğini belirten Çalık, projeye destek veren Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve hükümete teşekkür etti.
Güler: Tehdit olmayacak
Enerji Bakanı Hilmi Güler ise projenin temelinin atılmasını tarihi bir gün olarak nitelendirdi.
10 ay önce Bakü-Tiflis-Ceyhan'ın (BTC) hayal olmaktan çıktığını ifade eden Hilmi Güler, bu projenin ekonomik bir proje olarak mutlaka çalışacağını söyledi. Güler, projede, BTC'de deneyim kazanmış Türk mühendis ve müteahhitlerinden de yararlanılacağını kaydetti.
Türkiye üzerinde gerçekleştirilen enerji projeleriyle dünya medeniyetine, dünya ekonomisine bir katkıda bulunmayı amaçladıklarını belirten Güler, "Enerjiyi bir silah olarak, tehdit unsuru olarak kullanmak niyetinde değiliz" dedi. Güler, Nabucco projesi için Gaz De France dışında başka şirketlerin de müracaat ettiğini kaydetti. Bakan Güler, bu projenin BTC'yi olumsuz etkilemeyeceğini ifade etti.
ENI: İşimiz bu
Tören sonrası düzenlenen basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan ENI İcra Kurulu Başkanı Paolo Scaroni, hattın 1 milyar 750 milyon dolar ile 2 milyar dolar arasında bir maliyeti olacağını belirterek, "Kesin maliyet tedarikçilerin gireceği ihaleler sonuçlanınca ortaya çıkacak. Maliyetin 2 milyar dolara çıkması bekleniyor" dedi.
Scaroni, hattı dolduracak petrolün büyük kısmın Eni'nin Hazar bölgesindeki üretiminden sağlanacağını kaydetti. Total, Shell, Exxon ve BGV'nin de Hazar bölgesinde ENI ile ortak çalışmalar yürüttüğünü ifade eden Scaroni, söz konusu şirketlerin hatta petrol vermek için bir taahhütlerinin olmadığını, ancak ilerde Kaşagan bölgesinde ürettikleri petrol için böyle bir ihtiyaç duyacaklarını düşündüğünü söyledi.
Proje için ortak alınması konusunda taşıma ve mülkiyeti ayrı ayrı ele aldıklarını vurgulayan Scaroni, "Geçiş için ton başına ücret alınacak. Hatta sahip olmakla taşımak arasında farklı rakamlar söz konusu olacak. Bu iki rolün her ikisine de sahibiz. Avrupa'nın en büyük boru hattı bizim. Bu bizim işimiz' diye konuştu.
Yapımı iki yılda bitecek
TAP, Karadeniz sahilinde Samsun'un doğusundan başlayan ve Akdeniz
kıyısında Ceyhan petrol terminalinde son bulan 555 kilometre uzunluğunda,
ham petrol boru hattı sisteminin geliştirilmesi ve inşaatını kapsıyor.
Çalık Enerji ve İtalyan ENI'nin yüzde 50 ortaklıkla kurdukları Trans Anadolu Petrol Boru Hattı Şirketi'nce (TAPCO) inşaatı gerçekleştirilecek proje, Orta Asya ve Hazar Havzası ham petrol kaynaklarını, Türkiye üzerinden dünya pazarlarına açacak. Proje, Türkiye'nin stratejik önemini güçlendireceği gibi boğazların petrol trafiğini de azaltacak.
Günde 1.5 milyon varil taşınacak
Günde 1 milyon varil kapasiteli BTC hattının geçen yıl devreye alınmasından sonra Samsun-Ceyhan hattının inşaatına başlanması, önemli enerji hatlarının Türkiye üzerinde yoğunlaştırılması ve boğazlarda çevre güvenliğinin sağlanması politikasında yeni bir adım teşkil ediyor.
İlk yıllarda günde yaklaşık 1 milyon varil kapasiteyle çalışacak hattan sonraki aşamada günde 1.5 milyon varil petrol taşınacak. İnşaat iki yılda tamamlanacak.
Son üç yılda tanker trafiği yüzde 50 artan boğazları baypas edecek projeye ilişkin 2002 yılından bu yana fizibilite çalışması yürütülüyordu. Boğazlarda 2013 yılında günde 4 milyon varil petrol ve petrol ürünleri taşıma trafiğinin olacağı tahminleri dikkate alındığında projenin önemi daha da iyi anlaşılıyor. Çünkü, normal şartlarda petrol tankerlerinin Boğaz geçişi 16 saat sürüyor, kış döneminde bu süre 25 güne kadar uzuyor.
Proje ile Ceyhan, 'Doğu Akdeniz'in Rotterdam'ı' olma kapasitesini güçlendirecek. Boru hattı, Ceyhan'ın önemli petrol ve petrol ürünleri ticaret merkezi olmasını destekleyecek. Ceyhan, petrol piyasasının oluşmasında etkili bir arz merkezi olacak.
Proje ülke içinde geniş ölçekli bir yatırım olacağından yerel sanayi ve yerel işgücü için yeni iş imkânı yaratacak. Karadeniz ana yükleme limanlarından olan transit sevkıyat uzaklığını önemli ölçüde kısaltacak hattın hem boşaltma hem de yükleme terminalleri, en geniş tanker tipi olan VLCC'lerin de hizmet alabileceği özelliklere sahip olacak.
Bugün Uzakdoğu'ya 49-50 günde gidebilen petrol, Samsun-Ceyhan hattının tamamlanmasından sonra 19-20 günde gidecek. Bu durum hem satıcılara, hem de alıcılara büyük katkıda bulunacak.
700 kişilik çadır kuruldu
TAP'ın temel atma törenine, Çalık Grubu Başkanı Ahmet Çalık ile İtalyan ENI İcra Kurulu Başkanı Paolo Scaroni ev sahipliği yaptı. İstanbul ve Ankara'dan kalkan iki özel uçakla Adana Havalimanı'ndan tören alanına taşınan konuklar arasında 45 kişilik İtalyan grup da yer aldı.
Adana'nın Ceyhan ilçesinin yanı başında bulunan Yumurtalık ilçesine bağlı Gölovası Köyü yakınlarında gerçekleşen törene katılanlar, 200 şirket görevlisinin bir hafta süreyle aralıksız çalışarak hazırladığı 700 kişilik dev çadırda ağırlandı.
Tören alanı ve çevresindeki güvenlik önlemleri göze çarptı. Denizde, Sahil Güvenlik Komutanlığı'na bağlı ekipler botlarla görev yaptı.
|
